Op 15 november schiet het Brusselse ensemble Ictus een nieuwe concertreeks op gang, waarbij het het voetlicht (grotendeels) laat aan de jonge generatie uitvoerders van nieuwe muziek.
Van november tot april zullen gedurende zes concerten ensembles van jonge musici op het podium passeren: geen beginners, maar muzikanten die al bewezen hebben ergens voor te staan. Het repertoire kan zowel gevormd worden door het repertoire dat te verwachten is van Ictus zelf, als door de eigenheden van de jonge garde. Dit laatste is zeker het geval bij het eerste concert van 15 november, waarop het gitaarkwartet ZWERM een centrale rol krijgt toebedeeld.
In BOZAR geen Polansky maar gitaarkwartetten van Fred Frith, een repertoire dat de muzikanten van ZWERM (Johannes Westendorp, Bruno Nelissen, Toon Callier, Kobe Vancauwenberghe) al jaren nauw aan het hart ligt. De Britse gitarist, bassist en componist Fred Frith maakte naam met en in bands als Henry Cow, John Zorns Naked City en eigen formaties als Massacre (met Bill Laswell) en Skeleton Crew (met Tom Cora en Zeena Parkins). Eind jaren tachtig formeerde hij met collega’s René Lussier, Nick Didkovsky en Mark Stewart zijn Guitar Quartet. De vier (tevens allemaal componisten) stelden zich niet tevreden met arty rockexploten, maar gingen resoluut de kant van de hedendaagse muziek op. Thematische verwerking, messcherp samenspel en kleine details in het geluid (onder andere door het uitgekiende gebruik van pedalen) maakten duidelijk dat het zuivere amusement ver weg was.
De vier benaderden hun muziek alsof ze geschreven was voor een strijkkwartet (wat Fred Frith ook effectief deed). Zoals een dergelijk ensemble gebruik kan maken van diverse technieken als pizzicato, strijken of springboog, zo verrijkte het Fred Frith Guitar Quartet het geluid met gemillimeterde effecten. Clichés als vluchten in noise of loutere effecten bleven aan de kant, maar de groep werd daarin ook niet dogmatisch: rock, prepared guitar en andere geluidsexperimenten konden binnen sluipen. Zelfs een vleugje country was geen doodzonde, maar alles bleef gekaderd in een hedendaagse toonspraak.
Aan de set van ZWERM gaat een korter optreden vooraf van Ictus-fluitist Michael Schmid. Niet vies van een uitdaging meer of minder (Schmid was in een recent verleden nog te horen als vocalist in een programma rond Harry Partch of als fluitist in ‘The Glizz’ waarbij de bekende techniek van circular breathing masochistische trekjes aanneemt), gaat hij hier resoluut voor de zeldzame, lagere varianten van de dwarsfluit. Voor Brian Ferneyhoughs 'Mnemosyne' uit 1986 laat hij zich op basfluit begeleiden door een cd, waarop het geluid van acht andere basfluiten te horen is. 'Konter' van de Oostenrijkse Eva Reiter (eveneens een werk met vooraf opgenomen ondersteuning) zet Schmid nog een verdieping lager aan het werk, met versterkte contrabasfluit. How low can you go…
