Eind juli en begin augustus heeft op de domeinen van de abdij van Floreffe de dertiende editie van het Esperanzah! festival plaats. Opnieuw belooft de affiche een zwoele mengeling van hiphop, afrobeat, reggae, indierock, zigeunerpunk, dance, wereldmuziek en roots en wordt het terrein ingepalmd door randanimatie die op een niet-belerende manier aandacht vraagt voor duurzaamheid en sociale issues.
Veel consequenter dan Esperanzah! zijn festivals niet te vinden. De baseline “een andere wereld is mogelijk” is voor de organisatoren dan ook geen holle slogan. Wie bijvoorbeeld graag frietjes met een cola wil, zal naar Floreffe centrum moeten trekken, want op het festivalterrein is er alleen plaats voor (inderdaad erg smakelijke) alternatieven.
Die lijn wordt jaarlijks doorgetrokken in het aanbod aan theater, films en de randanimatie. Zo bouwt het festival dit jaar rond de actie “les alternatives ne connaissent pas la crise” naast een museum van het kapitalisme ook Le Village des Possibles: een markt waar bezoekers eens niet terechtkunnen voor sjaaltjes en djembés, maar wel biologisch kunnen koken of meubels leren maken uit gerecupereerde materialen.
De muzikale programmatie sluit handig aan op het sociale profiel van het festival: met een mix van dolle pret en sociaal geëngageerde muzikanten waartussen zeker voor Vlaamse bezoekers heel wat te ontdekken valt. De artiesten treden op, gespreid over drie podia: de grote Côté Cour en Côté Jardin en het kleinere voor de “Découvertes”.
DONDERDAG - Meer dan opwarmen
Het is tegenwoordig haast gebruikelijk dat festivals de avond voor de officiële opening een warm up houden. Niet zo bij Esperanzah! waar ze er meteen een volwaardige vierde festivaldag van gemaakt hebben, met actie op de drie podia waarvan de twee grote thematisch ingevuld worden.
La Chiva Gantiva
Het podium van de Côté Jardin wordt de place to be voor de roots-liefhebbers, met Little X Monkeys dat mag opwarmen voor The Broken Circle Bluegrass Band van en met Bjorn Eriksson: of hoe de film ‘The Broken Circle Breakdown’ een verlengstuk krijgt op het podium. Een beetje zoals Spinal Tap, maar dan anders. Heel anders.
Het kleinste podium zal die avond voor de dansers, drummers, vuurspuwers en steltenlopers van La Cie Tahougan zijn, gevolgd door de hiphopfunk van The S.K.I.P.
VRIJDAG - Zngrs zkt bnd
Voor de tweede dag van het festival geeft Esperanzah! de thematische duidelijkheid meteen op. Zo wordt de Côté Cour het trefpunt voor Jamaïcaanse reggae en Franse beats. Voor het eerste zorgen Alborosie en Jah9, waarbij vooral het geluid van deze laatste dame opvallend fris klinkt. Met meer melodische nummers neigt ze naar de singer-songwriters, terwijl ze tegelijkertijd graag met dubeffecten strooit. Voor een vergelijking met Nina Simone, zoals hier en daar al te lezen is, lijkt het nog wat vroeg, maar een eigen stem lijkt Janine Cunningham wel te ontwikkelen.
Jukebox Champions
De Côté Jardin is de plaats voor nieuwe allianties. Zo sluit Christine Salem, de zangeres met de diepe, hypnotiserende altstem die doorgaans alleen begeleid wordt door percussie en de achtergrondzang van haar muzikanten, een verbond met Franse rootsgroep Moriarty. Een andere samenwerking is die van Plaza Francia, een ontmoeting van artiesten wiens eigen projecten op een laag pitje staan. Enerzijds is er Catherine Ringer, bekend als zangeres van Les Rita Mitsouko, anderzijds het duo Müller & Makaroff dat enkele jaren geleden als het Gotan Project de aandacht trok met elektronisch bijgekruide tango. Dat het resultaat van de nieuwe samenwerking terug in de lijn van de nuevo tango ligt, zal weinigen verbazen. Wel opvallend: voor de clip van ‘La Mano Encima’, te bekijken op YouTube, werd een beroep gedaan op de Belgische choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui.
Op het podium van de ontdekkingen is het vooral uitkijken naar de Brusselse indiefolkband In Lakesh die zich ergens tussen Bon Iver en het oude werk van Girls in Hawaii beweegt. Andere acts hier zijn de percussiegroep SYSMO waarvan de muziek volledig aangestuurd wordt door handbewegingen van de bandleider en Mocambo van rapper Le Tagarel en saxofonist-producer Tartaruga.
