Weinig festivals kunnen pronken met een setting als die van Brosella Folk & Jazz. In het oergezellige openluchttheater van het Brusselse Ossegempark, in de schaduw van het Atomium, kunnen jaarlijks duizenden toeschouwers in ideale omstandigheden genieten van de beste folk- en jazzoptredens. En dat is ook deze zomer niet anders.
Brosella Folk & Jazz is dit jaar aan zijn 36ste editie toe en is nog steeds een buitenbeentje in het festivalcircuit. Niet zozeer omdat het zich tegelijk als een folk- en een jazzfestival profileert maar vooral omdat het tweedaagse gebeuren voor de toeschouwers nog altijd volledig gratis is, wat in deze financieel moeilijke tijden heus niet vanzelfsprekend is. Naar aloude gewoonte wordt Brosella opgesplitst in een folkdag op zaterdag en een jazzdag op zondag en worden twee podia in gebruik genomen: de grote Theatre Stage en een kleiner zijpodium.
Zaterdag 14 juli - Folk
Waar de meeste festivals in hun line-up toewerken naar een headliner of afsluiter, gooit Brosella er gedurende twee dagen meteen de beuk in. De openingsconcerten zijn telkens niet te missen acts. Zo mag de Tunesische zanger en udspeler Dhafer Youssef het festival zaterdagnamiddag in gang trappen. Bezoekers met een enggeestige opvatting van het begrip “folk” krijgen hiermee meteen lik op stuk want de Tunesiër speelt graag leentjebuur bij andere genres. Fusies van zijn Noord-Afrikaanse idioom met jazz, elektronica of funk, samenwerkingen met Uri Caine, Omar Sosa of de leden van Living Colour, hij ziet er in geen geval graten in. Met zijn huidige Dhafer Youssef Quartet waarin ook nog Kristjan Randalu (piano), Chris Jennings (contrabas) en Chander Sardjoe (drums) figureren, schuurt Youssef ostentatief tegen de moderne jazz aan. De mysterieuze esthetiek en authenticiteit die zijn muziek altijd al typeerden komen daardoor echter zelden in het gedrang.
Dhafer Youssef (foto: V. Knapp)
Daarmee is meteen ook de toon gezet voor het verdere verloop van de folkdag. Er wordt zaterdag namelijk voortdurend over de genreschutsels geloerd, onder meer met het Bulgaarse Oratnitza. Net zoals hun Poolse collega’s van de Warsaw Village Band willen deze jongens de traditionele muziek van hun land op een respectvolle manier updaten. Authentieke elementen en instrumenten, gecombineerd met moderne ritmes en zelfs didgeridoo zijn de hoofdelementen op hun nieuwe album, dat de groep tijdens Brosella voor de allereerste keer internationaal zal voorstellen. Voor deze primeur wordt Oratnitza op het podium bijgestaan door enkele zangeressen van het bekende Bulgaarse vocale ensemble Kipri.
Meer oosterse klanken zijn te horen bij zangeres Susheela Raman, die weliswaar in Londen werd geboren maar van Tamil-origine is. Haar kennis van de Indiase klassieke muziek en zang gecombineerd met een voorliefde voor blues en soul levert een heel toegankelijke muzikale fusie op, zoals te horen op ‘Vel’, het meest recente album van Raman. Later op de avond zijn de Britten opnieuw aan het woord, wanneer de Schotse dames van The Shee de eerste festivaldag afsluiten. Dit sextet van geschoolde zangeressen en musici brengt een moderne versie van de Gaelic-folk, wat hen al verschillende belangrijke nominaties opleverde (waaronder eentje voor de BBC 2 Folk Awards) naast een hele hoop individuele onderscheidingen. Hun muziek is dan wel hedendaags, het instrumentarium dat de dames gebruiken is met harp, mandoline, fiddle en accordeon uitsluitend traditioneel te noemen.
The Shee
Voor de zuiderse sfeer zullen vooral de Brazilianen moeten zorgen. De broers Odair en Sérgio Assad (ook wel eens de Assad Brothers genoemd) vormen samen een van de bekendste gitaarduo’s ter wereld en werkten samen met talloze muzikale grootheden zoals Gidon Kremer en de Argentijnse componist Astor Piazzolla, die voor hen ooit een tangosuite schreef. Ook deze broers zijn alweer niet op één bepaalde stijl vast te pinnen want naast eigen werk en moderne composities, waagden ze zich in het verleden ook wel eens aan het barokrepertoire met bewerkingen van Bach, Scarlatti en Rameau. Voor hun concert op Brosella brengen zowel Sérgio als Odair (die al een tijdje in Brussel woont) hun dochters mee. Samen vormen ze het Assad Family Quartet, dat met zijn muziek een brug zal slaan tussen Zuid-Amerika en het Midden-Oosten, waar de voorouders van de Assads vandaan kwamen.
