Naar jaarlijkse traditie wordt in hartje winter het indrukwekkende ‘Artefact festival’ georganiseerd in het Leuvense ‘STUK’. De voorbije jaren groeide ‘Artefact’ uit tot het grootste festival voor media en kunst in België. Dat betekent: een groot aanbod aan internationale artiesten die met beeld, klank en technologie unieke resultaten presenteren.
Emergentie
Twintig binnen– en buitenlandse kunstenaars werkten binnen het thema ‘The Emergence of Things’ waarbij ze overgingen tot het ontleden van alledaagse instrumenten en beelddragers uit onze gemediatiseerde wereld. Ze worden uitgekiend tot hun elementaire deeltjes en uitvoerig onderzocht. De Belg Herman Asselberghs ontmantelt zo bijvoorbeeld een splinternieuwe Macbook Pro tijdens het voorlezen van een brief aan Steve Jobs (baas van Apple). Zo wil hij zijn toeschouwers bewust maken dat er meer achter dit onmisbare icoon schuilgaat.
Het blijft niet enkel bij het onderzoeken van hedendaagse objecten en machines. De komst van de digitale televisie betekende een einde van beeldruis. Met ‘Static’ toont Wim Janssen een nieuwe vorm van sneeuw op tv. Een groot projectiescherm vervaardigd uit 43.000 minuscule en manueel vervaardigde vlakjes toont een stil en statisch beeldscherm. Kijkt de bezoeker door een kleine roterende schijf, dan dartelen tal van zwart, wit en grijze vlakjes voor zijn ogen.
Het simplistisch ogende ‘Box With the Sound of Its Own Making’ is een legendarische sculptuur uit 1961 van de invloedrijke Amerikaan Robert Morris. Op een sokkel staat een houten kistje waarin zich kloppende en tikkende geluiden afspelen. Het is een opname die werd gemaakt bij de constructie van deze kubus. De eerste luisteraar van dit conceptuele werk was niemand minder dan de componist John Cage: “Hij zat drie uur onbewogen te luisteren”.
Geen huis-tuin-en-keuken muziek
In 1996 startte Hans W. Koch met het onderzoeken van het instrumentale potentieel van oude computers. Dit doet hij niet met bits en bytes maar door rechtstreeks de circuits, het moederbord en elektronische componenten te lijf te gaan. Kochs’ optredens zijn nooit identiek omdat elk optreden de gebruikte toestellen van structuur vervormt.
Raszuivere muziek
Buiten kunst, performance en toneel kan men op Artefact ook het één en ander meepikken van de ‘normale’ muziek. De gevarieerde line-up is steeds een verrassende selectie van artiesten die heel wat te bieden hebben.
Recyclage kan tot straffe resultaten leiden. Gold Panda gebruikt samples van afgedankte muziek om een culturele, dikwijls Japans of Indische, tint aan zijn muziek te geven. Oude platen worden op die manier opgewaard tot moderne dansnummers. Gelijkenissen met Four Tet of Bonobo zijn snel gemaakt.
Jokubas Dargis is de Litouwer achter Eleven Tigers die vorig jaar een delicieus debuutalbum afleverde dat meteen aansluiting kreeg met de indie-dubstep van Mount Kimbie. Bij vlagen levert hij prachtige nummers af van de bovenste plank waarin frivole en langzame dub-lijnen zijn geweven. Dit is dubstep die met één doffe beat of bas een zaal kan vullen met sfeer.
De Hasselaar Wannes Kolf van Oubys haalt zijn inspiratie bij de krautrock van Faust en de ambient van Brian Eno. Hij is niet vies van het experimenteren en zijn nummers ontstaan dan ook meestal vanuit live improvisatie of field recordings. Zijn optreden in het Stuk zal wellicht veel materiaal bevatten van zijn nieuwe (aankomende) album.
Er moet iets in de lucht hangen in het koude Scandinavië want de muziek die daar ontspringt is wel net iets té dikwijls van een hoog niveau om van toeval te blijven spreken. De Noren Lindstrøm & Prins Thomas hebben het verouderde discogenre op sleeptouw genomen met hun cosmic house en space disco. Hans Peter Lindstrøm live is de moderne herbeleving van de oude tijden toen Giorgio Morroder nog in de lucht hing. De landgenoot San Soda grijpt ook terug naar het verleden. Met name door jaren ’90 housenummers te maken geheel onderworpen aan de hedendaagse productiestandaarden.
Wie het die avond liever wat rustiger aandoet kan het concert van Amiina bijwonen. Hun ingetogen muziek schetst de luisteraar sprookjesachtige decors voor. Amiina bestaat uit vier vrouwen bekend van het strijkkwartet van Sigur Rós, aangevuld met een drummer en een elektronica-artiest.
