Het Hasselste Kunstencentrum BELGIE is al vele jaren een thuishaven voor jazzmusici uit de Chicago scene. Op vrijdag 1 maart nodigt het in samenwerking met Motives for Jazz twee veelbelovende ensembles gelinkt aan The Windy City uit voor een Belgisch debuut: het gloednieuwe Switchback van Mars Williams en het al enkele jaren in roulatie zijnde Ballister, twee bands met tevens een aanzienlijke Europese inbreng.
Ballister (foto: Lasse Marhaug)
Op zijn website omschrijft Rempis het trio als “a hard-hitting group”, wat niet zal verbazen wanneer men de achtergrond van de betrokken musici in acht neemt. De saxofonist heeft zijn naam reeds lange tijd verbonden met The Vandermark 5, het kwintet van Ken Vandermark dat de intensiteit wel eens tot in het extreme opvoert. Ook Lonberg-Holm maakt al lange tijd deel uit van dat ondertussen legendarische combo, maar is even vaak terug te vinden in het gezelschap van Peter Brötzmann, zowel in het Chicago Tentet, als duo of in trio met Nilssen-Love, de derde schakel binnen Ballister. De Noorse drummer van onder meer Atomic en The Thing staat op zijn beurt synoniem voor energie en explosiviteit, wat hem het ideale sluitstuk maakt van dit powerhouse-project.
Een duidelijke lijn in de releases van Ballister is de lengte van de improvisaties, die wel eens flirten met de grens van dertig minuten. Toch is de groep niet van het type dat zijn ideeën geduldig uitwerkt, het moet vooruit gaan en liefst in een drafje. Het feit dat de improvisaties zo lang uitlopen, heeft dan ook vooral te maken met de ongebreidelde energie van het drietal, hoewel het afwisselen tussen technieken en kleuren ook geen onbelangrijke rol speelt. Vooral de elektrisch versterkte cello van Lonberg-Holm gaat heel wat richtingen uit, wat Rempis steeds nieuwe mogelijkheden geeft om solistisch op in te spelen.
Paal Nilssen-Love (foto: Ziga Koritnik)
Moeilijker wordt het bij de tweede band op de affiche, een kwartet rond saxofonist Mars Williams genaamd Switchback. Van dit ensemble zijn vooralsnog geen opnames beschikbaar, waardoor het grotendeels raden is naar de sound ervan. De betrokken musici zorgen weliswaar voor enkele vertrekpunten, maar hoe de constellatie juist in elkaar zal klikken blijft koffiedik kijken.
Van Williams, de man met de eeuwige zonnebril, is geweten dat hij begiftigd is met hetzelfde vuur als de legendarisch saxofonisten uit de freejazz en vrije improvisatie. Zijn krijsen en overblazen is geladen met eenzelfde emotionaliteit als Pharoah Sanders in zijn jonge jaren (zoals recent nog te horen viel op de lp ‘Boneshaker’) en ook qua energie moet hij niet onderdoen voor de ooit gedoodverfde troonopvolger van Coltrane himself. Met dit kwartet lijkt Williams echter een ander aspect van zijn muziek te willen belichten, dat is althans de indruk die wordt gewekt door te kiezen voor een medespeler als de Poolse rietblazer Waclaw Zimpel.
De voorbije jaren stonden er in Polen verschillende combo’s op die hun nationale en spirituele (vaak Joodse) verleden via een combinatie van freejazz en folkinvloeden tot uiting brachten. Undivided en HERA, twee projecten van de 29-jarige Zimpel, behoren zonder twijfel tot de belangrijkste exponenten van deze beweging. Albums als ‘The Passion’, ‘Moves Between Clouds’ en ‘Where My Complete Beloved Is’ confronteren de luisteraar met catharsis-ervaringen geïnspireerd door klezmer, traditionele melodiën en allerlei mystieke teksten of heilige schriften. Het resultaat is freejazz met een onmiskenbaar Europese klank – er komen zelfs traditionele instrumenten aan te pas - die Zimpel de voorbije jaren een stevige reputatie opleverde. Zo heeft ook Ken Vandermark hem opgepikt en maakt de Poolse jongeling ondertussen net zoals Rempis deel uit van The Resonance Ensemble.
Switchback
Wat Mars Williams juist in petto heeft met Switchback is vooralsnog afwachten. Met een meer rationeel spelende Zimpel naast zich en een Kugel die als drummer meestal schippert tussen vrije ritmes en bijna ritualistische percussie, zal de powerplay misschien een minder grote rol spelen dan anders. Al blijft het gevaarlijk om op dat vlak voorspellingen te doen.
