Gent Jazz Festival 2012

---

Verkoopt Gent Jazz zijn ziel aan de duivel? Met namen als Antony and the Johnsons, Damien Rice, Amatorski en Gabriel Rios op de affiche, lijkt het festival inderdaad zijn zuur verdiende naam te verraden. De realiteit dient men echter niet zwart-wit te bezien, wel in grijstinten: per slot van rekening doet de aanwezigheid van jazzgiganten als Brad Mehldau en Wayne Shorter menig jazzliefhebber alvast watertanden naar de komende editie.

In tijden van negatieve (pre)adviezen moet elk festival vechten om te overleven. Ook Gent Jazz en Jazz Middelheim, beiden onder de hoede van Bertrand Flamang, kregen te horen dat de geldkraan zal worden dichtgedraaid. Beweren dat de toekomst van de jazz in Vlaanderen daarmee aan een zijde draadje hangt, zou overdreven zijn, maar toch is het een bizar signaal van de regering uit. Via beide publieksvriendelijke en gemoedelijke festivals vindt een breed publiek uit alle leeftijdscategorieën immers een weg naar de jazz; zonder deze opstap verliest de “markt” dan ook potentiële consumenten. De organisatie voelde de bui echter al hangen en kiest misschien mede daarom voor een evenwicht tussen gevestigde waarden (al dan niet uit het popcircuit) naast opkomend talent. Op die manier blijft het festival rendabel, en wie weet kan een diversiteit in programmatie eveneens een troef zijn naar het publiek toe.

Hoe dan ook hoeven jazzliefhebbers niet te treuren. Vorige zomer stond hier te lezen dat de komst van Jamie Cullum geen failliet was voor Jazz Middelheim, als de organisatie daar de naam van John Zorn kon onder of boven kleven. Hetzelfde geldt voor deze editie van Gent Jazz, waar naast bovenvermelde musici ook mensen als Jim Hall, Dave Douglas, Joshua Redman en Joe Lovano te horen zullen zijn. Drie ijzersterkte jazzdagen moeten kortom ook de doorwinterde jazzliefhebber gelukkig kunnen stemmen.

Als opmaat, op donderdag 5 juli, begint het festival met exotische tinten. Flamencogod Paco De Lucia mag de eerste festivaldag afsluiten met de hem typerende mengelmoes van diep melancholische, duizelingwekkend virtuoze gitaarmuziek met Spaans-Arabische roots. Na al die jaren is De Lucia (Paco voor de ingewijden) een commercieel flamenco-product geworden, en of wat hij live zal brengen de kitsch zal overstijgen, staat bij voorbaat niet vast. Iemand met zijn status verdient echter het voordeel van de twijfel, en getuigenissen doen vermoeden dat de man inderdaad nog een en ander in zijn mars heeft. Daarvoor treedt overigens het niet minder Zuiders geïnspireerde kwartet aan van Miguel Zenón, dat hopelijk de zon in zijn kielzog meebrengt. De ritmisch opwindende muziek van deze vier musici, gaar gestoofd met traditionele Latijns-Amerikaanse invloeden, komt immers beter tot zijn recht als de tent al is voorverwarmd. Met het Igor Gehenot Trio als opener van het festival lijkt het overigens een uitgemaakte zaak dat het publiek goed warmgelopen zal zijn. Deze Luikse pianist is in Vlaanderen nog steeds een goed bewaard geheim, ondanks dat niemand minder dan Teun Verbruggen in zijn formatie het mooie weer maakt aan de drums. Een vergelijking met het Jef Neve Trio ligt dan misschien voor de hand, en die parallel is zo gek nog niet: Gehenot is net als zijn Vlaamse equivalent gek op melodie: hij spint evengoed vanuit warmbloedig en goed in het oor liggend thematisch materiaal lange verhalen aan elkaar.

