De creativiteit van het multiculturele festival Incubate lijkt geen grenzen te kennen. Traditiegetrouw wordt halfweg september zeven dagen op rij de binnenstad van Tilburg ondergedompeld in een ondergrondse artistieke beleving waarbij zowel grote als kleine podia op een unieke manier gevuld worden. Incubate aarzelt niet om programmatorisch zowel te kijken naar verleden, heden als toekomst. Dat levert opnieuw een programma op van meer dan 250 artiesten, een bos met ontzettend veel muzikale bomen, erg groot, maar soms ook nog klein en minder beduidend (maar wel erg karakteristiek). Het is overigens een erg divers bos, want gitzwarte Scandinavische deathmetal kan zo naast arty jazzrock, jaren ’80 new wave helden of minimalistische droneambient opduiken. Het lijkt wel een grap om een band als I Am Kloot na I Am Oak in hetzelfde theater te programmeren. Op de uitgebreide website van het festival zijn enkele vage wegwijzers om een eigen pad te maken in het woud vol verborgen avonturen. Hier volgen nog enkele fijne oriëntatiepunten.
Raketkanon – Cul de Sac, maandag 16 september
Met enige zin voor chauvinisme zou Raketkanon een supergroep genoemd kunnen worden: dit Gentse viertal herbergt leden van onder andere Tomàn, Waldorf en Kapitan Korsakov. Het vorig jaar verschenen debuut 'RKTKN #1' knipoogt nadrukkelijk naar de vuige stoner van The Melvins en de luidruchtige noiserock van The Jesus Lizard. Snijdende gitaarriffs, bulderende bassen en mokerende drums versmelten tot een verzengende wall of sound waar tevens echo’s van freejazz, sludge en doom metal doorklinken. Tel daarbij de manische vocalen van frontman annex podiumbeest Pieter-Paul Devos en weet dat dit gegarandeerd een kopstoot van een optreden oplevert.
And So I Watch You From Afar – 013, dinsdag 17 september
Met zijn titelloze eersteling sloeg And So I Watch You From Afar (kortweg: ASIWYFA) de brug tussen postrock en hardcore. De instrumentale rockmuziek van het Noord-Ierse gezelschap is op zijn zachtst gezegd “explosief” te noemen: de overstuurde gitaren stuiteren alle kanten uit en de drums razen tegen duizelingwekkende snelheden voorbij. De nieuwe langspeler ‘All Hail Bright Futures’ lengt geflipte mathrock aan met vrolijke interludia en poppy zangexperimenten. Het resultaat is een intense, avontuurlijke geluidstrip die postrock in een verruimend perspectief plaatst.
Dead Meadow – 013, dinsdag 17 september
Het psychedelische stonertrio Dead Meadow zou maar al te graag teruggeflitst worden naar het Amerika van de jaren ’70, waar de hippiegeest vermengd werd met ruige gitaarjams en LSD-trips. De heren uit Washington hebben inmiddels al een roadmovie, een studioplaat of vijf en een John Peelsessie achter de kiezen maar blijven gitaarriffs uit hun wonderhoed toveren als waren het lolly’s. Hun heerlijk rammelende muziek zweeft ergens tussen hardrock en psychedelische rock, maar wordt nooit al te episch of langdradig, hoewel het voorlaatste nummer op de gloednieuwe plaat ‘Warble Womb’ toch netjes richting tien minuten knipoogt. Het lijkt wel of Jimi Hendrix opnieuw tot leven is gekomen, maar zich medicinaal extra beneveld heeft. Durf de band vooral niet te onderschatten, want ook al komen Jason Simon, Steve Kille en Mark Laughlin soms wat langzaam op gang, steevast wordt opgeklommen naar bedwelmende gitaarpassages vol wegdraaiende effecten, wauwelende solo’s en ronduit verslavende, meeslepende partijen. Een donkere, kleine ruimte met wat lavalampen of kleurrijke, abstracte projecties en een publiek dat met het hoofd naar beneden wiegt, vormt een ideaal kader voor de muziek van dit trio.
Supersilent feat. Stian Westerhus – Paradox, dinsdag 17 september
Ghédalia Tazartès – Paradox, woensdag 18 september
Alsof Lasse Marhaug en Captain Beefheart Koi-karpers gaan kweken op het Moldavische platteland, zo absurd klinkt de muziek van Ghédalia Tazartès. De in 1947 geboren Fransman met Turks-Joodse roots is niet een alleen een uitstekend stemkunstenaar, als componist blinkt hij uit in het maken van zonderlinge geluidscollages die volgestouwd zijn met onverwachte elementen, zoals onder meer te horen op de albums 'Diasporas' en 'Une éclipse totale de soleil', beide verschenen in 1979. Tazartès is daarnaast vooral een improvisator en tourde recent nog met Jac Berrocal en David Fenech, waar hij tevens het album 'Superdisque' mee opnam.
