In de tweede helft van september toert accordeonist Tuur Florizoone in het kader van de JazzLab Series door Vlaanderen met Mixtuur: een even opvallend als omvangrijk project waarin verschillende muzikale werelden elkaar treffen, op het podium en op cd.
Voor wie de Belgische jazz- en folkwereld een beetje volgt is Florizoone een bekende naam geworden. Met zijn eigen band Tricycle, als lid van, het kwartet van gitarist Quentin Dujardin en een hele reeks samenwerkingsverbanden (Carlos Nunez, Zahava Seewald en Jo Lemaire) is hij al jaren een vaste gast op grote en kleinere podia.
Voor Mixtuur mogen de podia niet te klein zijn. Letterlijk, want met twaalf muzikanten uit Europa en Afrika is de groep best omvangrijk te noemen. Bovendien wist Florizoone niet de minste voor zijn project te strikken. Trompettist Laurent Blondiau, (Mâäk’s Spirit), bassist Nicolas Thys en de onvolprezen trombone- en tubaspeler Michel Massot (Trio Grande, Rêve d'Éléphant Orchestra) zijn vertrouwde namen voor de Belgische jazzliefhebber die zijn muziek graag wat eigenzinnig heeft. Op cello is Marine Horbaczewski te horen en de aanwezigheid van percussionist Chris Joris is, gelet op diens fascinatie voor traditionele slaginstrumenten, haast een evidentie.
De Afrikaanse tak van het ensemble wordt gevormd door de in België werkende en wonende zangeres Tutu Puoane (die onlangs voor haar samen met het BJO opgenomen album ‘Mama Africa’ de South African Music Awards voor het beste jazzalbum kreeg), de Malinese balafoonspeler Aly Keita, drummer Wendlavim Zabsonre uit Burkina Faso en de zangeressen van het Congolese Nabindibo.
De keuze van de muzikanten was daarbij voor Florizoone geen bijkomstigheid. Niet alleen wilde hij samenwerken met collega’s die hij menselijk en muzikaal kon waarderen, ze moesten bovendien ook vlot met zijn muziek overweg kunnen. “Ik wilde voor dit project echt componeren, muziek op papier schrijven die letterlijk zo gespeeld moest worden.” Over de Belgische muzikanten maakte hij zich weinig zorgen. “Massot, Blondiau, Hobraczewski, Joris en Thys zijn uitstekende lezers en heel vrije muzikanten: open minded, zowel voor simpele dingen als vrij gecompliceerde zaken.”
Voor de Afrikaanse muzikanten heeft Florizoone naar eigen zeggen wat meer moeten zoeken. Tutu Puoane is uiteraard de meest voor de hand liggende naam in het gezelschap en wordt door Florizoone getypeerd als “een moeras met diepe gronden. Ze kan alles wat je vraagt (als je het vraagt) en ze is een bron van inspiratie voor ons allemaal.”
Minder bekend zijn de namen van balafoonspeler Aly Keita en drummer Wendlavim Zabzonre. De laatste kreeg tien jaar geleden les van Stephan Galland (Aka Moon) en is het jongste lid van de band. De eerste leerde Florizoone kennen tijdens een optreden van Pierre Vaiana. “Hij is een meester op balafoon die geregeld met Trilok Gurtu toert. Keita combineert passie met een onvermoeibare energie en een positieve ingesteldheid, maar bovenal is hij één ongelofelijke brok ritme en melodie. Hij speelt uitsluitend diatonisch (alles staat in de toonladder van do voor hem), wat maakt dat ik heb moeten wringen om modulaties in de muziek te krijgen.”
Dat Florizoone de muzikanten voor dit project zelf heeft kunnen en mogen kiezen, betekent niet dat er geen namen noodgedwongen geschrapt werden. “Er stonden zeker dertig muzikanten op mijn verlanglijstje. Voor de Gentse feesten hadden de mensen van Trefpunt graag enkele bekendere namen gehad als Ronny Mosuse en Marie Daulne. In het geval van Mosuse is het uiteindelijk niet doorgegaan en Marie Daulne heb ik eigenlijk niet eens gevraagd, dat leek me onhaalbaar. Haar moeder Bernadette doet echter wel mee als een van de drie zangeressen van Nabindibo.”
“Daarnaast had ik ook heel graag de familie Njava uit Madagascar erbij gehaald. Ongelofelijke muzikanten, maar uiteindelijk zou me dat te ver van de Congolees-Belgische oorsprong van het project gebracht hebben en ook de beschikbaarheid van de muzikanten is geen vanzelfsprekendheid. Maar laat ik ook duidelijk zijn: de huidige bezetting van Mixtuur is echt een droom!”
Dat het project ondanks de minder voor de hand liggende omstandigheden toch gerealiseerd werd, is volgens Florizoone niet in de laatste plaats te danken aan de Brusselse Beursschouwburg waar er gerepeteerd kon worden. “Geografisch gezien is het gewoon de perfecte plek en organisatorisch gezien is het heerlijk. Ik hou van de Beursschouwburg en haar personeel. De plek heeft niet voor niets een grote betekenis in mijn verleden.”
Op die repetities hield Florizoone de teugels stevig in handen, zonder de deur resoluut dicht te doen voor de inbreng van anderen. “Mixtuur is een groep met een duidelijke hiërarchie: ik beslis, maar ik sta heel open voor andere meningen, en dat weet iedereen. Dus ja, er wordt ook veel gepraat en er groeien steeds nieuwe dingen, zelfs nog tijdens de opnames. Daar staan we ook allemaal voor open en zo heb ik het graag: muziek moet leven voor mij. Ach, eigenlijk zijn we een bende spelende kinderen die toch zeer gedisciplineerd kunnen zijn.”
Naast de Beursschouwburg en Trefpunt is Florizoone ook erg enthousiast over de kansen die geboden worden door de JazzLab Series (die de concerttour organiseren) en het W.E.R.F.-label, waar begin september het album van Mixtuur verschijnt. Op de opnames is te horen hoe uitgewerkt de composities en de arrangementen zijn en hoe goed de verschillende instrumentkleuren mengen. Ook de stem van Tutu Puoane die zich eerder opstelt als een bandlid dan als de leading lady, niet in het minst omwille van haar woordloze zang. “Tutu heeft me ooit eens gezegd dat ze geen grote tekstschrijfster is. Was dat anders geweest, dan waren er mogelijk wel teksten aan te pas gekomen. Nu moet ik ook zeggen dat ikzelf ook zelden naar een tekst luister. Bij ons spreekt de muziek dus voor zich. Ik vind het trouwens ook zeer fijn om Tutu zo te horen, heel anders dan op haar eigen cd's. Er heerst in deze groep ook geen enkele bevestigingsdrang. Niemand moet meer hoorbaar zijn dan iemand anders. Tutu is bijvoorbeeld heel blij dat ze niet vooraan op het podium moet staan – waar ik sta. Voor haar is dat comfortabel.”
Dat Florizoone vooraan staat en de knopen doorhakt, betekent niet dat zijn accordeon prominent aanwezig is in het geluid, wel integendeel. Meer dan als uitvoerder laat hij zich in Mixtuur horen als componist. “Op het podium ben ik zeer aanwezig, maar ik blijf een groot respect tonen voor mensen die niet te veel van accordeon houden. Het is een instrument waar met mate mee moet omgesprongen worden, zoals bier dus. Nee echt: liever te weinig accordeon dan te veel. Ik vind het heerlijk om mijn muziek door anderen te horen spelen. Ik kies wanneer ik accordeon wil en dat is in dit geval eerder minder dan te veel.”
(Foto homepage: Marie Snauwaert)
