Vorige maand nog in Carnegie Hall, over een tweetal weken in Gent. Waar ook ter wereld: als men er Mozart wil horen, is Kristian Bezuidenhout van de partij. Met een integrale opname van diens pianomuziek vestigde hij zich definitief als “de briljantste pianofortespeler van vandaag”, om het met woorden uit The London Times te zeggen. Is een programma uitsluitend aan Mozart gewijd echter te eentonig? Vergeet het maar, want Bezuidenhouts discografie toont met verve hoeveel van Mozarts oeuvre met spanning en humor kan worden uitgevoerd.
Kristian Bezuidenhout (foto: Marco Borggreve)
De Engelstalige muziekpers heeft wel eens de neiging nogal gekleurde kritieken te formuleren wanneer het om landgenoten gaat. Bezuidenhout mag dan wel van Zuid-Afrikaanse origine zijn, sedert hij in Londen een vaste stek heeft, sluit de Britse media hem in de armen als een muzikaal talent van eigen kweek. Ook zonder die ruggensteun had de klaviervirtuoos het echter geschopt tot waar hij vandaag staat. De kwaliteit van zijn laatste Mozart-opnames bij Harmonia Mundi is immers van die orde dat men met enige verbazing leest dat Bezuidenhout nog steeds op tournee gaat met kleinere orkesten, terwijl de internationale kleppers hem op hun knieën zouden moeten smeken. Uiteraard zit de keuze voor een pianoforte daar voor iets tussen: voor de grootste zalen heeft zo'n oubollig instrument vaak niet de
appeal die men verlangt. Daarnaast is het vloeken in de kerk om de solist op een historische pianoforte te laten spelen, terwijl het voltallige orkest zich met een modern instrumentarium behelpt. Om nog maar te zwijgen van eventuele problemen met de balans, die zoveel fragieler is wanneer men op een toetseninstrument speelt dat zich volumematig niet kan weren tegen symfonische grandeur. Als het feit dat Bezuidenhouts tournees zich voorlopig nog niet beperken tot uitsluitend de Europese hoofdsteden betekent dat men hem in zalen waarin alles is afgestemd op intimiteit aan het werk kan zien en horen, wie is daar dan rouwig om? Plaatsen waar met ongekunstelde aandacht naar een solist kan worden geluisterd, zijn ideaal om een muzikant met een verhaal te ontvangen. In theorie kan het dus niet misgaan tussen de akoestisch verfijnde Handelsbeurs en Bezuidenhouts vreugdevol ontvouwen van details.
Zoals gezegd begint Bezuidenhouts verhaal in Zuid-Afrika. Als tienjarige jongen vat hij pianostudies aan, om elf jaar later zijn studies summa cum laude te voltooien. In de pianofortewedstrijd van Brugge behaalt hij in 2011 zowel de eerste als de publieksprijs binnen, iets dat slechts twee andere winnaars hem ooit hadden voorgedaan. In datzelfde jaar neemt hij zijn eerste album 'Sturm und Drang' op, dat in de American Record Guide wordt onthaald als "het meest impressionante en provocatieve debuut in jaren". Sedertdien reeg Bezuidenhout verschillende onderscheidingen aan elkaar en wilden mensen als Daniel Hope, Viktoria Mullova, Frans Brüggen, Andreas Staier en Mark Padmore hun expertise met die van de pianofortespecialist delen. Bezuidenhout liet zich zijn succes welgevallen, maar bleef zich ondertussen in alle bescheidenhout inzetten voor een authentieke uitvoeringspraktijk met een even grote zeggingskracht als de moderne. Daar slaagde hij, met uiteenlopend repertoire dat zich echter essentieel bleef toespitsen op Mozart, erg goed in, waarvan getuige de aandacht die elk van zijn nieuwe opnames steevast krijgt.
Kristian Bezuidenhout (foto: Marco Borggreve)
Van de in totaal zes stukken die Bezuidenhout in de Handelsbeurs zal spelen, is er slechts een afkomstig van zijn laatste dubbelalbum (volumes 5 en 6 van zijn Mozart-cyclus). Het gaat om de sonate KV. 331, beter bekend met haar ondertitel 'Alla Turca'. Mozarts gretige gevoel voor humor steekt er in het afsluitende allegretto de kop op, na een meer verinnerlijkt parcours te hebben afgelegd. Bezuidenhout vergroot het contrast tussen deze affecten op zijn cd niet uit: hij speelt de openingsmelodie met een engelachtige gratie en eenvoud. Waarom een partituur met sentiment bestrooien als de gevoelsmatige boog in een zuivere vertolking van het thematisch materiaal minstens even sterk naar boven komt? Het menuetto, waarin Bezuidenhout geamuseerd over de toetsen glijdt – weliswaar zonder de gewichtige onderstroom van de compositie te negeren – zet de uitvoerder in hetzelfde karakter verder. Niet per se overdadig, maar uiterst smaakvol uitgewerkt – door heel secuur om te springen met fortissimo's, vertragingen en gepunteerd articuleren – vat dit KV. 331 in principe alle kwaliteiten van Bezuidenhout samen. Het is een puur genot om precies te horen wat er in de partituur staat en om dat dan nog eens op een zo opwindende manier gepresenteerd te zien: Bezuidenhouts Mozart-discografie bevat zoveel betoverende muzikaliteit, dat het op den duur moeilijk wordt nog andere uitvoerders voor lief te nemen. Wie zich aan deze virtuoos blootstelt, loopt dus het risico een verslaving op te doen. Echter een verslaving van de meest heilzame soort.
Meer over Kristian Bezuidenhout
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
