Wanneer er naast een veel belovende titel en met uitspraken als bijvoorbeeld "musical anthropology" geschermd wordt in het cd-boekje, schept dit uiteraard hoge verwachtingen. Deze bundel van werken van de eerder onbekende Russische componist Alexandre Rabinovitch-Barakovsky kan bovendien gezien worden als een onderdeel van een groter allesoverspannend geheel van zijn oeuvres, meer bepaald zijn "anthology of archaic rituals – in search of the center". Dergelijk uitgangspunt maakt het opzet natuurlijk des te ambitieuzer.
De rode draad van Rabinovitch-Barakovskys werk is al gauw te bespeuren. Er zijn er zelfs meerdere waar te nemen. Een eerste is het repetitieve, waarbij een minimale variatie is toegelaten, hetgeen tot in het extreme wordt uitgesponnen. Herhalende cellen van enkele noten tot meerdere maten krijgen in Rabinovitch's werken zo'n belangrijke plaats dat amper plaats over blijft voor de ontwikkeling van volwaardig uitgebouwde melodieën. In plaats daarvan wordt de variatie verzekerd door het wisselend instrumentgebruik en harmonische evoluties. Bij 'La Belle Musique N°4' uit 1987 krijgt de luisteraar nog een soort van melodie te horen, maar bij later werk is het de ritmische continuïteit die voor de spanningsopbouw zorgt. Een tweede stokpaardje is het gebruik van melodisch slagwerk. Dit mag zeer ruim gezien worden: van xylofoon en vibrafoon over klokkenspel naar celesta en piano of zelfs synthesizer. Deze laatste instrumenten bespeelt de componist trouwens ook zelf op de opnames. Als derde en laatste rode draad is er de duidelijke nood van de componist om elektronisch versterkte en vervormde instrumenten te gebruiken voor de expressie van zijn ideeën. In 'Trois Invocations' zorgt het gebruik van een versterkte celesta voor een uitgesproken dromerige kinderkamersfeer. In 'Six États Intermédiaires' zorgt de vervorming van het strijkorkest ervoor dat glissandi nog nadrukkelijker en meer vervreemdend overkomen.
Rabinovitch-Barakovsky geeft met 'Pura Cosa Mentale' een intrigerend beeld van zijn oeuvre dat uitblinkt door haar intensiteit in kleine bewegingen en haar nervositeit van het spanningsverloop. Dat de componist zelf meespeelt bij elk van de op deze cd opgenomen werken is een interessante randbemerking. Hoewel repetitiveit het gevaar heeft weg te zakken in verveling, blijven deze werken wel boeiend voor een aandachtige luisteraar.
Meer over Alexandre Rabinovitch-Barakovsky
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
