---

Supergroepen, zegen of plaag? Gelet op de muzikanten die ze bevolken helaas vaak eerder het tweede dan het eerste. Net als allerhande reünies lijken ze vaker meer bedoeld om – inspelend op het jeugdsentiment van de niet meer zo jongeren – de alimentatiekosten van uitgerockte mammoetgroepen te spijzen dan om overleden bands muzikaal te reanimeren. En als dat niet het probleem is, dan gaat het helaas al te vaak over willekeurige samenzettingen, waarbij het feit dat de respectievelijke managers mekaars deur platlopen meer doorslaggevend is dan de muzikale communicatie tussen de artiesten.
Dat het ook anders kan bewijzen The Notwist en themselves met '13 & God', bandnaam en cd-titel. In tegenstelling tot hun hoger omschreven collega's zijn deze twee bands in volle creatieve bloei en zit menig muziekliefhebber op een opvolger van respectievelijk 'Neon Golden' (2001) en 'the no music' (2002) te wachten. Al was het maar omdat beide groepen in hun eigen segment – het betere gitaar/elektronicawerk voor The Notwist en de zelfrelativerende en toch persoonlijke knutselhiphop van themselves – voor meer dan één openvallende mond gezorgd hebben.

De basisploegopstelling van 13 & God: Notwisters Micha Acher, Markus Acher, Martin Gretschmann, themselvers Adam 'doseone' Drucker, Dax Pierson en Jeff 'jell' Logan. Dit zestal wordt sporadisch aangevuld met aanverwanten als Valerie Trebeljahr (Lali Puna), Steffi Böhm (Ms. John Soda), why? en pedestrian. Muzikaal lijkt de invloed van The Notwist alomtegenwoordig, maar vocaal domineren de hyperkinetische zang- en raplijnen van doseone. En dit weer in het voor hem zo kenmerkende hoog nasale stemmetje met nerdfactor 11 op een schaal van 10. Hieruit afleiden '13 & God' een nieuw Notwist album is, is volgens doseone al even onzinnig als beweren dat het de opvolger is voor themselves 'the no music'. En dat licht hij even toe.

Toen jullie met themselves tourden met de 'the no music' cd was 'Neon Golden' van The Notwist een busfavoriet. Wat trok jullie zo aan in die muziek?

Eerst en vooral was het eigenlijk een bestelwagentje en ten tweede was de liefde voor de muziek van The Notwist er meteen, dankzij het intieme van hun opnames en de teksten van Markus Acher. Na dertig keer luisteren werden we dan echt verliefd op hun esthetiek. Het selectieve en de muzikale smaak komen bij The Notwist steeds terug, maar ze veranderen ook van song naar song. Hun progressie van de cd 'Shrink' naar 'Neon Golden' is tegelijk heel persoonlijk en toch totaal. Ik denk dat je, als je zelf al honderden nummers hebt opgenomen, ook aan andermans muziek meteen kan horen of die er echt bij betrokken is of niet: of ze het met hun ogen open of gesloten zingen. Of ze het voor de juiste of de verkeerde redenen doen, of ze op de tijd aan het letten waren tijdens de opnames, of ze muziek maken voor een ideaal droomland, dan wel voor de echte wereld.

Zie je een overeenkomst tussen jullie muziek met themselves en die van The Notwist?

Er is niet echt een specifieke muzikale band, maar The Notwist heeft vier verschillende sounds doorlopen om te komen waar ze nu zijn en wij hebben er ook een half dozijn zien passeren. We zijn allemaal kunst- en muziekfanaten die door het stadium van thuisopnames gegaan zijn om een plaats te krijgen in de wereld of in iemands platencollectie. In zo'n evolutie is duidelijk te horen hoe je naar jezelf zoekt in de muziek. Qua esthetische visie en muzikale benadering lijken de twee groepen dus wel op elkaar: een collectieve geest en daarenboven wandelende platencollecties.

Waarom is er eerst een cd met beide bands samen opgenomen, terwijl het eigenlijk ook wel tijd was voor nieuwe opnames van de twee groepen afzonderlijk?

Omdat Gods wegen ondoorgrondelijk zijn. The Notwist en themselves zijn geen ego-groepen die alleen uit zijn op het naar buiten komen met eigen realisaties. Een enkel nummer helemaal afwerken zoals je zelf wilt, al is het maar in je hoofd, is belangrijker dan op de cover van een magazine staan of de wereld veroveren. En dan wordt het samenwerken met gelijkgestemde muzikanten aantrekkelijker dan afzonderlijk bezig te blijven. Heel eenvoudig gezegd: samenwerken voelde gewoon goed en juist aan.

Meer dan eens wordt naar '13 & God verwezen als het nieuwe album van The Notwist. Hoe kijk je zelf tegen zo'n typering aan?

Ik heb die kritiek ook al gehoord, maar mensen die zoiets beweren hebben duidelijk nog nooit aandachtig naar The Notwist geluisterd. Heb je ooit rap of meerstemmige zang op een Notwist-album gehoord? Het is alsof je zou zeggen dat computers de nieuwe auto's zijn. Ik beeld me dit soort luisteraars in als mensen die naar The Notwist luisteren terwijl de afwasmachine aanstaat, de kinderen schreeuwend rondlopen en de onderbuurman zo luid zijn rapplaten draait dat ze door de vloer hoorbaar zijn. Voor wie zo naar muziek luistert zal '13 & God' inderdaad de nieuwe Notwist-plaat zijn.

Vergeleken met 'The No Music' klinkt '13 & God' rechtlijniger, meer richting klassieke songstructuren. Heb je het gevoel dat iemand iets heeft moeten opgeven om de samenwerking tot een goed einde te brengen?

