Van 20 tot en met 28 juli heeft in het kader van het Festival van Vlaanderen de 18de editie van het festival Laus Polyphoniae plaats. Negen dagen lang staat in Antwerpen muziek uit de middeleeuwen, renaissance en barok centraal. Dit jaar is het festival gebouwd rond Portugese muziek.
De link tussen Portugal en de Lage Landen en in het bijzonder Antwerpen is minder willekeurig dan op het eerste gezicht lijkt. De relaties tussen koningshuizen en de toenemende handel met Scheldestad intensifieerde vanaf de 15de eeuw de culturele banden tussen beide streken, waardoor Portugese componisten nauw in contact kwamen met de Vlaamse polyfonisten en hun eigen partituren soms in Antwerpen lieten drukken.
Een mooi illustratie van de uitwisseling vormt het leven van de in 1575 in Luik geboren Mathieu Rosmarin. Na het overlijden van zijn vader belandt hij als kindzanger aan het Madrileense hof en in 1594 verandert hij zijn naam in Romero. Hij wordt kapelmeester aan de Spaanse hoven van Filips II en III, waar hij les krijgt van Philippe Rogier, een van de laatste grote Vlaamse polyfonisten. Na de dood van Filips III wijkt Romero uit naar Portugal waar hij kapelmeester wordt aan het hof van koning João IV. De naam van deze koning en die van Mateo Romero duiken geregeld op in het programma van Laus Polyphoniae.
De aanwezigheid van enkele Portugese ensembles op de affiche is, gelet op het thema van deze editie, een vanzelfsprekendheid. Mediae Vox Ensemble overstijgt rangen en standen met een programma van middeleeuwse muziek van de speelman Martín Codax en koning Dom Denis. Het ensemble Officium brengt een requiemmis samengesteld uit werken van Duarte Lobo, Estêváo Lopes-Morago en Manuel Cardoso en door het Ludovice Ensemble belandt het programma opnieuw in Antwerpen met werken van de 16de eeuwse Joods-Portugese componiste Leonora Duarte die woonde en werkte in Antwerpen.
Op een Portugees-Belgische samenwerking is het niet lang wachten: de tweede dag van het festival is het Coro Casa da Música Porto te horen met het damesensemble Psallentes♀, vorig jaar nog verantwoordelijk voor een indrukwekkend nachtelijk concert op Laus Polyphoniae. De twee groepen bundelen hun krachten voor een wereldpremière van het manuscript van Alcobaça, een 16de eeuws koorboek.
Door een consequente en integere programmatie heeft Laus Polyhoniae een eigen plaats verworven in de wereld van de “oude muziek”. Dit wordt bewezen door een nieuwe passage van een van de grote sterren van die muziek: de Spaanse gambist Jordi Saval en zijn ensemble Hespèrion XXI. Samen met La Capella Reial de Catalunya verzorgen ze het slotconcert van Laus Polyphoniae met muziek van de Portugese koninklijke hoven van Manuel I tot (opnieuw) João IV.
Met acht festivaldagen, concerten in de voor-, namiddag, avond en op nachtelijke uren is het concertaanbod van Laus Polyphoniae stevig uitgebouwd met optredens van Contrapunctus, La Grande Chapelle, Cantar Lotano, Orlanda Velez Isidro & El Canto del Caballero, La Hispanoflamenca en de internationale bezetting van Cappella Mediterranea & Ensemble Clematis die tekent voor een programma rond de muziek van de eerder aangehaalde Luiks-Spaanse Portugees Mateo Romero.
Uitzonderlijke concerten zijn de drie “concertos par Bebés”, reeds uitverkochte voorstellingen voor de allerkleinsten, toonmomenten van cursussen voor amateurzangers en kinderen en de ondertussen vermaarde International Young Artist's Presentation. Jonge ensembles worden tijdens het festival gecoacht door de Amerikaanse sopraan Jill Feldman en laten op de voorlaatste dag horen wat het resultaat is. De concerten hebben plaats op verschillende locaties in de Antwerpse binnenstad en het is deze keer dus het publiek dat op tournee gaat in plaats van de muzikanten.
Naast de concerten biedt Laus Polyphoniae ook een studiedag en een themalezing aan over de banden tussen muziek uit Portugal en de Lage Landen en er zijn drie dagen durende zomercursussen rond oude muziek (voor beginners) en de Portugese muziekcultuur. Wie na een avondconcert niet direct naar huis wil, kan blijven hangen voor Café Saudade, waar Paul Van Nevel en Fien Sabbe in gesprek gaan met Tessa de Loo (21/08), Harrie Lemmens (22/08), Luuk Gruwez (23/08). De bijbehorende fado wordt verzorgd door António Rocha.
