In 1982 werd het Cactusfestival als gratis evenement geboren op het Sint-Amandsplein in Brugge, aan het links-revolutionaire café Cactus. Dertig jaar is een eeuwigheid in festivalland: het Cactusfestival heeft zowat alle andere festivals uit de nabije omgeving overleefd, zij het niet zonder vele aanpassingen die een vergelijking van vandaag met de eerste editie absurd doet lijken.
30 jaar geleden
Gratis is het al lang niet meer - toegangstickets van 40 euro voor één dag tot 90 voor drie dagen -, de jarenlang als hoogtepunt aangeschreven zondag wereldmuziekdag heeft geen enkel spoor in de programmatie achtergelaten, het alternatieve Cactus Café is tweemaal verhuisd en door uitbesteding een dure tent geworden met een terras groter dan het Sint-Amandsplein, links-revolutionair is Brugge ontvlucht… Neen, de bezoeker van het eerste uur heeft veel zien verdwijnen, maar zij of hij moet al erg verzuurd zijn om te beweren dat de verhuis van een pleintje met één boom naar het prachtige decor van het Minnewaterpark geen meesterzet is gebleken. Ondanks de druk van buitenaf houdt het Cactusfestival trouw vast aan de formule van één podium en blijft men gaan voor de beperkte ruimte die het festival tot een van de gezelligste rockgebeurens in het land maakt. Ook dat is een sleutel tot succes, want nogal wat jongeren (en volwassenen) bezoeken tegenwoordig festivals meer voor de sfeer dan dat ze zich wegens deze of gene act een ticket aanschaffen. Bovendien gaat men niet alleen voor een groen decor: onder het motto ‘Hear, See, GREEN the World’ borduurt men verder op de in 2010 van Ovam ontvangen titel van voorbeeldfestival op het vlak van milieuzorg.
Back to the roots
Hoewel de muziek een bijzonder breed kleurenpalet vertoont, knipoogt de editie 2012 meermaals naar het verleden. De Amerikaanse festivalopener Vintage Trouble belooft bijzonder strakke r&b met verwijzingen naar de Staxsound uit de jaren ’60, terwijl Trixie Whitley 20 jaar na wijlen papa Chris’ bloedmooie passage in zijn voetsporen het podium mag betreden. Aan haar deelname aan het Black Dub-project (met o.a. Daniel Lanois) vorig jaar te horen, beschikt Trixie over een bijzonder aardige stem.
CW Stoneking & Primitive Horn Orchestra tapt uit een heel ander vaatje, eentje vol klanken uit vervlogen tijden. Zijn voorloorlogs geïnspireerde blues, jazz, calypso en folklore heeft al bewezen een publiek, van jong tot oud, te kunnen begeesteren.
Grant Lee Buffalo is ook al op leeftijd, zij het eerder goede wijn dan oude koek. Grant-Lee Phillips oordeelde in 1998 dat zijn geesteskind enkel de jaren ’90 muzikaal moest verrijken, maar kwam vorig jaar op zijn beslissing terug. De mengeling van folk, country en rock wordt soms met Neil Young vergeleken en na de Botanique en Dranouter in 2011, is het nu de beurt aan Cactus. De echte ouwe rot is echter John Hiatt. De 60-jarige rootsrocker uit Indianapolis timmert al vier decennia aan zijn muzikale pad van blues, rootstrock, country en folk en lijkt nog niet uitgeteld. Tijdloze platen als ‘Slow turning’ (1987) en ‘Perfectly Good Guitar’ (1993) zijn albums waar iedere singer-songwriter zó voor tekent.
Afsluiter van het weekend wordt Daniel Lanois, die vanaf een dik kwarteeuw geleden het kruim van de rock en pop producete van Peter Gabriel en U2 tot zelfs Bob Dylan en Emmylou Harris. Met het broze ‘Jolie Louise’ toonde de Canadees in die periode al dat hij ook als songschrijver aardig uit de voeten kon, maar zijn eigen releases kwamen pas een kleine tien jaar geleden in een stroomversnelling op de markt. Vorig jaar leek de tent op Gent Jazz te kil om het eerder aangehaalde Black Dub-project tot zijn recht te laten komen, hopelijk geeft de groene setting meer inspiratie.
