De Amerikaanse componist en instrumentenbouwer Harry Partch werd geboren op 24 juni 1901 in Oakland, California. Hij bracht zijn jeugd door in afgelegen plaatsen in Arizona en New Mexico waar hij in contact kwam met Chinese, Spaanse en Indiaanse liederen. Hij leerde klarinet, piano, altviool, harmonium en gitaar spelen en begon te componeren. Toen hij zich niet langer kon verzoenen met de getemperde stemming (waarbij een octaaf wordt onderverdeeld in 12 gelijke, halve tonen) verbrandde hij al zijn jeugdcomposities en ging op zoek naar andere mogelijkheden.

Essentieel voor zijn oplossingen werden de mogelijkheden van het gesproken woord. Het spontane ritme en de fluctuaties in de toonhoogte van de spreekstem wilde hij overzetten naar instrumenten, maar aangezien de meeste van de klassieke instrumenten hier niet voor geschikt waren, zag hij zich genoodzaakt om zijn eigen instrumentarium te ontwikkelen. Zo ontwierp hij meer dan 25 instrumenten (gitaren, altviolen, orgels enz.) die zijn verfijnde stemmingen (waarbij een octaaf werd overbrugd met 43 in plaats van de klassieke 11 noten van de piano) konden realiseren. Zo slaagde hij er in de uitgebreide melodische en harmonische mogelijkheden van zijn systemen in de praktijk te brengen.

Met een beurs vertrok hij naar Londen om daar zich daar te verdiepen in historische stemmingen en tekstzetting. Bij zijn terugkeer in de VS was het land terechtgekomen in de Grote Depressie van de jaren '30 en Partch leefde jarenlang als hobo. Tijdens zijn treinreizen hield hij muzikale dagboeken bij waarin hij alledaagse conversaties noteerde (tekst, toonhoogte en ritme), een techniek die geregeld terug zou keren in zijn latere werken.

In 1949 verscheen ‘Genesis of a Music', het boek waaraan Partch in 1923 begon te werken en waarin hij zijn theorie en zijn instrumenten uitlegt. Partch overleed op 3 september 1974 in San Diego, California.

 

Over de audio

De microtonale stemming van de gebruikte instrumenten (gerealiseerd door instrumentenbouwer Tim Mariën) is meteen hoorbaar en domineert het hele klankbeeld van het werk. Voor oren die alleen vertrouwd zijn met de traditionele westerse stemming zullen de instrumenten “vals” klinken, maar tegelijkertijd vallen daarbij ook de extra mogelijkheden qua melodie en harmonie op.

Het lijkt wel alsof Partch de pil wat wil “verguld” voor de luisteraar: hij kiest voor een min of meer strofische opbouw, waarbij de inzet van elk deel gelijkaardig is en de luisteraar dus een stevige houvast krijgt. Naar het einde van elk strofe loopt de muziek dan uit de hand, mede onder invloed van de dramatiek van de tekst. De tekst van ‘The Letter’ haalde Partch uit een brief uit 1935 van een collega-hobo. 

Deze opname werd gerealiseerd door de Hessischer Rundfunk op 18 augustus 2010 tijdens de Darmstädter Ferienkurse. Uitvoerders zijn Michael Schmid (stem), Tom Pauwels (microtonale gitaar en zither) en Jean-Luc Plouvier (microtonale piano).

 

Meer over Harry Partch


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.