Van 24 augustus tot en met 2 september heeft in Antwerpen de negentiende editie plaats van Laus Polyphoniae, een festival dat al jaren het principe van het totaalconcept huldigt, lang voor dat op Belgische zomerfestivals bon ton werd.
Al jaren slaagt Laus Polyphoniae er in om een coherent festival te blijven met een jaarlijks wisselend thema en een ensemble dat artist in residence is. Dit jaar kiest het festival zelfs twee centrale gasten (Daedalus en Dialogos) en richt het zich op de muziek rond de Mare Adriatico, de Adriatische Zee, begrensd door de oostkust van Italië en de westkust van Balkanlanden als Kroatië, Slovenië en Bosnië.
Het programma speelt de twee regio’s mooi tegen elkaar uit, waarbij elke muzikale traditie vertegenwoordigd wordt door een ensemble in residence en hele reeks andere groepen, waarbij bovendien ook de brug tussen de twee gebieden niet vergeten wordt.
Balkan
De eigen religieuze traditie van de Balkan wordt belicht gedurende drie concerten. Het Ensemble Organum brengt Beneventaanse gezangen, een religieuze traditie die in de elfde eeuw verboden werd door Stefanus II en waarvan de meeste bronnen verloren gingen. Beter verging het Glagolitische traditie. In de dertiende eeuw kregen de Slavische christenen van paus Innocentius IV de toestemming om naast het Latijn ook hun volkstaal te blijven gebruiken in de liturgie. De muziek uit deze rite is op Laus Polyphoniae te horen tijdens de concerten van Faroski Kantaduri en Kantaduri. De combinatie van gregoriaans en volksmuziek neigt soms naar Corsicaanse polyfonie, meteen een heel speciaal en verrijkend geluid in het programma van Laus Polyphoniae.
Meer muziek van de oostkust van de Adriatische Zee is er met het Vox Luminis, het Ensemble Phoenix Munich van Joel Frederiksen en vaste klant Paul Van Nevel die met zijn Huelgas Ensemble muziek van de Sloveense renaissancecomponist Jacobus Gallus laat horen.
Met Slovenië is het Oost-Europese luik van het festival al aardig opgeschoven richting Italië. De brug van de ene naar de andere regio wordt echt gelegd met het optreden van Suonar Cantando, het ensemble van de Kroatische violist Bojan Cicic, dat een programma brengt met muziek van Kroatische componisten uit de Venetiaanse school.
Italië
Als stad met een rijke muzikale traditie en gelegen aan de Adriatische Zee mag het niet verbazen dat Venetië een belangrijke plaats inneemt in de programmatie van Laus Polyphoniae. Twee van de grote Venetiaanse meesters krijgen elk een specifiek programma toebedeeld. Adriaan Willaerts muziek wordt uitgevoerd door de Capilla Flamenca en doedelzakspeler François Lazarevic. Ruimer zijn de middelen voor het concert ter ere van de vierhonderdste verjaardag van het overlijden van Giovanni Gabriëli. De stemmen van Ex Cathedra en de koperblazers van Concerto Palatino en His Majesty’s Sagbutts & Cornetts brengen muziek van deze grootmeester van de dubbelkorigheid (en is zo voor wie wil een van de uitvinders van het stereo-effect) die hij schreef voor onder andere de San Marco basiliek van Venetië.
Volkser ging het er aan toe in de wereld van Leonardo Giustiniani en Antonio Molino. Beide dichters bedienden zich van het dialect, wat bij deze laatste (wiens teksten niet alleen door hemzelf, maar ook door andere, vaak bekendere componisten als Andrea Gabrieli, Cipriano de Rore en Giaches de Wert op muziek werden gezet) hier en daar resulteerde in teksten die nu een KNT-label zouden krijgen. Hun wereld wordt opgeroepen door respectievelijk Medusa van zangeres en harpiste Patrizia Bovi en Zefiro Torna. Deze laatste groep roept de hulp in van de dansers van Corpo Barocco om de commedia dell’arte traditie opnieuw tot leven te wekken.
Meer Italiaanse renaissance is er met het ensemble Micrologus, luitist Alfred Fernández, Pino De Vittorio & Progetto detto il Gorzanis (liederen en dansmuziek van de blinde Giacomo Gorzanis) en de Cappella Mediterranea. Voor de middeleeuwen zorgen ClubMediéval van Thomas Baeté en Per-Sonat dat muziek brengt uit Friuli, met ondermeer het mysteriespel ‘Planctus Mariae’.
Jongeren en meer
Naast de concerten die plaats hebben op verschillende momenten van de dag (voormiddag, namiddag, avond en laatavond) diept het festival het Adriatische thema verder uit met literaire cafés waar interviews met schrijvers afgewisseld worden met muzikale intermezzi van ondermeer Patrizia Bovi (Medusa, Micrologus), Giovannangelo de Gennaro (Organum, Micrologus) en het door volksmuziek uit de Balkan geïnspireerde duo The Old Bridge.
Duiding en achtergrond is er tijdens gesprekken met de leiders van de ensembles in residence en de Kroatische etnomusicoloog Joško Ćaleta, een themalezing door musicologe Sofie Taes en twee driedaagse cursussen: ‘Van Oude Partituur tot Actueel Concert’ (met Hendrik Vanden Abeele en Stratton Bull) en ‘Cultuur- en Muziekgeschiedenis van de Adriatische Zee’ (met Jan Vaes, Johan De Boose en Wim Becu). En voor wie woord en muziek nog niet voldoende zijn, organiseert Laus Polyphoniae tijdens de laatste dagen van het festival maaltijden waarbij telkens de keuken van een streek rond de Adriatische Zee centraal staat, een mooie manier om kennis te maken met de muziek en de tafelcultuur van Venetië, Kroatië, Slovenië, Puglia en (wat verder weg van de Mare Adriatico) Napels.
http://www.amuz.be