Populaire vrijdagavond
Naast Vintage Trouble en Trixie Whitley komen op vrijdag tevens recenter aandoende acts aan bod. Uit de clubscene van Frankfurt komen Shantel en zijn Bucovina Club Orkestar hun zigeunerdisco vermengen met opzwepende ritmes en het is een beetje afwachten of de muziek het daglicht zal wegblazen. Emiliana Torrini lijkt geworteld in de Italiaanse cultuur, maar niets is minder waar, want het meiske komt uit IJsland. Onder een warme zomerzon zal Ms. Jungle Drum wel gedijen, ook al omdat het Cactuspubliek erg verdraagzaam is, getuige het enthousiasme tijdens het optreden van Heather Nova enkele jaren terug.
Over de slaagkansen van de pluimgewichtpop The Ting Tings, die de eerder aangekondigde Paolo Nutini moeten vervangen, hebben sommigen evenzeer twijfels. Hun succes zal meer nog dan bij Torrini staan of vallen met het mooie weer. Dat het daarmee uit is met de perfecte popsongs op vrijdagavond? Neen, Razorlight mag dan afsluiten met hun lekker catchy aandoende, strakke meezingers. Nergens choquerend lijkt dat de ideale aanzet voor wat jongeren als een romantisch weekend zien.
Zaterdag met contrasten
Hopelijk is er tijdig voldoende publiek aanwezig om de opener van dag twee te ondersteunen. Kurt Vile & the Violators zullen pas tot hun recht komen als er voldoende volk aanwezig is voor hun mix van folk, americana, rock en psychedelica. Met deze ingrediënten garandeer je natuurlijk geen goed optreden, maar de dynamiek die Kurt Vile – leuke woordspeling overigens - op plaat uitstraalt zou het park wel eens vroeger dan verwacht tot een feestlocatie kunnen omtoveren.
Het contrast tussen CW Stoneking met de slowcore van Low, intussen ook al bijna twintig jaar bezig, kan zaterdag voor een tweede volksverhuizing op de voorste rijen zorgen. Gefundenes Fressen is dit voor liefhebbers van American Music Club, Codeine en Spain tot zelfs Mercury Rev en Godspeed You! Black Emperor.
De belichaming van het woord contrast, Antwerpenaar Stef Kamil Carlens, is de volgende in het rijtje. De man ontpopte zich door de jaren heen van steunpilaar bij dEUS tot een ware muzikale ontdekkingsreiziger, doopte Zita Swoon om tot de Zita Swoon Group, een projectmatig samengestelde bende vaste en minder vaste leden. Van Tom Waitsachtige songs over disco en lichte pop belandde hij vorig jaar in Burkina Faso en ontmoette hij twee traditionele griotten Mamadou Diabaté en Awa Démé, wat leidde tot het album ‘Wait For Me’. Het hitje ‘Sababou’ maakt zelfs van een bejaardentehuis een funky town.
Na Grant Lee Buffalo wordt in het Minnewaterpark een orkaan verwacht met het momenteel meest spraakmakende duo van de Belgische rock. Wie het vliegtuig miste naar New York om hun aan het werk te zien in het Gramercy Theatre, geen tickets kon bemachtigen voor Werchter, niet naar Rock Herk durft, wegens barbecues en verplichtingen allerhande de tournee van de band in de VS en Canada niet kan bijwonen, krijgt in Brugge ook een kans. Black Box Revelation is volop op tour en levert dus geen exclusief concert, maar dat ze het vuur aan de schenen van de andere bands zullen leggen, kan enkel belemmerd worden als de jetlags door het transatlantische luchtverkeer harder dan verwacht toeslaan.
Er moet een filosofie zitten achter de beslissing om John Hiatt vóór Yeasayer te programmeren. Deze Amerikanen mogen dan wel de avond afsluiten, niet in het minst omdat ze beschikken over een pak ambachtelijk geschreven maar door elektronica beïnvloede folkrocksongs. Hun wacht de ondankbare plicht te maken dat het er meteen óp is. Na zo’n afwisselende en veelbelovende dag zal een matige start het park een golf afdruipende festivalgangers genereren en dat zou jammer zijn. Anderzijds, als ze erin slagen het publiek even sterk te verbazen als de pers, wordt dit de mooiste Brugse nacht deze zomer. Alle namen en predikaten om deze muziek te omschrijven blijken tot nu toe onvoldoende om Yeasayer te catalogeren.
