De echte jazzliefhebber zou het Dinant Jazz Nights festival met een grote rode stift in zijn agenda moeten hebben gemarkeerd staan. Als één van de belangrijkste jazzfestivals van Wallonië, en bij uitbreiding België, blijft het voor veel mensen ten noorden van de taalgrens een verre reis. Nochtans kan het festival dit jaar stevig in de clinch gaan met het bekendere Jazz Middelheim.
Door de jaren heen is het festival gegroeid en verbeterde de accommodatie, werd de organisatie vlotter en werden er steeds meer bekende namengeprogrammer. Met ronkende namen als Joe Lovano, Michel Legrand, John Scofield, Manu Katché, Toots Thielemans, Charles Lloyd, Mike Stern, Didier Lockwood en Kenny Werner heeft organisator Jean-Claude Laloux enkele stevige headliners bij elkaar gesprokkeld.
En ook qua locatie moet Dinant Jazz Nights niet onderdoen. Waar ze in Antwerpen gezellig in het Park Den Brandt een pint achterover slaan, doen ze dat in Dinant in het charmante park van het Collège Notre Dame de Bellevue met zijn adembenemende uitzicht op de kliffen van Dinant. Na Manu Katché, Toots Thielemans, Eric Legnini, David Linx, Manfred Eicher, Philip Catherine, Paolo Fresu, Stéphane Belmondo of Steve Houben tijdens de vorige edities, is Joe Lovano de peetvader van het veertiende festival. Het resultaat is een programma waarin vooral zijn liefde voor de saxofoon opvalt, alsook de aandacht voor de jeugd. Daarnaast programmeerde Lovano ook enkele groepen waarvan hij in het bijzonder houdt en waarmee hij dan ook enkele nummers zal spelen.
Lovano and friends
Joe Lovano houdt van muziek. Daarom trakteert hij Dinant op maar liefst drie optredens. Niet alleen staat hij met Us Five op het podium, hij treedt ook aan met zijn Super Sonix Quartet en nodigt daarvoor Manu Katché uit en bovendien is hij ook gastmuzikant bij John Scofields New Quartet.
Joe Lovano is stilaan een levende jazzlegende aan het worden. Zijn spel belichaamt de hele jazztraditie, niet in het etaleren van zijn kennis met citaten, maar in de wijze waarop hij zijn eigen taal heeft ontwikkeld. Met zijn volle, emotionele geluid legt hij in elke noot zoveel gevoel, intensiteit en swing dat hij, in welke stijl ook, de muzikale essentie blootlegt. Maar, zoals de organisatoren van Dinant Jazz Nights duidelijk maken, Lovano’s subliem geconcipieerde muziek kan alleen dan bestaan als er ruimte is voor de andere musici.
Zijn jongste formatie, Us Five, is een spannende bezetting die veel potentieel in zich draagt. Het kwartet bestaat, naast Joe Lovano zelf op sax, uit James Weidman op piano, Otis Brown III en Francesco Mela op drums en Peter Slavov op bas. Niet alleen omringt Lovano zich verrassend met twee talentvolle, jonge drummers, hij huurt ook één van New York meest gevraagde pianisten in. Weidman schitterde op het Grammy-winnende album ‘Chamber Music Society’ van Esperanza Spalding, die normaalgezien de bas voor zich neemt. Weidmans originele voicings en heerlijke timing zijn belangrijke wapens om de gelaagde, lyrische composities van Lovano in the kleuren. Hun laatste plaat ‘Bird Songs” is een advontuurlijke reis door Charlie Parker klassiekers waarin de groep vooral focust op inventieve improvisatie en snedige communicatie tussen de muzikanten, en met twee drummers geeft dat ritmisch vuurwerk.
De onvermoeibare Lovano staat later ook met zijn Super Sonix Band op het podium. Zoals de naam doet vermoeden, is de bezetting waanzinnig sterk. Lovano nodigt niet minder dan Manu Katché op drums uit. Katché wordt aangevuld met onze eigen Michel Hatzigeorgiou op elektrische bas, terwijl John Abercrombie voor de gitaarharmonieën zorgt.
De organisatoren wijzen erop dat wie de carrière van de saxofonist heeft bijgehouden weet dat hij van enige diversiteit en bezettingen houdt: van duo’s tot symfonieorkesten en van bop tot free jazz. Met de Super Sonix Band zal hij ongetwijfeld voor een dikke streep fusion gaan. De Afrikaanse ritmeconcepten van Katché zal heerlijk samengaan met de vette grooves van de hevig door Jaco Pastorius beïnvloedde Hatzigeorgiou. Giet daarbij Lovano’s lyrische en ritmisch flexibele saxlijnen die melodieus, erotisch of ruig uit de hoek komen en de avond kookt naar een jazzy hoogtepunt.
