Het Corsicaanse sextet A Filetta, opgericht in 1978, geldt als één van de grote uithangborden van de Corsicaanse muziek. In de lente verscheen hun recentste cd 'Bracanà' waarop het ensemble te horen is in a capella materiaal uit verschillende projecten van de afgelopen jaren. Dat het album desondanks niet klinkt als een los samenraapsel heeft niet in het minst te maken met de specifieke en opvallend directe sound van het ensemble. Er wordt niet gezocht naar vocale zuiverheid of homogeniteit. Individuele stemkleuren mogen uitkomen: wat nasaal, scherp, hees of met een licht geforceerde hoogte. Zo sluit het alles allesbehalve afgeborstelde groepsgeluid nauw aan bij het ongeslepene van de volksmuziek.
Opvallend zijn ook de vreemde en vaak gedurfde harmonische wendingen. Echte dissonantie is zeldzaam maar onverwachte akkoordovergangen en –opeenvolgingen zijn schering en inslag. Zo krijgt het ensemble niet de warmte van bijvoorbeeld het Choeur de Sartène van Jean-Paul Poletti maar stelt het wel het verwachtingspatroon van de luisteraar op de proef. Door deze kronkels en de onzuivere stemklank zullen toerist-luisteraars – louter op zoek naar het idyllische beeld van de Middellandse Zee – afgeschrikt worden, maar voor muziekliefhebbers valt er net heel wat te rapen.
Dat A Filetta op 'Bracanà' in muziek uit verschillende projecten horen is, wordt compositorisch snel duidelijk. De teksten zijn zowel profaan als religieus (delen uit de krijsweg) en de melodieën gaan te leen bij gregoriaans, volksmuziek en oosterse arabesken. Ook de verwerking ervan verschilt sterk. 'Lode à Una Simpatica Zitella' wordt louter eenstemmig gehouden terwijl in het 'Benedictus' en de Georgische traditional 'Nana' voor warmere akkoorden gekozen wordt. In 'Medea' wordt dan weer gebruik gemaakt van een holle bourdonbegeleiding waarop verschillende solisten elkaar afwisselen. Later gaat het hele ensemble homoritmisch zingen waarmee een renaissance-klankbeeld wordt opgeroepen Opvallend hierbij is de precisie waarmee de zangers in alle soberheid exact samen inzetten en afronden.
Hier en daar doet het op elkaar inpikken en het duidelijk uitgewerkte klankbeeld denken aan de muziek van de Vlaamse polyfonisten. Zo wordt 'Meditate' een van de artistiek meest ambiteuze stukken, waarbij een pedaalnootbegeleiding overgaat in een homoritmisch blok om later open te vouwen in een duidelijk polyfoon en heel gelaagd slot. Door deze muzikale ambitie en de verrassende harmonische wendingen blijft de muziek mijlenver verwijderd van een goedkoop meditatie-effect.
Het afsluitende 'Treblinka' is het langste stuk van de cd en het enige waarin instrumentale begeleiding gebruikt wordt. De sobere pianopartij past echter mooi in de introverte compositie waarbij een melodie steeds herhaald wordt, maar telkens in een andere omlijsting. Door de combinatie van muzikale evolutie en eenvoud weet 'Treblinka' te raken zonder tranerig te worden. Ongeveer zoals A Filetta de Corsicaanse vocale traditie in internationaal perspectief weet te plaatsen zonder te vervallen in muzikale ansichtkaarten.
Meer over A Filetta
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