Sky Needle – Paradox, woensdag 18 september
Wat is er niet vreemd aan het kwartet Sky Needle? Ze maken geïmproviseerde popmuziek met zelfgefabriceerde instrumenten, klinken daarbij afwisselend als een Koreaans folkorkest en Jefferson Airplane op halve snelheid en dan zijn ze ook nog eens afkomstig uit Australië. Men kan de meest uiteenlopende omschrijvingen geven voor hun muziek, maar het komt er veelal op neer dat ze via ritmische improvisaties tot structuren en songs komen. Percussie, snaarinstrumenten en vocalen zijn de voornaamste ingrediënten, naast verbeelding en creativiteit. Perfect gecast naast een geestesgenoot als Ghédalia Tazartès.
Black Pus – Extase, donderdag 19 september
Noisedrummer Brian Chippendale is bekend van zijn werk bij Lightning Bolt. Voor zijn soloproject Black Pus zakt de man af met een getunede drumkit, een arsenaal aan opgefokte effectenpedalen, een aan de basdrum gekoppelde oscillator en een in zijn mond ingeplante microfoon. Chippendale's missie is duidelijk: het op muziek zetten van het hyperkinetische gevoelsleven van een borderline epilepsielijder met schizofrene neigingen en het syndroom van Asperger. Naast een impressionante collectie maskers van seriemoordenaars, gebruikt Chippendale agressief om zich heen slaande drums, bassen die klinken als verroeste schrapnel, pervasieve mantra's en razende tempowisselingen om zelfs de meest stabiele persoon in een mum van tijd een bonte verzameling van mentale stoornissen aan te smeren. De zintuigelijke overbelasting van Black Pus is niet voor de zwakken van geest.
Downfall Of Gaia – V39, vrijdag 20 september
Grumbling Fur – Paradox, zaterdag 21 september
Dit Engelse duo heeft de ingang naar Alice's konijnhol gevonden. Net voor de zomer brachten ze ‘Glynnaestra’ uit. Deze collectie van gemuteerde popliedjes klinkt alsof ze gespeeld werd door psychedelische paddo's terwijl ze ontvoerd werden door een stel kleurrijke UFO's. De traag ontvouwende psych-folknummers worden ingekleurd met mantrische synths, tribale percussie, spectrale gitaarklanken, midi-synths, kreunende viola's en zelfs samples uit de cultfilm Blade Runner. De melancholische drones, sci-fi synths en de eeuwig veranderende textuur van de nummers nemen de luisteraar mee naar een wormgat dat uitgeeft op een mystieke Avatar-achtige wereld. Grumbling Fur is feëeriek, ontheemend, dromerig en wervelend onvoorspelbaar.
A Guy Called Gerald – 013, zaterdag 21 september
Gerald Simpsons is een icoon uit de beruchte Engelse acidhousescene uit de jaren ’90. Het elektronische brein dat initieel mee achter dancepopcollectief 808 State schuilde (dat grappig genoeg vlak na hem geprogrammeerd staat), ging al snel zijn eigen muzikale weg op en werd een boegbeeld van de junglemuziek, die later evolueerde tot drum’n’bass en dubstep. Topsingle ‘Voodoo Ray’ en bijbehorend avontuurlijk album ‘Black Secret Technology’ waarin invloeden van jazz en reggae terug te vinden zijn, legden twee decennia geleden al de vinger aan de pols van drum’n’bassminimalisme. Sedertdien is A Guy Called Gerald meer en meer gaan experimenteren met ambient en jazz. Het enkel digitaal verkrijgbaar, net verschenen album ‘Silent Sound Spread Spectrum’ dat uitgebracht werd op Peter Gabriels Realworld label, bevat één live opgenomen track van een klein uur waarin twee laptops via protools en mengpanelen doorheen het SSSS-programma surfen: een algoritme dat ultra hoge frequenties omzet in voor het menselijk oor vatbare, bizarre geluiden. Na een kwarteeuw doet Simpsons nog steeds zijn eigen ding, wars van alle trends of hypes, de massa net dat stapje voor blijvend. Live houdt A Guy Called Gerald het gelukkig wat toegankelijker maar een heerlijke acidtrip vol beats, breaks en aparte samples zal zowel erg interessant als dansbaar overkomen.
