The Klezmatics bestaan 25 jaar en dat wordt uiteraard gevierd. De vaandeldragers van de hedendaagse klezmermuziek trekken daarom in maart op tournee door Europa en houden halt in Antwerpen, Leopoldsburg en Roeselare.
Weinig bands hebben in hun bestaan zo’n bepalende invloed gehad op een muziekgenre als The Klezmatics. Het New Yorkse gezelschap staat vandaag zowat synoniem voor klezmermuziek en is zo populair dat het alle andere bands in zijn genre compleet overschaduwt. Enkele jaren geleden verzilverden ze hun status zelfs met een Grammy Award, iets wat geen enkele klezmerband hen ooit had voorgedaan.
Klezmer plus
De groep werd midden jaren tachtig opgericht in New York als gevolg van de zogenaamde klezmerrevival, die zich enkele jaren voordien in de Verenigde Staten had gemanifesteerd. De oorspronkelijke leden, Frank London (trompet), Lorin Sklamberg (zang, accordeon, piano), David Licht (drums), Margot Leverett (klarinet) en David Lindsay (bas), hadden allen een beperkte achtergrond in klezmermuziek en hadden het genre als bij toeval ontdekt: de een door te luisteren naar opnames van klarinetvirtuozen als Naftule Brandwein en Dave Tarras, de ander door als sessiemuzikant in een klezmerband terecht te komen.
The Klezmatics vertrokken van het oude repertoire maar introduceerden daarin al meteen modernere muzikale invloeden - hun bandnaam, gebaseerd op die van de punkgroep The Plasmatics, was wat dat betreft al een duidelijk statement. Ze hebben zich dan ook nog geprofileerd als een traditioneel ensemble maar zien zichzelf eerder deel uit maken van een levende traditie, een traditie die zich ontwikkelt en bijgevolg ook verandert. Zo werkte de groep in zijn bestaan samen met musici van uiteenlopend allooi, waaronder Itzhak Perlman, John Zorn, Marc Ribot en Neil Sedaka, waarmee ze hun werkterrein uitbreidden naar pop, jazz en de avant-garde.
In hun muziek (verspreid over een tiental albums) combineren The Klezmatics het feestelijke van klezmer met de energie van punk. Vooral in de instrumentale stukken, zoals de traditionele dansen freylekhs en sher, komt dat aspect naar boven. Stevige en tegendraadse ritmes, loeiende blazers en een hoog tempo zorgen steevast voor de nodige slachtoffers op de dansvloer. De groep kiest evenwel niet altijd voor de energetische aanpak. Er is ook plaats voor echte songs (vooral op de latere albums) die afwisselend in het Engels en in het Jiddisch worden gezongen, net zoals er zich regelmatig instrumentale passages en zelfs ballads aandienen. Dit gedeelte van hun repertoire gaat tegelijk verschillende kanten uit. Zo is in het arrangement van ‘Di Zun Vet Aruntergeyn’ (‘Rhythm + Jews’, 1990) de invloed van Philip Glass merkbaar en gaat de groep op het album ‘Wonder Wheel’ uit 2006 zelfs nadrukkelijk de folk- en poptoer op.
25 jaar
Van de originele leden zijn in 2012 enkel Frank London en Lorin Sklamberg nog bij de band. Bassist Paul Morrissett was echter ook al van de partij op het eerste album ‘Shvaygn = Toyt’, hoewel hij niet tot de oorspronkelijke oprichters van het ensemble behoort. De klarinetten zijn sinds lange tijd voor rekening van Matt Darriau, die onder meer met zijn Paradox Trio in jazz- en avant-gardekringen al furore maakte. Hij nam de positie van klarinettist over van David Krakauer, die tot eind jaren negentig bij de band speelde. De line-up wordt vervolledigd door violiste Lisa Gutkin en de jonge jazzdrummer Richie Barshay, tevens actief in het kwartet van Herbie Hancock.
Op hun recente liveplaat ‘Live at Town Hall’ (uitgebracht naar aanleiding van hun zilveren jubileum) is te horen hoezeer The Klezmatics zijn geëvolueerd van een modern klezmerensemble naar een genreoverstijgende band buiten categorie. Het traditionele repertoire wordt er op een opmerkelijke manier geconfronteerd met rhythm & blues, pop en folk, zonder aan geloofwaardigheid te verliezen. Bepaalde stukken kregen nieuwe arrangementen mee, terwijl andere werden samengegooid in heuse medleys en suites. Een twintigtal gastmuzikanten (zowel oud-bandleden als musici waar The Klezmatics ooit mee hebben samengewerkt) werden uitgenodigd voor dit ultieme klezmerfeest, dat zonder twijfel een hoogtepunt was in het bestaan van de groep.
De nakende Europese tournee is minder groot qua opzet maar laat de groep zien in zijn meest zuivere vorm: als een klein ensemble dat met zijn muziek zowel op het hart als op de benen mikt. Traditie heeft nooit zo actueel gevoeld als bij deze fantastische band.
