In 2009 reisde het saxofoontrio Airkraft naar de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang. Muzikale impressies van deze reis zijn terug te horen op het album ‘Pyongyang Express’. Letterlijk en figuurlijk, want de verschillende tracks van Airkraft worden met samples van Koreaanse muziek en stadsgeluiden aan elkaar gesmeed tot een doorlopend geheel. Af en toe duiken er ook samples op tijdens de door de saxofonisten gespeelde muziek, maar echt essentieel zijn die nooit.
Meer dan als solisten opereren de Nederlander Frank Van Der Kooij en zijn Britse collega-saxofonisten Britten Pete Whyman en Chris Caldwell hier als trio. Met in blok gespeelde akkoorden of klare polyfone combinaties is de muziek loepzuiver en uitgesproken consonant, als in een koraal of een fuga van Bach. Nog meer klassieke referenties zijn te horen in ‘Golden Cirkel’ waar een dalende, herhaalde baslijn zo uit een barokke ground zou kunnen komen.
Het overblazen wordt spaarzaam aangewend en met de melodische en improvisatorische rol meestal in handen van de sopraansax van Whyman klinkt het trio extra licht. Dit effect wordt nog versterkt door de echo die af en toe toegevoegd wordt en die de muziek een dromerig, wolkachtig aura verleent.
De voorzichtig knetterende elektronica of de rituele percussie die occasioneel wordt toegevoegd, verstoort het klankbeeld niet. Ook de ritmische geluiden van de saxkleppen in het begin van ‘Freedom’ laten de idylle intact en de ritmisch vrije passages worden eerder benut voor melodische ontplooiing dan voor het opzoeken van de spanningsgrenzen.
Indrukwekkend blijft wel hoe de drie er in slagen ellenlange bogen te spelen, niet door circular breathing, maar door het uitgekiende harmonische verloop en de manier waarop de drie dat samen opbouwen. Door om de beurt te ademen lijkt het thema van ‘Double Entry’ geen echte rustplaats te kennen, waardoor de transparante gelaagdheid maar blijft doorlopen. Wanneer de sopraansax zich afsplitst van de andere twee neemt het stuk een andere bocht en komt er een kleine beat (in een smaakvolle balans met de akoestische instrumenten), waarna de groep naar de simultaan uitgevoerde stotterritmes doorschuift.
Om voor de ganse duur te kunnen boeien, is het concept echter wat te doorzichtig. Airkraft blijft te vaak in dezelfde esthetiek hangen, zonder die echt uit te diepen. Daardoor gaat de afstandelijkheid soms wat naar onverschilligheid neigen en lijken sommige tracks intro’s waar geen vervolg op komt.
Ook in het live opgenomen ‘Virtuality ‘Live And Well’ (van de hand van Soft Machine’s Hugh Hopper) waarmee de cd afsluit, zoekt de groep niet echt andere werelden op. Van Der Kooij (de componist van de meeste stukken op de cd) gaat dan wel overblazen, maar de voorzichtigheid waarmee hij het doet, past eigenlijk naadloos in het gave geluid van de studiostukken. Wel zijn er enkele kleine slordigheidjes in het samenspel te horen, waar de coördinatie tussen de saxofonisten in de studio nauw sluitend is. Dramatisch wordt het echter nooit: niet in de slechte, maar ook niet in de goede betekenis van het woord. En meer van die laatste betekenis was op deze erg homogene cd welkom geweest.