Op vrijdag  6 juli zijn gitarist Jim Hall en bassist Scott Colley de hoofdvogels. Ook nu weer is kwaliteit niet verzekerd, gezien Hall intussen aardig op leeftijd is. De voorbije jaren was op Gent Jazz te zien wat ouderdom met grote namen kan doen: niet alleen is de inspiratie soms zoek, ook gooit beginnende artrose soms roet in het eten. Hoe dan ook biedt de vrijdag echter vuurwerk, want Brad Mehldau is opnieuw te gast op de Gentse bühne. Sommigen zien in die figuur de belichaming van het elitair snobisme waarin jazz verwordt tot een hopeloos intellectueel iets. Door in cd-boekjes te verwijzen naar de klassieke muziekhistorische en literaire canon, haalde hij zich de woede op de hals van diegenen die beweren dat jazz zich niet moet proberen verrijken vanuit andere tradities. Hoe het ook zij: een set van Mehldau is er altijd een vol beheersing en eruditie, maar ook feel en groove. Dat zijn passage een van de (weliswaar voorspelbare) hoogtepunten van deze editie wordt, lijkt waarschijnlijk. Minder zeker is wat Ifa y Xango, een jong Vlaams collectief, en vocaliste Gretchen Parlato, zullen presenteren: twee namen die de programmatie van het festival zelf tipt als potentiële wonderen. 

Op zaterdag 7 juli zijn de grote meneren aan zet. Wayne Shorter mag met zijn kwartet de avond afsluiten en wie er twee jaar geleden bij was op Jazz Middelheim, beseft maar al te goed dat de legende nog donders goed weet waar hij mee bezig is. Met zijn akoestische kwartet nam hij al lang geen album meer op, maar de chemie tussen pianist Danilo Perez, drummer Brian Blade en bassist John Pattitucci zette het podium toen spreekwoordelijk in lichterlaai. Wie toch nog niet helemaal overtuigd is, moet wel overstag gaan wetende dat Dave Douglas, Joe Lovano en Joey Baron twee uur eerder staan geprogrammeerd, in wat een kwintet is (vervolledigd door Lawrence Fields aan het klavier en bassiste Linda Oh). De band heet Sound Prints, een verwijzing naar Shorters ‘Footprints’, en niet toevallig belooft de groep ook een programma samen te stellen waarin de muziek van de grootheid wordt opgenomen. Fabrice Alleman, vorig jaar winnaar van de Sabam Jazz Award, stelt nog eens daarvoor zijn New QuarTeT voor, met traditionele Belgische jazzfiguren als Nathalie Loriers en Lionel Beuvens in de gelederen. Om de namiddag te openen, leent de organisatie van Gent Jazz overigens zijn podium even uit aan het Gentse Conservatorium, dat enkele van haar studenten onder de noemer Combo 42 laat samenwerken met Stefano Battista. Dat de Gentse jazzscène vanuit het Conservatorium al aardig wat rijpe musici heeft opgeleverd, bleek onder andere tijdens de jongste editie van Citadelic, waar tussen namen als Nate Wooley en Alexander Von Schlippenbach jonge lefgozers van zich lieten horen.

Ook de zondag ziet er qua affiche alles behalve mis uit. Melody Gardot komt haar nieuwe album voorstellen. Met de songs uit ‘The Absence’ is een druilerig vaarwel aan het weekend in ieder geval verzekerd. Daarvoor mag Gent Jazz echter uit zijn dak gaan, want The Bad Plus, een pianotrio dat niet verlegen zit om een rock- of popcover af en toe, gaat op de bres staan samen met Joshua Redman, in wat waarschijnlijk jazz wordt met een stevige geut funk en rock ’n roll. Meer bedachtzaam en bezwerend is dan weer de saxofoon van Robin Verheyen, die zijn in New York gevormde kwartet naar Vlaamse bodem haalt. Met Ralph Alessi (trompet) en Drew Gress (bas) lijkt ook hier superieure muziek verzekerd. Het Amerikaans-Cubaanse gezelschap van Ninety Miles zet overigens de toon eerder op de middag, door te illustreren dat 90 mijl tussen twee landen niet noodzakelijk betekent dat ze puur menselijk of muzikaal erg ver van elkaar af staan. Cuba staat deze editie trouwens nog een keer op de affiche, en wel op vrijdag de dertiende. Gitaarduo Rodrigo y Gabriela dook immers laatst nog de studio in met een aantal Cubaanse musici en de twee herwerkten hun eigen songs tot heerlijk zomerse swingers. Dat dit armen en benen moet plezieren, is duidelijk. Gabriel Rios en een aantal Jamaican Legends gaan de tokkelaars bovendien vooraf: ondanks de onheilspellende datum lijkt de vreugde op deze dag (helemaal in het teken van Centraal-Amerika) moeilijk stuk te krijgen.  

