De Nederlandse band The Ex bestaat ruim drieëndertig jaar en die verjaardag vieren ze met enkele opmerkelijke concerten en festivals in Londen, Parijs, Amsterdam, Utrecht en Nederland waarvan de programmatie al even divers is als het parcours dat de groep heeft afgelegd.
Van Amsterdam…
Het begon in 1979 met Jos Kley (G.W. Sok), gitarist Terrie Hessels, drummer Geurt and bassist René (achternamen zijn nooit een sterke kant van The Ex geweest), met een band in de helemaal paste in geest van die tijd. Uit de Amsterdamse krakersbeweging ontstond een punkgroep waarvan het debuut ‘Disturbing Domestic Peace’ uit 1980 liet horen waar het om ging: elementaire, repetitieve structuren, een hol geluid met een gapende leegte tussen de monotone bas en de van distortion schurende, soms wat hoekige gitaarlijnen waren niet veel meer dan vehikels voor de maatschappijkritische teksten.
Het dertig jaar later uitgebrachte ‘Catch My Shoe’ heeft nog steeds dezelfde energie, maar staat in veel andere opzichten mijlenver af van de rechttoe rechtaan punk van weleer: doordachte songs met een vol geluid (en niet alleen door de bijdrages van trompettist Roy Pachi) en stevige invloeden van Afrikaanse trance-muziek.
Via Ethiopië…
Doorheen alle bezettingswissels bleef de groep echter trouw aan haar DIY-attitude, met een eigen management en een eigen label, Terp, dat niet alleen de thuishaven werd van de band, maar ook diverse sublabels ontwikkelde. Wat dat laatste betreft hebben de muzikanten die gedurende langere of kortere periode deel uitmaakten van The Ex de groep een indrukwekkende palmares en al even indrukwekkende variatie aan marsrichtingen bezorgd. The Ex speelde met gelijkgezinde bands als Fugazi, Sonic Youth en Tortoise, de Congolezen van Konono No. 1 en een hele stoet improviserende landgenoten (van Han Bennink tot Joost Buis) en buitenlanders.
Met deze improvmuzikanten zette de band in 2000 het Ex Orkest op, een twintigkoppige formatie met ondermeer vocalisten Jaap Blonk en schrijver Jan Mulder, drummer Michael Vatcher, trombonisten Wolter Wierbos en Joost Buis, rietblazer Michael Moore en bassisten Wilbert de Joode en Ernst Glerum.
Sedert meer dan tien jaar reizen de muzikanten van The Ex ook geregeld af naar Ethiopië om er op te treden, samen te werken of muzikanten te ontdekken. Dit resulteerde in enkele albums met saxofonist Getatchew Mekuria en releases van traditionele Afrikaanse muzikanten.
Nog een ander verhaal is dat van Brass Unbound, de blazersectie waarmee The Ex de laatste jaren al eens te horen is: een internationaal kwartet met trombonist Wolter Wierbos (van het ICP Orkest), trompettist Roy Paci (Mau Mau, Manu Chao en tevens lid van het Ex Orkest) en rietblazers Ken Vandermark en Mats Gustafsson die het mooie weer maken bij Sonore en het Peter Brötzmann Chicago Tentet. Al die gedaantes brachten de band in de loop der jaren op heel uiteenlopende podia, van de “klassieke” rockfestivals tot het prestigieuze ATP. The Ex stond meermaals op het jazzfestival van Moers (waar ze ook curator waren in 2005), speelde op Jazz à Mulhouse, Konfrontationen in Oostenrijk, cureerden een avond op Incubate 2010.
Naar Brussel en Utrecht en terug huiswaarts
Een zelfs naar The Ex-normen opmerkelijke verschijning op de affiche is voor rekening van het Britse Jackdaw With Crowbar, een multi-mediaband die films combineert met muziek die het midden houdt tussen (post)punk, electro en het theatrale van The Residents.
De rest van de affiche staat in het teken van het Ethiopische verhaal van de groep. Zerfu Demissie verdedigt de strepen van de traditionele muziek op begena, een manhoge lier die diep resonerende, haast drone-achtige geluiden produceert. Van deze muzikant verscheen in 2007 het album ‘Akotet’ op het Ex-label Terp. Verder is Fendika te gast, de groep rond danser Melaku Belay met wie The Ex al eerder het podium deelde in het kader van de samenwerking met saxofonist Getatchew Mekuria. Nog meer extra-muzikale Ethiopische cultuur is er te zien met het Circus Debre Berhan dat bestaat uit jonge circusartiesten van 7 tot 22 jaar.
Vier dagen na het verjaardagsconcert in Brussel is The Ex op 20 december te gast op het Rumor festival in Utrecht met een pocketversie van de Belgische line-up. Het Afrikaanse luik wordt gevormd door Zerfu Demissie, Fendika en Circus Debre Berhan en naast The Ex zullen ook Peter Evans en Ken Vandermark te horen zijn.
Het slot van de festiviteiten heeft plaats op 21 en 22 december in het Amsterdamse Bimhuis (waar anders). De lijst aanwezigen oogt indrukwekkend, met naast The Ex, Brass Unbound en de Ethiopische delegatie ook onder andere Joost Buis, Oscar-Jan Hoogland, Jaap Blonk, John Butcher, Yannis Kyriakidis (in zijn vast duo met Andy Moor), Axel Dörner en Paal Nilssen-Love. De muzikanten sullen in verschillende formaties en/of solo te horen zijn, live en als dj.
