Alfred Schnittke is nog altijd een van de meest onderschatte componisten van de vorige eeuw. Met een integrale uitgave van zijn symfonieën wordt hij echter in ere hersteld. Het label BIS voorziet de zes cd's bovendien van een boekje met een uitgebreide duiding bij zowel de figuur Schnittke als de symfonieën afzonderlijk. De eerste symfonie, volgens klassieke standaarden in 4 delen opgedeeld, ontstond in 1972 en Schnittke gebruikte onder meer ‘Symphony – Antisymphony. Antisymphony – Symphony’’ of ‘(K)ein Symphonie’ als werktitels. De reden daarvoor is het groots opgevatte programma: Schnittke wilde immers dat de muziek begeleid zou gaan van een documentaire die alle tragische momenten uit de 20e eeuw zou weergeven.
Over de audio
Die tragiek zit sterk in de muziek vervat. In het ‘Lento’ , het kortste deel, werkt Schnittke zeer expliciet met atonale clusters die een wrang en snijdend gevoel oproepen. Het trucje op zich is misschien niet bijster origineel, maar Schnittke intensiveert ongelofelijk en doordat hij een uitvergroting niet mijdt komt zijn bedoeling ontzettend sterk tot bij de luisteraar. Dit deel opent met een doodse melodie, een effect dat nog luguberder wordt doordat plots een opgewekte klavecimbel en even later ook een bonkende piano komen meespelen. Deze sfeer blijft wat aanmodderen, maar wie het aandurft de boxen luid genoeg te schakelen, merkt al snel hoeveel diepte Schnittke in het concept steekt. Daarna begint de tergend langzame klim naar de meer pijnlijke registers, die Schnittke plezierig allemaal opentrekt. Er ontstaat een soort carrousel-achtig polyfoon weefsel dat met belletjes en cimbalen een soort positief eindnoot lijkt te bereiken, maar de (voorspelbare?) donkere knal volgt al snel. De razende vioolsolo die volgt is gewoon weergaloos en alweer ontstaat een gewelddadig kluwen van instrumentengroepen die ruw tegen elkaar opboksen, tot het einde van dit deel...
Meer over Alfred Schnittke
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
