Voor de zevende keer nodigt het Kunstencentrum België het legendarische FatCat-label uit dat al 14 jaar een baken is voor alles wat tussen postrock, psych folk, elektronica, noiserock of avant-garde ligt.
Crawley, 1989. Een onafhankelijk platenwinkeltje pikt de elektronische klanken op die opborrelen in Detroit en Chicago en brengt die naar het Londense slaapstadje. Al snel bouwt FatCat een stevige reputatie op inzake moeilijk te vinden elektronische parels en verhuizen oprichter Alex Knight en David Cowley naar een donkere kelder in Covent Garden. In 1997 zijn de heren klaar voor een nieuwe uitdaging: ze zwaaien de winkel uit en het legendarische FatCat-label is geboren. Hun neus voor zeldzame pareltjes is en over de jaren heen laten ze groepen als Sigur Rós, Múm, Animal Collective en The Twilight Sad op de wereld los.
Het Kunstencentrum BELGIE en het internationale productieplatform ‘Open Circuit’ springen een jaar nadat de Engelsen het label boven de doopvont hielden al mee op de kar met als resultaat dat Hasselt voor de zevende keer één van de legendarische FatCat-events mag hosten. Dit jaar valt vooral een contrast op tussen ijle, introverte muziek en hun zware, chaotische antipolen.
Over ijskoningen en spookpiano’s
Na vulkaanuitbarstingen en diens meer, vergeet men haast dat IJsland ook een bakermat is van ijs geworden muzikale schoonheid. Jóhann Jóhannsson is één van de uithangborden van deze stijl. Zijn kale, doch melodieuze composities combineren klassiek en elektronica en ontvouwen zich langzaam als glaciale toendra’s waarin de luisteraar eindeloos veel tijd heeft om alle details op te nemen en mijmerend weg te dromen. In Hasselt laat hij zijn strijkorkest en vrouwenkoor thuis en treedt hij voor het eerst in België op met de betoverende celliste Hildur Guðnadóttir die net als Jóhannsson uit de Kitchen Motors-stal komt. Guðnadóttir is vooral bekend van haar samenwerkingen met Múm, maar staat ook solo haar mannetje. ‘Without Sinking’ en ‘Mount A’ zijn fantastische platen waarin ze haar donkere cellostukken fundeert op de natuurlijke klanken van haar instrument, diepe drones en bezwerende loops. Haar tastbare stukken focussen op golvende melodieën, repetitie en drama. De klassiek geschoolde Guðnadóttir verstaat de kunst om drama langzaam op te bouwen en haar meerlagige melodieën van lichte vignetten te leiden naar een dicht, geagiteerd web van klanken. Dit duet met Jóhannssen wordt een intense samenwerking van twee artiesten die zweren bij verstilde muziek die kabbelend als smeltend sneeuwwater zijn weg baant naar de emoties van de luisteraar.
Guðnadóttir stond eerder dit jaar in Londen op de planken met Volker Bertelmann, ofte Hauschka. In Hasselt doet Hauschka het dit keer alleen. Muzikaal dan toch, want de pianist werkt samen met filmmaker Jeff Desom. Hauschka is iemand die niet resoluut voor het experiment gaat, maar houdt van impressionistische indrukken. Hij houdt steeds aan sonore basismelodieën vast en bouwt daar ritmische patronen rond die de bedoeling hebben om een onwerkelijke dimensie aan de muziek te geven. Desondanks gaat Bertelmann resoluut voor toegankelijke, vrijblijvende muziek die niet echt verrast of uitdaagt op plaat. Zij die willen weten of de Duitser er live wel in slaagt om te boeien, vinden op YouTube al enkele filmpjes van een repetitie zijn audiovisuele project met Desom in Eindhoven. De 'Ghost Piano' van Desom lijkt enkele knappe projecties op te leveren met het Hauschka’s harmonieuze, repetitieve geluidsminiaturen als soundtrack.
De Finse freefolknimf Laura Naukkarinen, of gemakkelijker Lau Nau, was ooit een deel van Kiila, een elektroakoestisch sextet dat grimmige knutselfolk maakt. Kiila’s vertekende mix tussen traditie en experiment komt ook terug in de soloreleases van Lau Nau. Deze definiëren zich door haar etherische stem en minimale begeleiding waarin instrumenten in een desoriënterend nieuwe omgeving worden geplaatst, zodat Finse folk soms heel Oosters klinkt.
