Scriabin is een belangrijk Russisch componist van eind 19de begin 20ste eeuw. Zijn oeuvre bestaat vooral uit pianomuziek en op deze cd staat een belangrijk onderdeel van dit oeuvre: zijn pianostudies. Pianist Vitaly Samoshko won in 1999 de Koningin Elisabeth Wedstrijd nadat hij al op verschillende andere wedstrijden in de prijzen was gevallen. Na die Koningin Elisabeth Wedstrijd heeft deze Ukrainer zich bij ons gevestigd en ondertussen heeft hij een aardige carrière uitgebouwd in Europa. Volgend jaar start deze pianist trouwens ook met een loopbaan als docent aan het Koninklijk Conservatorium van Gent.
De pianostudies van Scriabin zijn geen studies zoals het buurmeisje op piano jengelt op woensdagmiddag, net voor de pianoles. Het zijn zelfstandige werkjes waarin de componist al de mogelijkheden van het instrument verkent. Het resultaat is een verzameling erg uitgewerkte, doordachte pareltjes van muziekstukken. Op deze plaat staan zesentwintig etudes die allemaal een volledig ander karakter hebben, maar die toch ook passen in het typisch laatromantische idioom van de componist: ondanks de verscheidenheid worden deze stukjes met elkaar verbonden door een dramatische, romantische sfeer.
De eerste helft van de cd bestaat uit studies die dateren uit Scriabins vroege jaren. Opus acht is de eerste cyclus die de componist schreef en dat is voelbaar in de muziek. Die is nog wat naïef en complexloos, wat natuurlijk niets afdoet aan de kwaliteit van de muziek. Een tweede gedeelte van de plaat bestaat uit het opus 42, een volgende etude-cyclus die bestaat uit werken die duidelijk meer maturiteit verraden. De muziek speelt meer op contrasten, rustige, serene momenten worden bruusk afgewisseld met snelle, geagiteerde stukken. De componist gaat ook duidelijk de experimentele toer op met zijn harmonieën: de muziek raakt het atonale en klinkt bij momenten wel erg dissonant. De laatste werken op deze cd zijn zelfstandige studies. De speelsheid van het begin van zijn oeuvre is verdwenen en heeft plaats gemaakt voor een veel grotere intimiteit en expressiviteit. De kleur van de stukken is duidelijk veel donkerder geworden en ook de harmonie is dissonanter geworden. Hoewel de componist tonaal blijft zijn de samenklanken soms ronduit agressief.
Deze plaat vormt dus een overzicht van het oeuvre van Scriabin aan de hand van zijn etudes. Dat is een erg goede manier om het werk van deze componist te leren kennen. Niet alleen zijn deze studies representatief voor Scriabins stijlperiodes, maar ze vormen ook een soort laboratorium waar de componist op zoek gaat naar nieuwe mogelijkheden om zijn emoties uit te drukken. Het is duidelijk dat Samoshko het werk van Scriabin in de vingers heeft: de muzikale mogelijkheden van deze muziekstukjes worden ten volle benut zonder te vervallen in clichés. De cd zelf is ook uitermate verzorgd ondanks het feit dat het van een minder bekend label afkomstig is.
Meer over Alexander Scriabin
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