ZATERDAG - Ontmoetingen
Nog meer ontmoetingen zijn er zaterdag gepland op de Côté Jardin. De meest in het oog springende is ongetwijfeld die van Playing for Change. De wortels van dit project liggen in 2002 toen Mark Johnson en Whitney Kroenke door de VS trokken om straatmuzikanten op te nemen. Met wat handig knip- en plakwerk konden ze de muzikanten virtueel laten samenspelen. Twaalf jaar later staan er op de website meer dan 90 covers, waaronder een versie van ‘Stand by Me’, gespeeld door niet minder dan 35 muzikanten in de straten van ondermeer Moskou, New Orleans en Amsterdam.
In 2008 kreeg het project een spin off met de Playing for Change Band waarin enkele muzikanten die ook in de verschillende filmpjes te zien zijn, samengebracht worden: de wereld als een muzikale jukebox op één podium.
Blitz The Ambassador
Op de Côté Cour is er die dag een bont allegaartje van muzikanten te horen, met Franse reggae (Danakil) en hiphop (Kery James). De meest in het oog springende muzikant is de Amerikaan Blitz The Ambassador, een uit Ghana afkomstige rapper die zijn roots nooit vergeten is. Zijn muziek is en blijft doorspekt met Afrikaanse klanken, ook op zijn nieuwe album ‘Afropolitan Dreams’ waarvoor hij de hulp kreeg van o.a. Seun Kuti en Angelique Kidjo. Voor Blitz The Ambassador zijn verder ook nog de Wild Boar & Bull Brass Band (het Belgische antwoord op de Youngblood Brass Band) en de Colombiaanse dance van Palenke Soul Tribe te horen.
Voor zuivere volksmuziek kan de bezoeker dan weer terecht bij het Découvertes-podium. Daar laat Bargou 08 bezwerende Tunesische muziek horen, afkomstig uit een vallei omgeven door bergen. Door die specifieke ligging heeft de muziek uit die regio weinig invloeden van buitenaf ondergaan, maar geraakte die ook nooit weg uit haar omgeving, waardoor ze nu in de vergetelheid dreigt te geraken. Reden genoeg voor zanger Nidhal Yahayoui en componist Sofyann Ben Youssef om de liederen, begeleid door instrumenten als bendir, de hobo-achtige zokra en de gasba-fluit op te nemen en nu ook live te brengen. Andere acts op het kleinste podium van Esperanzah! op zaterdag zijn de Afro-Braziliaanse muziek van Madrugada en het Luikse Old Jazzy Beat Mastazz.
ZONDAG - De grote mix
Niet zuiver traditioneel, maar met een oor en vooral een groot hart voor de muziek van zijn voorouders gaat Jupiter & Okwess International te werk. Deze diplomatenzoon die zijn tienerjaren in Oost-Berlijn doorbracht heeft op basis van rituele melodieën en ritmes van verschillende Congolese stammen een eigen afro gecreëerd. Die drijft niet alleen op de traditionele cultuur, maar evenzeer op het ruwe geluid van de speciaal voor hem gebouwde gitaren. Hiermee brengt Bokondji een boodschap die hij richt aan al zijn landgenoten (en bij uitbreiding aan iedereen) dat wachten op beterschap geen zin heeft, de zaken aanpakken wel. Een andere wereld is mogelijk, inderdaad. Verder op het podium van de Côté Jardin: het Braziliaans-Belgische Anavantou, het Franse Fauve en de poppy reggae van AYO.
Jupiter & Okwess International
De Côté Cour maakt op de slotdag de raarste bochten, van The Urban Voodoo Machine (zeemansliedjes en moordballades alsof Tom Waits en Johnny Cash samenwerken in opdracht van Quintin Tarantino) naar de salsacumbia van Txarango. Iets steviger gaat het er aan toe bij King Prawn, de skapunkband van Asian Dub Foundations Al Rumjen. De band draait ondertussen al meer dan twintig jaar meet. Dus zal Rumjen wel even de tijd hebben om te blijven hangen voor de Asian Dub Foundation van de Balkan: Djaikovski feat. TK Wonder & MC Wasp. Producer Djaikovski heeft op verschillende ep’s en met diverse gasten (waaronder ook Ghetto Priest van, jawel, Asian Dub Foundation) al een aanstekelijke mix van dub, breakbeats en zigeuner laten optekenen. Zijn passage mag dan ook gerust aangestipt worden als een van de niet te missen concerten van Esperanzah! Het laatst woord krijgt hij echter niet, want dat is voor het Franse High Tone dat met bobbelende synthesizers, electro, dub, hiphop en drum’n’bass een punt zal zetten achter deze editie van het festival.