Biosphere – Theaters, zaterdag 21 september
De Noor Geir Jenssen ofte Biosphere is inmiddels al zo’n twee decennia de verpersoonlijking van fieldambient ofte ambientmuziek gecomponeerd uit veldopnamen en natuurlijke geluidsbronnen. Daarbij staat steevast de desolaatheid van zijn geboortegrond centraal: de eindeloze, penetrante kilte van het Arctische ijs. Toch zorgt Jenssen al veertien albums lang voor een intrigerend muzikaal spektakel vol onderliggende melodieën en emoties, bruggen bouwend met IDM, jazz of recentelijk neoklassieke muziek. Waar de producer twee jaar geleden nog een abstract klankalbum wijdde aan het aparte Japanse nucleaire programma (net voor de Fukushima-ramp overigens), kwam hij vorig jaar plots met ‘L’Incoronazione di Poppea’ op de proppen, een album samengesteld uit bewerkte samples van de gelijknamige Monteverdi-opera. Op de artistieke onvoorspelbaarheid van Biosphere speelt Incubate maar al te graag in. In navolging op Peter Broderick en Leif Vollebekk krijgt de ambientcomponist nu gedurende een dag de boerderij ’t Schop ter beschikking om bijzondere geluiden te ontdekken en op te nemen en te compileren tot een uniek werkstuk, dat diezelfde avond nog aan het publiek zal gepresenteerd worden.
Tim Hecker – Theaters, zaterdag 21 september
Neil Halstead – Pauluskerk, zaterdag 21 september
Er passeert allicht geen dag zonder dat songwriter Neil Halstead gevraagd wordt wanneer eindelijk een reünie van de legendarische band Slowdive mag verwacht worden. De zanger heeft de shoegazergitaren echter schijnbaar voorgoed aan de wilgen gehangen en volgt, na een tussenstap met de wat dromerige band Mojave 3, inmiddels al ettelijke jaren de weg van folk- en countrypop. ’s Mans derde soloplaat ‘Palindrome Hunches’ houdt opnieuw vast aan een intimiteit waarbij spontaan aan een kampvuur gedacht wordt, met hoofdrol voor de Britse bard zijn ontzettend warme, streelzachte stem. Het album zou op een weekend opgenomen zijn in een verlaten schooltje, een verhaal dat door de erg directe, gezellige sfeer van Halsteads muziek lijkt bekrachtigd te worden. Een vleug piano, strelende achtergrondzang en een scheutje viool staan de akoestische gitaar bij in een folkkader dat lijkt te draaien rond de melancholische introspectie van Neil Halstead zijn levensmijmeringen. Zonder enige twijfel zorgt de zanger live voor een unieke schoonheid en broosheid waarin wegdromen perfect is toegestaan.
Poltergeist – De NWE Vorst, zaterdag 21 september
Will Sergeant en Les Pattinson heulen al van dag 1 mee met de populaire Britse new waveformatie Echo and the Bunnymen, maar hebben zichzelf gelukkig voldoende vrijheid kunnen toe-eigenen om onder de dominante vleugels van frontman Ian McCulloch uit te kruipen. Dat doen ze in het powertrio Poltergeist, waarin ook huidig Bunnymen drummer Nick Kilroe een plekje krijgt. Het spreekt voor zich dat de wavegeest door middel van halfduistere, verleidelijke glijdende melodieën sterk door dit gezelschap waart. Het poppy gevoel hebben de heren echter samen met het ego van een flamboyante frontman achter zich gelaten. Lang uitgesponnen grooves monden in heuse progrockstijl uit in majestueuze soundscapes, zoals op het kersverse debuut ‘Your Mind Is a Box (Let Us Fill it with Wonder)’ blijkt. Heerlijk hoekige drumpartijen worden met zachte keyboardlagen en een lange zweem van gitaarpartijen gesust in een volledig instrumentaal landschap waarin de geest van het verleden wel rondwaart, maar filmische momenten of krautrockachtige experimenten toch ook naar het heden zappen. Voor Poltergeist gaat het om sfeer en beleving, spanning en de juiste climaxen en minder om technisch complexe partijen.
This Town Needs Guns – Cul de Sac, zaterdag 21 september
De zachtmoedige indierock van This Town Needs Guns is sterk beïnvloed door ietwat obscure Amerikaanse emobands uit de late jaren negentig. Vooraleer dat genre rond de eeuwwisseling een aanstellerige karikatuur van zichzelf werd, experimenteerden bands als Cap’n Jazz en American Football met friemelende gitaarlijntjes en afwijkende maatsoorten. Het trio uit Oxford zet de traditie verder: melancholische vocalen, inventieve gitaren en hoekige ritmepatronen tonen aan dat mathematische precisie en warmbloedige emoties elkaar niet uitsluiten.
