Andy Moor en Yannis Kyriakides kennen mekaar door en door. Beiden wonen in Amsterdam en niet alleen brachten ze al drie fascinerende albums uit, samen met ontwerpster/fotografe Isabelle Vigier runnen ze ook sinds 2001 het knappe Unsounds-label dat zich specialiseert in geluidskunst, elektronica en improvisatie. Dat schenkt hen de vrijheid en onafhankelijkheid om hun eigen muziek uit te brengen. Het blijft echter niet bij dat, ook albums van bevriende muzikanten zoals de Spaanse geluidskunstenaar Fransisco Lopez en saxofonist John Butcher zagen het licht op het Unsounds-label. Op 21 juni presenteren de twee heren hun eigenwijze ode aan de Griekse blues, de rebetika, aan het Brusselse publiek
Andy Moor
De Brit Andy Moor is al sinds 1990 een van de gitaristen bij The Ex, Nederlands beste exportproduct op vlak van rockmuziek. Moor speelde oorspronkelijk bij het Schotse Dog Faced Hermans maar, na een tijdje zowel bij deze band als bij The Ex dienst te hebben gedaan, viel dat niet meer te belopen en koos hij voor The Ex. Die transfer verliep trouwens in hartelijke omstandigheden want Andy Moor speelt bijvoorbeeld nog regelmatig met Colin McLean, een van zijn vroegere kompanen van bij Dog Faced Hermans en McLean fungeert zelf trouwens als klankman voor The Ex. Met The Ex mag Andy Moor dan al zeer avontuurlijk spelen, in zijn nevenprojecten kiest hij nog meer voor het muzikale experiment. Zijn speeltechniek is hoogst persoonlijk en daardoor heel herkenbaar: met momenten woest, wringend, dissonant en lekker tegendraads maar vaak haalt hij ook heel zuivere, subtiel pingelende, galmende klanken uit zijn elektrische gitaar (regelmatig ook op baritongitaar) en buigt hij heerlijk noten om. Plectrums worden daarbij al eens vervangen door stokjes, borstels of schroevendraaiers. Alle onderdelen aan een gitaar gebruikt Moor om klank te produceren. Wat hem ook siert is dat hij in de wildste improvisaties ook ritmes en melodieën 'durft' te spelen, hetzij expliciet, hetzij impliciet suggererend. Het hoeft niet altijd abstract te zijn. Binnen het genre van improv is hij daardoor toch wat een buitenbeentje, ook omdat hij zelf zijn geluid en speelwijze heeft ontwikkeld en verfijnd en bijgevolg niet belast is met een speeltechniek die het gevolg is van een meer ‘klassieke’ opleiding. Zijn ongewone speeltechniek dwingt medemuzikanten om op een andere manier te gaan musiceren dan ze gewend zijn en dat is vaak verfrissend en boeiend om aan te horen. Hij lokt muzikanten als het ware uit hun vertrouwde en daardoor voorspelbare comfortzone. Het leverde hem dan ook uitstekende samenwerkingen op met improvmuzikanten als John Butcher, Thomas Lehn , de Frans/Libanese saxofoniste Christine Abdelnour en de avontuurlijke draaitafelkunstenaar DJ/rupture. Ook indrukwekkend is het Lean Left-project waarbij Moor en gitarist Terrie Hessels, zijn maatje van bij The Ex, het uitvechten met saxofonist Ken Vandermark en het Noorse drumbeest Paal Nilssen-Love. Een te kort leven beschoren was het Kletka Red project: Andy Moor, bassist Joe Williamson, drummer Tony Buck (The Necks) en gitarist/zanger Leonid Soybelman (van Ne Zhdali ) lieten daarbij oude klezmertunes en Oost-Europese folk zowaar fuseren met de wilde energie en het volume van noiserock. Het resulteerde in knappe albums op Tzadik en Red Note.
