Van 21 tot en met 29 augustus duikt Laus Polyphoniae, het festival voor polyfone muziek van AMUZ en het Festival van Vlaanderen-Antwerpen, onder de noemer Manu Scriptum onder in de wereld van middeleeuwse handschriften.

Als de fantasy-rage van Harry Potter of de heisa rond Dan Brown echt sporen nalaat, dan staat de wereld van de “oude” muziek gouden tijden te wachten. De stap van geheime codes en toverspreuken naar de moeilijk of zelfs onontcijferbare muziekhandschriften, aangevreten door de tand des tijds, is niet zo groot. Stoffige boeken die de sleutel bevatten tot verdwenen of ondergedoken muziek liggen gedurende een week te wachten op de bezoekers van Laus Polyphoniae.

Het programma van het festival is opgebouwd rond twaalf manuscripten van tussen 1050 en 1550. Muziek van de huiskamer, de kerk en de adellijke hof wordt hoorbaar doorheen heel Antwerpen (AMUZ, Elzenveld, St. Carolus Borromeus, St. Pauluskerk, St. Joriskerk, Onze-Lieve-Vrouwekathedraal) en dit de klok rond: Laus Polyphoniae biedt ochtendconcerten om 9u, middagconcerten om 13u en avond-, en laatavondoptredens om respectievelijk 20u en 22.15u.

Werchter allures

Huelgas Ensemble
Huelgas Ensemble
De geheime codes van de geschriften worden tijdens de concerten gekraakt door bekende en minder bekende artiesten en ensembles en enkele absolute vedetten van de “oude” muziek. Een van deze vedetten is het Huelgas Ensemble van Paul Van Nevel, dit jaar artist in residence op het festival. Van Nevel is een van de pioniers van de muzikale schattengraverij die zich vanaf 1970 (tevens het jaar waarin hij zijn ensemble oprichtte) onvermoeibaar inzet voor het ontsluiten van de wereld van de “oude” muziek. Van Nevel spendeerde daarvoor ontelbare uren in archieven en bibliotheken. Manuscripten zijn dus voor hem vertrouwd terrein.

Opmerkelijk in de programmatie is, dat de codexen die het Huelgas Ensemble tijdens Laus Polyphoniae uitvoert, ook het onderwerp vormen van optredens van andere grote namen tijdens het festival. Zo staat het 16de-eeuwse koorboek van Eton College centraal tijdens het openingsconcert op 21 augustus en keren de The Tallis Scollars van Peter Phillips er naar terug voor het slotconcert op 29/08.

Meer Van Nevel en Huelgas is er op 24 augustus (met muziek uit de codex ‘Bologna Q15’, een verzameling werken die muziek bevat van o.a. Johannes Ciconia en Guillaume Du Fay), een dag later met een gratis toegankelijk interview met de dirigent en het opmerkelijke optreden van 26 augustus. Dit laatste concert krijgt een speciale lading en niet alleen omdat het pas begint om 22.15u. Voor dit optreden keert Van Nevel terug naar het handschrift waarmee het voor hem veertig jaar geleden allemaal begon: de Codex Las Huelgas. Ook dit manuscript wordt tijdens Laus Polyphoniae twee keer aangedaan, deze keer tijdens het optreden van het befaamde Hespèrion XXI & Lux Feminae (onder leiding van Jordi Savall en Montserrat Figueras) op 28 augustus. Met Huelgas, The Tallis Schollars en Hespèrion XXI heeft Laus Polyphoniae headliners die overgezet naar rocktermen alleen vergeleken kunnen worden met de allergrootste zomerfestivals.

De vrouwelijke kant

Psallentes Femina
Psallentes Femina
In de wereld van de muziekmanuscripten is de Hildegard Codex waarschijnlijk diegene die bij het brede publiek het meest bekend is. De gregoriaanse gezangen van de 12de-eeuwse mystica Hildegard von Bingen – de eerste, bekende vrouwelijke componist – hebben dankzij de New Age beweging en tal van cd-opnames hun weg gevonden naar luisteraars ver buiten de klassieke muziekwereld. De muziek van de Hildegart Codex is op Laus Polyphoniae te horen dankzij het Ensemble Organum op 22 augustus (Organum-leider Parcel Pérès is vroeger op de dag ook te horen als organist) en het vrouwenensemble Psallentes Femina onder leiding van Laus Polyphoniae-habitué Hendrik Vanden Abeele (25/08).

Ook op 23 augustus grijpen de vrouwen de macht, met het concert van het veelgelauwerde kwartet Anonymous 4 dat werk brengt uit de Montpellier Codex, een manuscript waar ook het Montpellier project van Viva Biancaluna Biffi in grasduint (26/08). Nog een codex die twee maal aangedaan wordt, is die van Chaintilly, meer bepaald tijdens de optredens van Graindelavoix en het ensemble Tetraktys.

Voor de andere concerten tekenen vertrouwde namen als Capilla Flamenca, Sequentia (manuscript van de Notre-Dame in Parijs), het Ensemble Clément Janequin (Liedboek van Zeghere van Male) en het Orlando Consort (met werk uit het 11de-eeuwse Winchester Troparium, het oudste van de twaalf manuscripten die centraal staan tijdens Laus Polyphoniae). Vaste bezoekers van het festival zullen ook David Catalunya herkennen die twee keer te horen is: in Tasto Solo (waarmee hij enkele jaren geleden de Young Artist’s Presentation won) en zijn ensemble Canto Coronato

Niet van gisteren

Thomas Baeté
Thomas Baeté
Ondanks de focus op “oude” muziek laat Laus Polyphoniae horen dat deze muziek geen afgesloten verhaal uit het verleden is. Een opmerkelijk voorbeeld hiervan is de première van ClubMediéval, het nieuwe ensemble van Thomas Baeté, kind aan huis bij AMUZ. Wanneer Baeté en zijn muzikanten zich op 21 augustus richten op de Codex Squarcialupi, hebben ze speciale aandacht voor de niet beschreven pagina’s van het document, pagina’s die door henzelf van een mogelijke invulling voorzien zullen worden.

Met een nieuwe editie van de International Young Artist’s Presentation kijkt Laus Polyphoniae ook naar de toekomst. De formule werd voor dit jaar wat aangepast. Zes ensembles uit Spanje, Italië, Nederland, Duitsland, Zwitserland en België (Encantar) worden gedurende twee dagen gecoacht door zangeres Jill Feldman (Mala Punica, Les Arts Florissants) en presenteren zich op 28 augustus tijdens twee concertwandelingen, waarbij ze te horen zijn op diverse historische locaties in Antwerpen.

Wie wil kennismaken met polyfonie of zich er verder in wil verdiepen kan tijdens Laus Polyphoniae deelnemen aan een cursus polyfonie voor beginners of een zangcursus voor preprofessionele zangers. Muziekwetenschappelijk is er een internationaal colloquium rond manuscripten (met muzikanten en muziekwetenschappers), een cursus omtrent muziekbronnen uit de Lage Landen en een lezing waarin de keuze van de geschriften voor Laus Polyhoniae wordt toegelicht.

Tijdig reserveren is voor de activiteiten van Laus Polyphoniae wenselijk. Uitverkochte concerten zijn geen uitzondering.

 

Meer over Laus Polyphoniae 2010


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.