De Belgische delegatie is eveneens niet mis. Zo is er in de eerste plaats Beverly Jo Scott, die zich net zoals Bob Dylan, The Klezmatics en nog een ontelbaar aantal andere muzikanten, heeft laten beïnvloeden door de muziek van Woody Guthrie, evenwel op vraag van de festivalorganisatie. Beverly Jo Scott’s Woody 100 Project is dan ook een hommage, die de sociale boodschap van Guthrie naar aanleiding van zijn honderdste geboortedag nog een keertje live op het podium zal uitdragen. In diezelfde singer-songwriterlijn (als we het zo mogen noemen) is er ook nog zanger, gitarist en accordeonist Hans Mortelmans, die samen met zijn band en enkele interessante gasten (waaronder Jokke Schreurs en Koen de Cauter) zal aantreden na het kwartet van Dhafer Youssef.
Zondag 15 juli - Jazz
Op de jazzdag is het alweer uitkijken naar enkele interessante Amerikaanse namen. Vooral het concert van Ambrose Akinmusire en zijn kwintet is een buitenkans voor de liefhebber. De dertigjarige trompettist verbaasde en overdonderde met zijn op Blue Note uitgebrachte album ‘When the Heart Emerges Glistening’ en wordt sindsdien getipt als de coming man op zijn instrument. Ook saxofonist Jon Irabagon wordt door insiders al jaren naar voren geschoven. Hij maakte aanvankelijk furore met het anarchistische jazzkwartet Mostly Other People Do The Killing (MOPDTK) maar gooide twee jaar geleden zelf een bommetje met het trioalbum ‘Foxy’. Daarop soleert Irabagon non-stop gedurende ongeveer tachtig minuten, waarbij hij wordt aangejaagd door bassist Peter Brendler en drummer/Duracell-konijn Barry Altschul. In Brussel is hij in duo te horen met deze drumlegende, die reeds in de jaren zestig furore maakte aan de zijde van Paul Bley, Chick Corea, Dave Holland en Anthony Braxton. Dat het intens en heftig wordt staat nu al vast.
Ambrose Akinmusire (foto: Mariah Wilkins)
Opvallend is dan weer het Belgische aandeel in de jazzline-up van dit jaar. Zo kent het elfkoppige ensemble European Jazz Trumpets een stevige Belgische insteek. Zes trompettisten (waaronder Serge Plume, Carlo Nardozza en Bert Joris) in combinatie met Fender Rhodes, gitaar, bas, drums en percussie, zullen onder leiding van de Fransman Pierre Drevet (ook trompettist) voor een zeer opmerkelijke en originele festivalafsluiter zorgen. Een andere grote en volledig Belgische band mag de jazzdag dan weer openen. Het immer geweldige Brussels Jazz Orchestra onder leiding van Frank Vaganée zal een opmerkelijk programma verzorgen van de hand van George Gershwin. Diens ‘Porgy & Bess’ is in jazzkringen natuurlijk vooral gekend vanwege ‘Summertime’ maar het BJO zal zich tijdens zijn Brosella-concert focussen op het minder gespeelde repertoire van die opera. Samen met vocalisten David Linx en Maria João tekenen zij bijgevolg voor ‘A Different Porgy & Another Bess’.
Daarmee is de nationale kous nog niet af. In de late namiddag staat bijvoorbeeld ook saxofonist Nicolas Kummert op het programma met zijn project Voices. Daarin verenigt Kummert een hoop interessante musici van eigen bodem zoals bassist Nic Thys en drummer Lionel Buvens en ook de Senegalese gitarist Hervé Samb is van de partij. Voices is een crossover-project, waarin vocale harmonieën een hoofdrol spelen, gaande van popballads over jazz tot Afrikaanse muziek. Een laatste landgenoot op de affiche is bassist Hendrik Vanattenhoven (zoon van de in 2008 overleden radioproducer Miel Vanattenhoven), die van de organisatie een wildcard kreeg om een eigen ensemble samen te stellen. Hij koos voor een kwartet met daarin de fantastische pianist Nicola Andrioli (tegenwoordig vaste duopartner van Philip Catherine), gitarist Bert Cools en drummer Stijn Cools. Daarenboven nodigde hij ook trompettist Alex Sipiagin uit als speciale gast.
Brussels Jazz Orchestra (foto: David Legreve)
Een laatste band op de affiche is het trio Lighthouse, bestaande uit Tim Garland (rieten), Gwilym Simcock (piano) en Asaf Sirkis (drums en percussie). In maart van dit jaar brachten ze hun derde album uit op ACT, een modern werk waarop de drie uitdagende ritmiek combineren met meer dansbare dingen (Simcock werkte onder meer samen met techno-dj Carl Cox) en fusion. Het trio geeft het menu van Brosella Folk & Jazz 2012 nog wat extra piment. En het zag er al zo smakelijk uit.