Built to Spill – 013, zondag 22 september
Barn Owl – 013, zondag 22 september
Dit duo bereidt een dikke lijm van ambient drone met postrockinvloeden waarin de luisteraar ongewild en hulpeloos in blijft plakken. Hun cinematografische nihilisme wordt doordrongen met in feedback gedrenkt gitaargehuil, trage percussie, gongs, belletjes, een harmonium en een verdwaalde synthesizer. Barn Owl maakt compromisloze muziek. De introverte nummers waden in een dichte mist van klanken en muteren voortdurend. Impliciete ritmes van de delay van een gitaar, spectrale klankensluiers en etherische melodieën schuiven langzaam door elkaar. De luisteraar die in deze elektronisch nevel stapt, dwaalt het hele concert lang rond tussen unheimliche schoonheid en dromerige claustrofobie.
The Black Heart Rebellion – 013, zondag 22 september
The Black Heart Rebellion is geworteld in de Gentse punkscene, maar gooide op zijn tweede langspeler 'Har Nevo' het hardcore label volledig van zich af. Het resultaat is een broeierige smeltkroes van hardcore, postrock, folk en blues die geen afgelijnde songstructuren noch furieuze uitbarstingen nodig heeft om de luisteraar genadeloos bij het nekvel te grijpen. Net als zijn grote voorbeeld Amenra hanteert de groep een minimum aan belichting en beeldmateriaal om een maximum aan sfeer en beklemming te creëren.
Hessian – 013, zondag 22 september
Hessian is ontsproten aan de Vlaamse klei en herbergt met drummer Tim Bryon en gitarist Levy Seynaeve schoon volk van respectievelijk The Black Heart Rebellion en Amenra. Hun debuut ‘Manegarmr’ verscheen op het toonaangevende Southern Lord label (zie ook: Sun O))) en Sleep). Dat ontging zelfs de immer hippe muziekpuristen van Pitchfork niet. Hessian speelt het soort zwartgeblakerde hardcore waar ook hun gouwgenoten van Rise and Fall niet vies van zijn: ziedende punkmetal wiens brute vocalen, beukende riffs en frenetieke ritmepartijen de luisteraar steevast met de rug tegen de muur duwen.
AUS – Paradox, zondag 22 september
NOHOME – Paradox, zondag 22 september
Familie, dat is delen met elkaar. In functie van zijn nieuw project NOHOME ging gitarist Caspar Brötzmann daarom aankloppen bij zijn vader Peter. Die had met bassist Marino Pliakas en drummer Michael Wertmüller namelijk de gedroomde ritmesectie in huis, welke zoonlief maar al te graag eens wilde lenen. Al bijna tien jaar vormen Pliakas en Wertmüller de demonische bas- en drumtandem van het trio Full Blast, dat tot de belangrijkste actieve bands van de legendarische rietblazer uit Wüppertal mag worden gerekend. Nu wordt die tandem integraal overgeheveld naar NOHOME, het trio van de "jonge" (hoewel ondertussen ook al een 50-plusser) Brötzmann en dat met een gelijkaardige opdracht: het creëren van massieve en agressieve geïmproviseerde grooves. Daarmee breit Caspar Brötzmann een wel zeer interessant (en luidruchtig) vervolg aan zijn cultband Massaker.
Fire! – Paradox, zondag 22 september
Mats Gustafsson is waarschijnlijk de enige freejazzmuzikant die in aanmerking komt voor een status als rockster. Samenwekingen met Thurston Moore (Sonic Youth) en Neneh Cherry (de succesplaat 'The Cherry Thing') leverden de Zweedse saxofoonbullebak heel wat media-aandacht op, maar ook met zijn trio Fire! staat de man tegenwoordig uitgebreid in the picture. Zo breidde hij de groep dit jaar uit tot een heus orkest voor een speciale tournee, wat gepaard ging met een albumrelease. Tijdens Incubate is Fire! in zijn compacte/originele bezetting te zien, met Gustafsson op saxen en elektronica, Johan Berthling op (elektrische) bas en Andreas Werliin op drums. In deze vorm gaat Fire! van ultrastrak tot vloeibaar en diffuus: van ongecontroleerd headbangen op strakke grooves tot hopeloos kopje onder gaan in een elektroakoestische brij.