Verder zal Joe Lovano ook een gastoptreden doen bij de zangeres Judi Silvano en eentje bij het John Scofield New Quartet. Scofield komt zijn nieuwe album ‘A Moment’s Peace’ dat op Emarcy/Universal uitkwam, voorstellen. Over zijn nieuwe kwartet vertelt Scofield dat het allemaal kerels zijn die even hard kunnen grooven als dat ze kunnen swingen. Ondanks zijn voorliefde voor elektronische grooves en fusion, komt Scofield hier met een akoestisch kwartet voor de dag. Zelf zegt hij erg tevreden te zijn om in een kwartet met piano te spelen. “Mulgrew houdt zich bezig met de chorus en ik krijg de mogelijkheid om op een zangerige stijl te spelen. De lyrische niveaus zijn hoger dan ooit”.
Ode aan de Sax
Met niemand minder dan Joe Lovano als peetvader, is het niet te verwonderen dat er dit jaar ontzettend veel saxtalenten terug te vinden zijn op het podium.
Diegenen die na het missen van Charles Lloyd’s verbluffende passage op Jazz Middelheim kwijlend luisterden naar de verhalen van gelukkige aanwezigen, krijgen dit jaar in Dinant een herkansing. Lloyd wordt gezien als één van de oprichters van de beruchte fusion waarin hij uitgroeide tot een soort jazzpopster met behulp van Keith Jarrett, Jack DeJohnette en Cecil McBee. Met hun plaat ‘Forest Flowers’ trokken ze volle zalen en speelden ze zij aan zij met Jimi Hendrix, Jeferson Airplane en Janis Joplin. Hoewel hij als jongeling bekend stond om zijn wilde, energetische jazz, staat de nu 73-jarige tenersaxofonist voor een afgelijndere, contemplatieve jazz die niet moet onderdoen in gelaagdheid. Zijn ijzersterke begeleidingsgroep (Jason Moran op piano, Reuben Rogers op bas en Eric Harland op drums) geven hem de volledige vrijheid om subtiele, uitgewerkte melodieën uit te puren. De koppige complexiteit die het eclectische spel van Jason Moran toevoegt, wordt ogenschijnlijk teniet gedaan door het sobere samenspel van bas en drum. Met een van de sterkste kwartetten waarmee Lloyd al mee samenspeelde, heeft dit oudje geen nood aan een in your face aanpak. De kracht van dit kwartet zit in de breekbaarheid van de poëtische melodieën die soms heerlijk ruw uit de hoek durven komen.
Een vaak ten onrechte vergeten saxofonist is Steve Grossman. In 1969 verving hij Wayne Shorter in Miles Davis’ fusionband en nam hij ‘Miles at Filmore’ en ‘A tribute to Jack Johnson’ op. Daarna ging hij in de jaren zeventig enkele jaren bij Elvin Jones spleen vooraleer hij zijn eigen groepen oprichtte en voluit voor de hardbop ging, geïnspireerd door Sonny Rollins en Wayne Shorter. Zijn exuberante tenorsound is extrovert en diep en houdt van een lekkere up-tempo swing. Grossman zal met Valerio Pontrandolfo dueleren, met de tenorsax als wapen. Voor de begeleiding zorgen Nico Menci op piano en Sal La Rocca op bas. Aangezien de drummer van dienst bij het online gaan nog niet bekend was, is het toch bang afwachten wat het concert van dit stukje jazzgeschiedenis gaat geven. Wordt het een aangename afhaspeling van standards of schotelt de Amerikaan echt vuurwerk voor?
Ook de gevestigde waarde Fred van Hove komt de geboortestad van de uitvinder van de sax eren. Zijn basloze gelegenheidskwartet Ode à Sax Quartet bestaat uit Aka Moonsaxofonist Fabrizio Cassol, Jean-Luc Cappozzo op trompet en Paul Lytton op percussie. Van Hove, als Europese avant-gardepionier, heeft steeds een afkeur gehad voor al wat orde, structuur en harmonie heet. Steeds op zoek naar nieuwe uitdagingen, is het uitkijken naar van Hove’s manier om Adolphe Sax te eren. Hoewel Cassol ook niet meteen een saxofonist is die binnen de lijntjes kleurt, is zijn spel toch iets lyrischer dan dat van Hove. Zijn voorliefde voor Afrikaanse polyritmiek, hedendaagse klassiek en Zuiderse klanken geven zijn spel een waanzinnige draai. Zijn tonale, hoekige lijnen zullen schril afsteken tegen van Hove’s scherpe, vrije manier om klanknetten te produceren met zijn piano en is dan ook uitkijken of en hoe de twee met elkaar in dialoog zullen gaan.
Belgium meets the World
Bij de hoogtepunten van het festival zijn enkele ontmoetingen tussen grote Belgische muzikanten en gevestigde internationale waarden.
