Met de reeks Ictus Zone geeft het ensemble voor hedendaagse muziek Ictus het podium van de Terarken zaal in BOZAR aan jonge musici en ensembles. Na de eerste met ZWERM is het op 20 december aan het Nadar Ensemble.

Het Nadar Ensemble blies in 2012 zes kaarsjes uit en heeft zich in die periode in de kijker gewerkt als een opmerkelijk collectief van componisten en muzikanten. De groep belandde in geen tijd op festivals als TRANSIT, Ars  Musica en What’s Next en in 2012 werd het uitgenodigd door de Internationale Ferienkurse für Neue Musik Darmstadt en de Donaueschinger Musiktage.

Voor Zone Ictus worden de Nadar-honneurs waargenomen door drie muzikanten. De centrale figuur van de avond is pianiste Elisa Medinilla die studeerde bij onder andere Daan Van De Walle, Luk Vaes, Ian Pace en Andreas Staier. Zij zal te horen zijn in pianowerk van twee opmerkelijke componisten: de Oostenrijker Peter Ablinger en zijn Duitse collega Michael Beil.

Michael Beil werkt in zijn oeuvre veelal rond de relatie tussen live uitgevoerde muziek, elektronica en video waarbij hij vaak de een link legt tussen de in de zaal uitgevoerde muziek en het ontstaansproces van het uitgevoerde werk. ‘Mach Sieben’ vraagt dan ook meer van een uitvoerder dan het louter “spelen” van de muziek. Voorafgaand aan het concert wordt er immers een video-opname gemaakt van de pianiste, terwijl zij het werk speelt. Deze video wordt dan tijdens de concertuitvoering naast de live uitvoering geprojecteerd, maar dan in omgekeerde versie, van achter naar voor.

Elisa Medinilla speelt ‘Mach Sieben’ in Tel Aviv
Elisa Medinilla speelt ‘Mach Sieben’ in Tel Aviv
Het bevreemdende effect zit hem daarbij niet alleen in de vreemde, achterwaarts afgespeelde pianoklanken (een effect dat nog versterkt wordt door de tape die meeloopt), maar ook door de opbouw van het werk. De bijna perfecte palindroomstructuur van de compositie (die dus achterwaarts gespeeld bijna hetzelfde klinkt als voorwaarts) zorgt er voor dat de concertpianiste grotendeels parallel speelt met haar geprojecteerde spiegelbeeld. Om dit effect nog te vergroten worden ook het opkomen, het buigen en andere bewegingen in de partituur en de opname betrokken, zodat er een maximale overeenkomst tussen het gebeuren op het podium en op beeld ontstaat.

‘Mach Sieben’ maakt deel uit van een reeks composities die genoemd zijn naar een fragment toverspreuk uit ‘Faust’ van Goethe. Liefhebbers van horror- en thrillerfilms zullen deze link graag aangrijpen om bij het beluisteren en bekijken van de achterwaarts afgespeelde beelden en klanken de link te leggen met hun cinefiele fascinatie. Toch ligt volgens Beil zelf deze associatie uitsluitend bij de luisteraar. Al maakt die wetenschap ‘Mach Sieben’ niet minder fascinerend.

Peter Ablinger (foto: Siegrid Ablinger)
Peter Ablinger (foto: Siegrid Ablinger)
Voor ‘Voices en Piano’ van de Oostenrijker Peter Ablinger krijgt pianiste Elisa Medinilla opnieuw de hulp van de technologie, al dient ze het nu niet meer tegen zichzelf op te nemen. ‘Voices and Piano’ is een reeks composities voor piano en opgenomen stemmen waarbij de pianopartij gedacht wordt als een ritmische en spectrale scan van de gebruikte vocalen. De verschillende delen zijn telkens genoemd naar de respectievelijke persoon van wie de stem te horen is. Ablinger koos voor deze cyclus ondertussen al meer dan veertig stemmen (het eindtotaal zou rond de tachtig moeten komen liggen), variërend van Bertold Brecht en Jean-Paul Sartre tot Cecil Taylor (Ablinger was in zijn jongere jaren gefascineerd door freejazz), Jacques Brel, Orson Welles, Mao Tse-Tung en Lech Walesa.

Medinilla koos voor de tweede editie van Ictus Zone voor de stukken met de stemmen van de Duitse actrice en zangeres Hannah Schygulla, jazzzangeres Billie Holiday (die hier niet zingt, maar spreekt) en componist Arnold Schönberg.

Voor het laatste werk op het programma, ‘Shopping 4’ van de Duitse componist Michael Maierhof laat Medinilla de piano voor wat die is en vormt ze aan trio met Nadar-collega’s Yves Goemaere en Dries Tack. De heren zijn in het dagelijkse leven percussionist en klarinettist, maar zullen, net als Medinilla, voor ‘Shopping 4’ te horen zijn met ballonnen. Door die te bespelen met natte sponsjes ontstaat er geritmeerde noise die verrassend rijk klinkt. Verschillende kleuren, ritmes, toonhoogtes en dynamische schakeringen garanderen een rijk klankbeeld dat nog gevarieerder wordt door de diverse relaties tussen muzikanten: nu eens strak homofoon, dan weer in repetitieve contrapuntische lagen waarbij eerder aangehaalde figuren opnieuw verschijnen. Muziek om geamuseerd naar te luisteren én te kijken. Ook dat is moderne muziek in de 21ste eeuw.

Meer over Ictus Zone Nadar Ensemble


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.