Na een hele reeks bezoekjes aan ons land in de gedaante van sideman of gastmuzikant, strijkt Tony Malaby begin oktober eindelijk een keer met een eigen ensemble neer in onze contreien. Zij die de voorbije jaren het reilen en zeilen van deze bejubelde Amerikaanse saxofonist wat hebben gevolgd, zullen het concert van zijn trio Tamarindo in De Singer dan ook met stip hebben aangeduid.
Tony Malaby is met zijn 47 jaar natuurlijk geen nieuwkomer meer, al wordt die schijn gewekt omdat de tenor- en sopraansaxofonist pas sinds enkele jaren een internationale doorbraak heeft kunnen forceren. Dat zoiets een typisch verschijnsel is voor de jazz hoeft geen betoog, er zijn genoeg voorbeelden voorhanden van jazzmusici die pas in de herfst van hun leven de vruchten plukken van jarenlang hard muzikaal labeur en Malaby is op die regel geen uitzondering gebleken. Ondertussen is zijn ster echter rijzende en wachten liefhebbers in België al enkele jaren vergeefs op een concert van de saxofonist met een van zijn eigen bands. Hun geduld wordt dit najaar rijkelijk beloond want Tamarindo is zonder twijfel het meest prestigieuze van Malaby’s projecten. Het trio bestaat dan ook uit “three hard-hitting heavyweights of the genre”, zoals jazzreview.com het ooit stelde, met aan de zijde van de saxofonist bassist William Parker en drummer Nasheet Waits, een ritmetandem die, hadden er wielen onder gestaan, de vergelijking met een Rolls-Royce zou kunnen doorstaan.
In 2007 verscheen het eerste album van dit drietal op het Portugese label Clean Feed, wat voor Malaby een eerste doorbraak betekende. De uit Tuscon afkomstige saxofonist bevond zich toen al meer dan tien jaar in New York en had daar al een hele carrière als sideman opgebouwd, gaande van solist in het trio van Fred Hersch over opnames met Paul Motian, Michel Portal en Marty Ehrlich, tot saxofonist in het Liberation Music Orchestra van Charlie Haden, waar hij in 2005 in de voetsporten trad van illustere voorgangers als Dewey Redman en Gato Barbieri. Maar vanaf ‘Tamarindo’ ging Malaby dus ook een voorname rol spelen als bandleider met achtereenvolgens ‘Warblepeck’ (2008), ‘Paloma Recio’ (2009) en ‘Voladores’ (2009), allemaal uitstekend onthaalde platen waarmee de saxofonist zich opwerkte tot een spilfiguur van de New Yorkse downtown scene.
Eind vorig jaar zag het er even naar uit dat het album ‘Tamarindo Live’ (met daarop Wadada Leo Smith als speciale gast) een voorlopig hoogtepunt in de carrière van Malaby zou gaan betekenen. Clean Feed kondigde deze live-cd namelijk niet alleen met overdreven veel toeters en bellen aan (“a serious contender for the best jazz album of 2010”) maar het label vierde er tevens zijn 200ste release mee. ‘Tamarindo Live’ bleek bij beluistering echter een totale afknapper maar dan uitsluitend om redenen buiten de invloedssfeer van de betrokken muzikanten. De kwaliteit van de geluidsopname was namelijk ondermaats en op sommige momenten ronduit belabberd. Een plaat om snel te vergeten, daar waren de meeste critici en recensenten het over eens. En ook Malaby lijkt die mening te hebben gedeeld want op zijn website is er nooit met een woord gerept over dat teleurstellende live-album. Met de Europese tournee van Tamarindo kan die schandvlek (overigens volledig voor rekening van Clean Feed, dat de concertopname ondanks alles wilde uitbrengen) nu definitief worden uitgewist. Het trio begint er aan op 23 september in het Duitse Dachau en zal voor zijn op één na laatste concert op 1 oktober aantreden in De Singer, wat betekent dat de groep tegen dan wel eens goed gerodeerd zou kunnen zijn.
Vurig zal het er alleszins aan toe gaan, dat was al het geval op de twee verschenen cd’s van het trio. De interactie tussen Tony Malaby, William Parker en Nasheet Waits is er steevast een van kracht en overtuiging, zonder echter te vervallen in hersenloze powerplay. Freejazz is een duidelijke invloed maar de jazztraditie wordt daarom nog niet onder de zoden gestopt. Malaby hekelt naar eigen zeggen de anti-jazz-houding van veel van zijn New Yorkse vrienden, wat de samenstelling van Tamarindo enigszins verklaart want ook Parker en Waits hebben nog ruim voeling met de “roots” van het genre. Parker leerde het vak bijvoorbeeld van bekende figuren als Jimmy Garrison en Wilbur Ware (wat zijn groovy stijl als bassist enigszins verklaart) en heeft zich de voorbije jaren laten opmerken met enkele toegankelijke albums zoals ‘Uncle Joe's Spirit House’ en ‘I Plan to Stay a Believer’. Maar ook met ouder werk zoals ‘Raining on the Moon’ liet Parker zijn liefde voor melodieuze, swingende jazz reeds blijken. Dat hij desondanks vooral bekend staat als een freejazzbassist is te danken aan zijn langdurige collaboraties met musici als David S. Ware, Peter Brötzmann en Charles Gayle, die hem een reputatie als een van de grootste instrumentalisten binnen het genre opleverden. Drummer Nasheet Waits heeft daarentegen vooral carrière gemaakt “binnen” de jazz, met veel sidemanwerk voor onder meer Fred Hersch en Antonio Hart. Grote successen behaalde hij met Jason Moran & The Bandwagon, hoewel hij ook af en toe een opgemerkt duo vormt met rietblazer Peter Brötzmann, zoals te horen op het prachtige ‘Live at the “Bottle” Fest 2005’.
Samen vormen deze muzikanten een van de spannendste trio’s binnen de hedendaagse jazz. Denk daarbij niet aan een uitstekend solist die zich gesteund weet door een al even uitstekende ritmesectie maar wel aan een hechte drie-eenheid van sax, bas en drums die enkele van de belangrijkste musici uit de New Yorkse scene verenigt. Het concert van Tamarindo in De Singer (overigens het enige in België) is dan ook niet één, niet twee maar drie keer troef.