Zo slaagde het enthousiasme van Joe Lovano er in om één van België’s meest legendarische bigbands weer op de been te brengen. Act Big Band zette zijn eerste stappen in 1978 onder leiding van drummer Félix Simtaine. Sindsdien is de band uitgegroeid tot de algemene doorsnede van ’s lands beste solisten met sterke persoonlijkheden. De arrangementen zijn van Michel Herr en Bert Joris en worden uitgevoerd door Peter Vandendriessche (as), Johan Vandendriessche (bs), Erwin Vann (ts), Fabrice Alleman (ts), Ben Sluijs (as), Laurent Hendrick (btb), Frederik Heirman (tb), Paul Bourdiaudhy (tb), Jean-Pol Danhier (ttb), Bert Joris (tp, bu), Alex Plumacker (tp), Gino Lattuca (tp), Jean-Paul Estievenart (tp), Vincent Bruyninckx (p), Christophe Devisscher (b), en Félix Simtaine op drums. Begin maar al te watertanden.
Niet alleen Joe Lovano heeft een goede band met België. Ook Kenny Werner heeft een zwak voor onze gezellige bananenrepubliek. Sinds 1995 is de pianogrootheid de vaste begeleider van Toots Thielemans in de VS en ook vaak op buitenlandse tournees. Samen met Toots maakte hij in 2001 de opname ‘Toots Thielemans & Kenny Werner’, waarop ze jazzklassiekers, maar ook populaire oude songs aanpakken. Het concert met Belgische jazzlegende Toots Thielemans wordt ongetwijfeld een publiekstrekker Thielemans maakte van de mondharmonica een solo-instrument en ontwikkelde er een heel expressieve, pakkende stem op. Jammer genoeg is die stem niet altijd even vinnig meer en is wat hij speelt zo goed als 100% voorspelbaargeworden. Toch weet het 89-jarige Ketje het publiek nog altijd te betoveren met zijn eeuwig charmante glimlach en een perfecte frasering.
Interessanter wordt ongetwijfeld Werner’s ontmoeting met het Brussels Jazz Orchestra. De relatie die het BJO met pianist/componist Kenny Werner heeft, startte reeds in 1999 toen Kenny samen met het BJO op Jazz Middelheim concerteerde. In 2003 kreeg BJO de eer om Werners composities voor jazz orchestra op te nemen en ‘Naked in the Cosmos’ werd geboren. Het was de eerste keer dat Werner composities voor een big band schreef en het moest en het zou gespeeld worden door het Brussels Jazz Orchestra. Zijn nieuwe repertoire is avontuurlijk, vernieuwend, nieuwsgierig en confronterend. I refused to record my big band music in the past because I hadn't come across an ensemble that was capable of performing it. Now that the BJO and I have found each other, I'm so glad I waited, Aldus Kenny Werner.
Het meest verrassende werk op de playlist zal ongetwijfeld zijn interpretatie van "The House of the Rising Sun" zijn. In het najaar 2010 hebben Kenny & BJO in het Lincoln Center te New-York geresideerd waar er 14 concerten vol harde swing en bebop op het programma stonden. In december 2010 hebben Kenny & BJO een nieuw album opgenomen dat in zomer 2011 uitgebracht zal worden. Speciaal voor het Dinant Jazz Nights festival gaan ze op 16 juli deze repertoire spelen
Jonge honden
In 2008, startte de organisatie met een wedstrijd om jong jazztalenten een forum te geven en een kans , het tot het festival te schoppen. De winnaar van jong jazztalent Dinant 2010 was The Unexpected 4 , de groep van pianist Jérémy Dumont, saxofonist Vincent Thékal, bassist Vincent Cuper en drummer Armando Luongo. De jury vond het evenwichtige kwartet een meerwaarde voor het festival dankzij hun “mix van post-bop en moderne jazz [die] reist tussen mellow sfeer en energie, vloeibaarheid, en hoekigheid.”
Janos Bruneel staat bekend als een volwassen bandleider en componist. De jonge contrabassist staat bekend om zijn melodische veelzijdigheid en ritmische kneedbaarheid. Samen met Bert en Stijn Cools vormt hij Lingo, een kwartet dat volgens de Nederlandse pianist Jack van Poll een soort van neo Afrikaanse jazz maakt. Dit viertal bulkt van talent en zal ongetwijfeld een magisch concert neerzetten.
Afsluiten op een feestelijke noot
Met Gilberto Gil en Kid Creole hebben de Dinant Jazz Nights twee feestelijke afsluiters. Gilberto Gil is de ambassadeur van de Braziliaanse muziek dompelt Dinant de voorlaatste festivaldag in een dronken roes met de ambiance van een Braziliaans carnaval. Het festival zal op vrijdag 22 juli afgesloten worden met een concert van Kid Creole & The Coconuts. Ondanks de enorme stijlbreuk met de rest van de programmatie, zal Creole Dinant ongetwijfeld laten dansen met behulp van zijn zijn groep van dertien musici en zijn latino- en calypsoritmes. De keuze voor Creole is op papier een valse noot, maar geen haan die daar naar zal kraaien op een zwoele zomeravond.