Op woensdag 11 juli gaat het festival echter al zijn tweede week in, in zijn geheel met een iets luchtiger, meer pop-geörienteerd programma. Artistiek duizendpote Liesa Van der Aa mag de resterende vierdaagse (her)openen, met in haar koffer haar luisterrijke debuut ‘Troops’. De cd-voorstelling van dat album liep enkele maanden terug live niet helemaal van een leien dakje. Zo kon Van der Aa niet ruim een uur blijven ontroeren, mede door de eentonigheid van haar begeleidingsband. Of ze voor Gent Jazz een aantal verse arrangementen zal bijhebben, valt af te wachten. Hoe dan ook is Van der Aa, naast muzikante trouwens ook actrice bij het Toneelhuis, slechts als prelude bedoeld op de grootste naam van het festival. Dat Antony and the Johnsons naar Gent zouden afzakken werd bij de aankondiging aanvankelijk amper geloofd door de fans, die inmiddels al lang hun tickets op zak hebben. Voor de gelegenheid zal het Metropole Orchestra Antony en de zijnen begeleiden. Ook dit wordt dus een concert om naar uit te kijken. Zeker is alvast dat een schare jonge deernes zich voor de front stage zullen opstellen om hun idool een traan te zien wegpinken bij ‘Hope There’s Someone’ – en de kans dat de hele Bijlokesite het dan op een snotteren zet is niet gering. Wie hoopt tenslotte niet dat er iemand is…?

Donderdag 12 juli behoeft weinig extra duiding: Damien Rice, Amatorski en tindersticks maken muziek die allen in hetzelfde meanderende, sympathieke en hartverwarmende vakje kan gestopt worden. Meer verrassingen zijn er op de slotdag (deze keer dus een zaterdag), met STUFF., de nieuwe band rond drumwonder Lander Ghyselinck, als opener. In de Gentse clubscène wist deze band al te overtuigen, en dat ze hun publiek ook in de late namiddag op de been zullen krijgen, lijkt op basis van wat audiomateriaal erg plausibel. Om gezondheidsredenen moest Bobby Womack vervolgens afzeggen, maar de soulbassist Larry Graham en diens Graham Central Station werden door de organisatie reeds in allerijl op de affiche gepoot. Of Graham het verdwijen van Womack zal doen vergeten? Een eenvoudige opgave is het niet – maar wie niet waagt, niet wint natuurlijk. D’Angelo, die recent een comeback maakte na een soul- en funkbestseller te zijn geworden in de jaren ’90, mag het festival vervolgens naar zijn culminatiepunt brengen. Dat de achtdaagse traditiegetrouw met een publiekslieveling eindigt, hoeft niet te beteken dat er muzikaal weinig te beleven zal zijn.

Het Gent Jazz Festival mikt dit jaar dus erg breed, maar een slechte zaak is dat in geen geval. Er zijn meer dan genoeg namen om te koesteren, met hier en daar ook een kans op een heuse ontdekking. Zonder pessimisme de zomer tegemoet: voor elk wat wils op de affiche, en vergeet niet dat de Bijlokesite er tenslotte jaar na jaar mooier begint uit te zien.   

De beschermde werken kunnen door de internetgebruiker gratis geconsulteerd worden, met uitsluiting van verdere reproductie en/of openbare mededeling ervan. Deze site wordt onderhouden conform de afspraken met de Belgische auteursrechtenvereniging SABAM.
Gebruiksvoorwaarden | Contactgegevens | Mobiel | Ontwerp en realisatie: Studio Hert