Rumoerig Brooklyn
Met de experimentele noisetronics van Black Dice en Growing zal het Limburgse vee iets scherpere melk produceren dan met het doordeweekse boerenlied. De shows van Growing staan bekend als oorverdovend luide concerten waarin de groep ononderbroken trage drones en de stuwende, noisy ritmes over het publiek braakt. Bezielers, Joe Denardo en Kevin Doria, bedienen zichzelf van gitaarloops die zo bewerkt worden dat hun bron onherkenbaar worden. Ze contrasteren diepe drones met zinderende motiefjes en laten die vaak asynchroon langs elkaar stromen om een dikke textuur te krijgen. Ook al hebben vele songs een contemplatief karakter, de band is niet wild van herhaling. Zodra een idee is geëvolueerd naar een nieuwe sonische realiteit, wordt er niet meer naar teruggegrepen. Hun laatste plaat, ‘Pumps’, werd hierdoor eerder kritisch onthaald. Laat dit echter geen aanstoot zijn om te denken dat het concert van Growing van mindere kwaliteit zal zijn, maar verwacht een hard optreden dat schippert van loodzware drones naar abstracte noise en ontwrichtende zenmomenten.
Een andere grote naam op de affiche is Black Dice. In 1997 startte de groep als een ruwe thrash band, maar evolueerde naar lome psychedelica die wordt gedreven door pulserende elektronica en gedrogeerde Teletubbies-stemmetjes die in de verte aan het trippen zijn op poppy geluidseffecten. Black Dice kunnen de georchestreerde chaos van hun cd’s als geen ander omzetten naar het podium. Dolgedraaide sets waarin mergonttrekkende noise wordt gecombineerd met dansbare antiritmes en grillige melodieën . Black Dice brengt nootgeworden krankzinnigheid. Het arsenaal aan geflipte geluidsbakjes dat de heren bij hebben is alleen al de moeite om af te zakken naar het kunstencentrum BELGIE.
Nieuwe samenwerkingen
Op de programmatie staan ook enkele nieuwe samenwerkingen. Mehdi Hercberg (de Pikachu bespelende man achter Shoboshobo) laat zijn geschifte brein samensmelten met Sylvain Quément van Gangpol&Mit en Freeka (Sgure). Wat dat geeft zal enkel de bezoeker van hun nieuwe trio Michelles Fusain echt kunnen vertellen. Het kunstencentrum BELGIE maakt zich sterk dat het een dolgedraaide rit op de draaienmolen wordt waar noisy beelden én klanken uit een tekenenpen, fullspeed digitale speelgoedmuziek, lo-fi pogingen om de dansvloer te vullen, casio-, space-, disco-, comediepop, een vleug bossa, R&B, musical de revue passeren. Laat die rilatine voor wat het is, trek die felgestreepte dansschoentjes aan en hoppen maar.
Antenna Farm is natuurlijk geen onbekende meer in Hasselt. Alistair Leslie en FatCat-labelbaas Dave Howell zakken af met hun elektronicaproject waarin ze veldopnames, closed circuit feedback loops, laptopgefriemel, contactmicrofoons, radio’s en draaitafels als potentiële geluidsbron gebruiken. Digitaal proberen ze al deze geluidssnippers te reconstrueren tot een verminkte collage waarin zenuwachtige fragmenten, explosieve glitches, in elkaar vergrendelde loops en harde noise hun plaats zoeken in ruimte en tijd. Alleen het “waar” en “wanneer” van dit optreden is afgebakend. Voor het “wat” en “met wie" moet de geïnteresseerde op 4 december even langs gaan.
‘Open Circuit: FatCat’ presenteert niet enkel een nieuwe dwarsdoorsnede uit het FatCat-spectrum, maar kijkt ook voorbij de labelgrenzen. Het zijn vooral in hun genre gevestigde namen die Hasselt zullen aandoen, met de collaboratie tussen Jóhann Jóhannsson en Hildur Guðnadóttir als hoogtepunt. ‘Open Circuit: FatCat’ biedt ook meer dan enkel een podium voor muzikanten. Het project richt zich op de samensmelting van media, disciplines en collaboraties en er zullen dan ook installaties, performances en film - waaronder 'Oddsac', een samenwering tussen regisseur Danny Perrez en Animal Collective - te bewonderen zijn in het KC BELGIE.