Geen rustdag
Bezorgde ouders in het katholieke West-Vlaanderen hoeven zich geen zorgen te maken over het zielenheil van hun nageslacht. De kans dat ze na het optreden van David Eugene Edwards naar een van Brugges kwaliteitsboekhandels lopen voor een bijbel is minstens even groot. Woven Hand behoeft geen introductie meer. Sterker nog: de kans dat de donkere, bezwerende folk van Edwards en de zijnen de new wave en elektropop van openers SX in een mum van tijd wegjagen is niet denkbeeldig.
Ook Aloë Blacc zal met de nodige gospelinvloeden het eucharistiegemis compenseren. James Brown, Otis Redding en Marvin Gaye zijn niet meer onder ons en Stevie Wonder hield het bij een optreden voor de Queen, maar met E.N. Dawkins III zoals hij werkelijk heet, is de zondagse dosis soul, gospel in hiphopsaus gegarandeerd. ‘I Need A Dollar’ zal luidkeels meegebruld worden, maar welke versie zullen we te horen krijgen van de cover ‘Billie Jean’?
Wanneer Italianen en Japanners mekaar ontmoeten in NewYork, kan dat iets als Blonde Redhead opleveren. Zangeres Kazu Makino klinkt nog het meest als Françoise Hardy in haar jonge jaren, maar het orkest brengt dromerige pop met streepjes noise en wat dissonanten. Hopelijk zijn de weergoden ook dan welgezind, want bij slagregen verdrinkt dergelijke kwetsbare muziek. Ook scheve geluidstechnici worden beter vooraf met harde hand verwijderd.
Absynthe Minded zal beter gedijen bij slecht weer, maar ook hun met jazz, blues en folk gekruide pop is beter af met de zon. In de onopvallende schaduw van dEUS en Admiral Freebee heeft dit vijftal landgenoten intussen een vrij indrukwekkende reeks songs bijeengepend en verdienen ze de term certitude volledig.
Zopas werd bekend dat wegens privéredenen het optreden van Explosions In The Sky niet doorgaat, maar Cactus heeft met The Kills waardige vervangers geboekt. Ook wat meer girl power, het kan geen kwaad. Hun wapentuig beperkt zich tot zang, twee gitaren en een ritmebox, maar het levert prettige, vaak licht gestoorde tot venijnige songs op. Waarom het moeilijk maken als het ook zo kan? Vlagen B-52’s, Kate Bush en PJ Harvey zijn weliswaar te bespeuren maar het duo beschikt over voldoende eigen muzikaal DNA om te beklijven.
Dat daarna Chris Cornell van het Minnewaterpark een soundgarden kan maken, staat vast. Was Low het antwoord op de grungebeweging, dan kan Cornells eerste grote band tezamen met Pearl Jam, The Melvins, Nirvana en Screaming Trees als de voortrekker worden beschouwd. Intussen heeft hij met de drie leden van Rage Against The Machine Audioslave opgericht, schreef hij filmmuziek (o.a. voor de James Bondfilm ‘Casino Royale’) en is hij solo gegaan. Hoewel Soundgarden nog steeds actief is, komt hij naar Cactus met een akoestische set eigen en Soundgardensongs. Het lijkt een opwarmertje voor Daniel Lanois, al zou het vuur wel verder dan onder de schenen kunnen gaan.
Onterecht onopvallend
De Cactusaffiche diagonaal doornemen zal weinigen overtuigen om stante pede naar een of ander ticketverkooppunt te hollen, maar dat zou zonde zijn. Wie de moeite doet de acts een voor een door te nemen, zal merken dat hier een evenwichtige en tegelijk muzikaal afwisselende rits bands geprogrammeerd werd. De uitdaging van elke festival om minstens even goed te doen als de voorgaande editie, is in een setting die amper mogelijkheden biedt om uit te breiden een huzarenwerk, maar het lukt Cactus tot nu toe elk jaar opnieuw.
