Händel (1685-1759) heeft het grootste deel van zijn carrière in Engeland doorgebracht maar zijn opera’s zijn geheel in de tijdsgeest allemaal Italiaanse werken (waaruit grondig in de dialogen geknipt werd, om het interessant te houden voor het Engelse publiek). ‘Giulio Cesare in Egitto’, in Egypte dus, is een rijp werk van een componist die goed aanvoelt wat zijn publiek nodig heeft. De aria’s zijn ‘op maat’ geschreven voor die zangers die aan de productie deel zouden nemen en Händel vindt allerlei manieren om zijn publiek, dat tijdens de uitvoering zat te eten en te drinken, geboeid te houden. Zo speelt hij met instrumenten die minder gewoon waren in de operahuizen: dwars- en blokfluit, een kwartet hoorns of een harp en luit in een klein ‘on-stage’ ensemble. Cleopatra’s aria ‘V’adoro Pupille’ is een mooi voorbeeld hiervan.
De Egyptische koningin voelt zich bedreigd door haar broer Tolomeo die de macht wil overnemen in Egypte, en doet beroep op Caesar die Alexandrië heeft aangedaan nadat hij Pompeius heeft verslagen. Gezeten op een hoge troon begroet Cleopatra, nog geen twintig jaar en allesbehalve een lelijk meisje, de Romeinse veldheer, terwijl ze rondom zich negen ‘muzen’ heeft geplaatst, orkestmuzikanten eigenlijk, namelijk twee violen, een altviool, cello, viola da gamba, hobo, fagot, harp en een theorbe, een soort zeventiende-eeuwse luit. En ze zouden de geschiedenis niet zijn ingegaan als ze niet op een of andere manier van die situatie geprofiteerd hadden. Het verhaal loopt, na lange verwikkelingen, dan ook af met de dood van Tolomeo in een duel, dat een einde maakt aan diens revolutie.
Over de audio
De zeventiende-eeuwse aria stelt het gevoelsleven van de personages centraal: het verhaal staat even stil en zal in het recitatief, een gezongen vertelling die lichtjes begeleid wordt door cello of klavecimbel weer verdergaan. De tekst van de aria is dus nogal kort en poëtisch. De rol van Caesar wordt gezongen door Marijana Mijanovich, een vrouw ja, om een rol te zingen die oorspronkelijk door een castraat gespeeld werd. Dit is misschien een van de mooiste en meest gevoelige muziek die Händel ooit geschreven heeft en bewijst dat barok geenszins massawerk is. De aria is klassiek opgebouwd, met een eerste deel, een lang uitgesponnen melodie die gevolgd wordt door een kort recitatief waarin Caesar zijn eigen gevoelens beschrijft. In Händels tijd konden de uitvoerders dan, wanneer het eerste deel herhaald werd, naar believen kleine versieringen en variaties aanbrengen, iets wat dirigent Marc Minkowski ook doet.
Meer over Georg Friedrich Händel
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
