Met de aandacht die de Handelsbeurs op het strijkkwartet legt, biedt deze concertzaal al enkele jaren een lichtpunt in de Vlaamse klassieke muziekprogrammatie. Ook dit jaar zijn (en waren reeds) bijzondere kwartetten te zien: vooral met het Belcea, Arcanto en Pavel Haas kwartet is de wereldtop in Gent vertegenwoordigd. Daarnaast zijn vaak minder bekende, maar veelbelovende musici te gast, die zich in interessante programma’s trachten te bewijzen. In dit concept past ook het Quatuor Terpsycordes, dat altviolist Jürg Dähler meebrengt.
Het Quatuor Terpsycordes is een nog jong kwartet dat zich, althans in wat hun cd-opnames betreft, lijkt toe te leggen op het grote Midden-Europese kwartet-repertoire. Ze debuteerden met de drie Schumann-kwartetten en bij het Ricercar-label verschenen onder andere door Diapason opgemerkte Haydn- en Schubertvertolkingen. Eerder waren ze al in de Handelsbeurs te zien met werk van Mozart en Mendelssohn. Hun volgende productie zal rond Beethoven draaien. Opmerkelijk is dat het kwartet zijn instrumentarium aanpast aan het repertoire dat ze spelen.
In zijn programmatie kijkt de Handelsbeurs duidelijk verder dan het kwartet alleen. We krijgen de toevoeging van stem, piano en nu dus altviool. Het genre van het strijkkwintet is in de muziekgeschiedenis altijd overschaduwd geweest door het strijkkwartet. Hierbij is het kwintet zoals Schubert het schreef, met toevoeging van een tweede cello, eerder uitzonderlijk en zijn er meestal twee altviolen. De twee componisten die de grootste meesterwerken voor deze vorm van kamermuziek schreven, zijn zonder twijfel Mozart en Brahms.
Beide componisten kwamen pas later in hun leven tot het genre, als ze al strijkkwartetten geschreven hadden en er misschien niet in tot expressie gebracht hadden wat ze wilden. In elk geval zijn, door de toevoeging van een altviool, de middenstemmen geëmancipeerder en dit laat toe polyfoner te componeren. Zeker in het geval van Mozart is er sprake van revolutionaire veranderingen op het gebied van contrapunt ten opzichte van zijn strijkkwartetten en de vijf late strijkkwintetten behoren dan ook tot de belangrijkste werken van de componist.
Van Brahms is bekend dat hij op het einde van zijn leven onder invloed van zijn ontmoeting met een beroemd klarinettist terug kamermuziek begon te schrijven, waarvan het klarinetkwintet en –trio het fenomenale product zijn. Minder geweten is dat hij kort daarvoor nog een ander meesterwerk schreef: zijn tweede strijkkwintet. Het is een typisch laat werk van de romantische meester, waarin hij zijn ongelofelijke warmte en lyriek perfect integreert met een uitgepuurde zin voor compositie. Het is herfst en lente, het is melancholie en passie; dit alles binnen een uitgekiende architectuur, maar met de grootste natuurlijkheid.
In de Handelsbeurs worden deze twee topwerken verbonden door een reeds klassiek geworden twintigste eeuws werk van Ligeti. Benieuwd wat deze avond in het teken van geniale muziek in de handen van een jong en virtuoos kwartet zal worden!
