Spanje grossiert niet meteen in buitengewone jazzmusici, waardoor het op internationaal vlak een blinde vlek is voor menig liefhebber. Zo zal de naam Agustí Fernández niet bij iedereen een belletje doen rinkelen. Toch is hij zowat de meest gerenommeerde Spaanse jazzpianist die al twintig jaar meedraait aan de top van de creatieve jazz, dankzij talloze samenwerkingen met Derek Bailey, Evan Parker, William Parker, Mats Gustafsson, Peter Kowald en Marilyn Crispell. Met de Engelse bassist Barry Guy heeft Fernández in de loop der tijd een meer structurele samenwerkingsrelatie opgebouwd. Zo treffen ze elkaar in het Electro-Acoustic Ensemble van Evan Parker, werken samen in triovorm (het album 'Aurora' met percussionist Ramón López) en meer recent ook als duo, zoals op hun nieuwe album 'Some Other Place'.
Wie vertrouwd is met de hierboven opgesomde namen, weet dat Fernández opereert op het kruispunt van jazz en vrije improvisatie. Tel daar nog de invloed van Cecil Taylor en Iannis Xenakis bij op en het vermoeden van een taaie muzikale taal is onvermijdelijk. Dat is deels terecht, want de piano wordt op alle mogelijke manieren aangevallen: ongecontroleerde dreunen op het klavier, dichte clusters en een hoop afgekapte, richtingloze riedels. Maar daar ligt in dit geval niet meteen de klemtoon. Het geweld is misschien het meest opvallende, maar het is duidelijk in de minderheid. Een korte sonische fulminatie als 'Rosette' en andere gebalde passages waarin het vaak lijkt alsof Barry Guy zijn contrabas in stukken zaagt, moeten het afleggen tegen de opvallend toegankelijke en vaak zelfs melodieuze hoofdmoot. Zo verrast Guy in 'Annalisa' en 'Blueshift' met een lyrische speelstijl, die de snaren smachtend laat zingen bovenop de kabbelende pianostroom van zijn muzikale partner. De romantiek die hierbij wordt geproduceerd is echter van ironische en vaak zelfs cynische aard, waarbij om elke hoek de dreiging loert.
Zowel in het spel van beide musici als in de composities is de invloed van moderne klassieke muziek aanwezig. 'How to go into a room you are already in' is pakkende, hedendaagse kamermuziek, die dankzij een kille spanning wel eens aan de 'Musica Ricercata' van Ligeti refereert. Een regelmatige reeks afgezonderde noten van beide instrumenten zorgen voor een soort ostinate partij, die als aanloopstrook fungeert voor een intens duet. Terwijl Fernández de onrust verhoogt met enkele zachte, maar lang uitdeinende toetsen in het hoge register countert Guy met een hypnotiserende gestreken partij, waarbij de klagende boventonen overheersen. Die geheimzinnige onrust is steeds aanwezig. En net wanneer het album naar het einde toe terug in kalmer vaarwater lijkt terecht te komen, wordt de luisteraar in het afsluitende kwartiertje nog onverwachts mee in de afgrond getrokken met eerst en vooral het razende 'Dark Energy', dat ongeveer negen minuten stormt met de kracht van een orkaan. Afsluiter 'The Helix' werpt nog een laatste blik op het bevreemdende landschap dat Agustí Fernández en Barry Guy op 'Some Other Place' weten te schilderen. Aangenaam vertoeven is het er niet, maar het is heerlijk om er voor de kick doorheen te lopen.
Het langdurige muzikale partnerschap tussen Fernández en Guy leidt op dit geslaagde album tot een verzameling onverwachte composities, gaande van lyrische jazz over ruige filmische sferen tot grommende drones. Maar het is vooral de hoge graad van intensiteit die 'Some Other Place' dat beetje extra geeft.
Meer over Agustí Fernández & Barry Guy
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