Yannis Kyriakides
Yannis Kyriakides werd geboren in Limassol (Cyprus) maar emigreerde naar Engeland waar hij piano en viool leerde spelen en muziekwetenschappen studeerde. In de vroege jaren ’90 geraakte hij in de ban van de Nederlandse componist Louis Andriessen en trok naar Amsterdam om er compositie te studeren. Kyriakides componeert onder meer elektro-akoestische stukken waarbij hij vaak traditionele muziekinstrumenten combineert met elektronica en computer. Muzikaal gaat het nogal de minimale kant op, de aandacht van de luisteraar is vereist en zijn stukken nemen vaak de tijd om zich te ontwikkelen maar zijn door hun secure opbouw ook vaak daarom net zo fascinerend. Zijn klankenpallet is nogal abstract wat maakt dat het eerst wennen en zoeken is, maar de bevredigende beloning komt bij meerdere beluisteringen. Wie goed luistert hoort in zijn werk vele nuances. Visuele aspecten zijn bij zijn composities ook belangrijk, onder meer door het gebruik van video, belichting en zelfs de plaats van muzikanten op het podium. Hij werkt dan ook vaak samen met visuele kunstenaars, filmregisseurs, choreografen en theatermakers.
Rebetika
Yannis Kyriakides en Andy Moor hebben tezamen al drie albums uit. Op 'Folia' (2010) lieten ze zich inspireren door één van de oudste thema's uit de Europese muziek (16de-17de eeuw). Zoemende, aanzwellende, uitdijende klanken, snippers geluid, bleeps en ploffende geluiden verstrengelen zich met het lossere gitaarspel van Moor dat de ene keer ijl en abstract klinkt, soms fragiel en stemmig is maar even goed dreigend en ruw uit de hoek komt. Op 'Rebetika', oorspronkelijk uitgebracht in 2006 maar in 2010 heruitgegeven met extra tracks, flirt het duo openlijk met deze Griekse blues. In een van de vele Grieks-Turkse conflicten uit de geschiedenis, verdreven in 1922 de Turkse legers van Atatürk tienduizenden Grieken uit Smyrna (nu Izmir) die er een belangrijk deel van de bevolking uitmaakten. Ontheemd streken ze neer in steden als Thessaloníki en Athene en werden er beschouwd als tweederangsburgers en leefden er een hard vluchtelingenbestaan. Muziek was voor hen een uitlaatklep voor de miserie, net als alcohol, hasj en cocaïne. In bezwerende en hartverscheurende Rebetika-liederen bezongen ze de liefde, de eenzaamheid maar ook de bedwelmende roes. In het Griekenland van de jaren '30 werd een dergelijke losbandigheid en tegencultuur echter absoluut niet getolereerd en rebetika werd verboden, muzikanten werden hardhandig opgepakt en opgesloten en cafés waar dit werd gespeeld werden kort en klein geslagen. Zoals dat gaat met vele muziekgenres werd rebetika later in ere hersteld en populair maar helaas ook vercommercialiseerd en opgekuist. De originele rebetika klinkt echter nog verdomd authentiek en puur. Recent verscheen nog een knap stripverhaal (Rebetiko) van de Franse tekenaar David Prudhomme die de geschiedenis en de sfeer van de rebetika mooi tracht weer te geven en Prudhomme zich voor zijn verhaal inspireerde op authentieke personen.
Voor dit project gebruikt Kyriakides oorspronkelijke rebetika-opnames die hij deconstrueert, vervormd, loopt, vertraagt of versnelt of volledig verkruimelt. In de ene song is het bronmateriaal duidelijk te herkennen en draagt het de improvisaties van beide heren. Andere keren is het oorspronkelijke materiaal zodanig zwaar aangepakt dat er nauwelijks nog iets van terug te horen is. Ook nu wringt en vlecht Moor zijn gitaarklanken rond de samples en het geluidsmateriaal van Kyriakides en dat levert met momenten een heel folky, warm gevoel op maar even vaak is het een spannende geluidstrip langsheen fascinerende en bevreemdende klanklandschappen.