Dat is inderdaad een manier om het te bekijken. Samenwerken is heel vruchtbaar, maar je zal steeds een deel van de controle moeten afstaan. Voor mij was het echter een mogelijkheid om mijn groei te tonen: rechtlijniger klinken en toch mijn muzikaal gespleten en poëziegerichte persoonlijkheid bewaren. Dat was voor mij nieuw en ik heb er echt van genoten. Wanneer ik Markus Acher hoor dan vraag ik vaak af hoe die zo kalm kan zingen. En waarom ik dat niet kan. Geloof het of niet, maar rustig zingen kost mij meer energie dan helemaal losgeslagen klinken. Bovendien heb ik op deze plaat ook gebruik gemaakt van mijn normale spreekstem – of wat er het dichtst bij in de buurt komt – en dat is iets wat ik daarvoor nooit echt gedaan heb.

Soms klinkt de cd alsof jouw (dominante aanwezige) stem op een The Notwist-geörienteerde track geplaatst wordt. Is de prominente plaats voor jouw stem bepaald door het feit dat je veruit de meeste teksten geschreven hebt, of was het een bewuste muzikale keuze?

Dat ging eigenlijk allemaal heel natuurlijk. De teksten, dat zijn gewoon de woorden die op de cd wilden staan en ze pasten bij de muziek die we gemaakt hadden. En ik denk dat ik hiermee ook voor Markus Acher mag spreken, gelet op de band die we hebben. Bovendien heb ik de teksten geschreven terwijl de anderen er bij waren, dus ergens waren zij er ook bij betrokken.

Wat was dan de rol van themselves in productie, de instrumentale elementen van '13 & God'?

Die verschilde nogal eens. Het leek wel alsof elk nummer ieder van ons vroeg om iets te doen en dat deden we dan ook. Soms hersampleden we de drums van The Notwist, soms vervingen we ze en soms lieten we ze zoals ze waren. En ditzelfde gold voor de sequencing, de mixing, dus eigenlijk alles van het begin tot het einde.

Waren er zaken die niet werkten of typische problemen bij het combineren van de twee bands?

Eigenlijk waren er geen problemen. De chemie tussen de twee bands werd ondersteund door veel geduld en ambitie. De moeilijkste momenten waren meestal wanneer we alle zes even in de problemen zaten met een bepaald nummer. Er zijn nu eenmaal van die songs die geweldig klinken tot de dag dat ze gemixt moeten worden. En dan worden ze plots als puzzels van dingen die net niet perfect zijn. Maar dat hoort bij het afwerken van eender welke plaat.

De eerste schetsen van de muziek werden door de twee bands apart opgenomen en heen en weer gestuurd. Jullie kwamen elkaar pas echt fysiek tegen op het einde van het hele proces. Wat zijn de muzikale voor- en nadelen van die werkwijze? Zou je niet liever sneller samen gezeten hebben?

Voor '13 & God' was die werkwijze ideaal om ons geluid te vinden. We begonnen er aan als fans van elkaar en dat gaf ons de kans om op mekaars nummers mee te spelen tot we een eigen sound hadden. Voor de volgende plaat zou een werkwijze van eerst een paar weken samenspelen, daar demo's uit puren en op basis daarvan terug samenkomen en alles afwerken wel goed zijn, zodat het oorspronkelijk materiaal niet al te veel verschilt qua concept.

In 'Ghostwork' lijkt het wel alsof er een partijtje tafeltennis aan de gang is. Zijn er van die plaatsen op de plaat waar er speciale details te horen zijn die bij een oppervlakkige beluistering verloren gaan?

Wat je op 'Ghostwork' hoort, is eigenlijk Dax Pierson die door zijn Dr. Sample aan het beatboxen is. Dit is een voorbeeld van zo'n lekker uitdagend en nonchalant themselves-snufje. Verder rinkelt mijn telefoon op bepaalde nummers, wordt bij sommige tracks de samenzang wat begraven onder andere geluiden en zijn er nog andere verstopte klanken, muzikale rolverwisselingen en geheime hoekjes en kantjes. Door meer naar de plaat te luisteren zal de idee van "he, dit is gewoon de nieuwe themselves-plaat" plaats maken voor wat er echt allemaal op te horen is. Want vergis je niet: dit album beluister je het best tijdens een wandeling door je eigen woonwijk en met een hoofdtelefoon van 100 Dollar.

Gesteld dat je carte blanche kreeg, met wie zou je dan speciaal willen samenwerken?

Ah, de toekomst! Momenteel zijn er alleen plannen om iets te doen met Boards of Canada. Als ik zelf zomaar een allstar-team zou mogen samenstellen dan zou dat er ongeveer zo uit zien – hoewel de combinatie in realiteit misschien niet zou werken: de Acher Brothers, Mike Patton, jel, Dax Pierson, Jordan Dalrymple van Subtle, Boards of Canada, Charles Hayward, Robert Wyatt, Phil Elvrum, why? en Chris Adams van Hood. Waarschijnlijk zal die combinatie beter werken als vriendenclubje dan op plaat, maar je weet maar nooit.

En een nieuw album van themselves?

Daar zijn we aan bezig: song per song. Het zal in elk geval een terugkeer zijn naar onze achtergrond van ruwe rap en drum. Weer zo'n geweldige gouden domper op alle verwachtingen.

Wat is trouwens het verhaal achter de groepsnaam en de titel 13 & God?

Eigenlijk was dat de werktitel van wat nu 'Low Heaven' (de openingstrack op de cd, KVM) is. Het gaat eigenlijk over het einde van een memorabele, prépuberale periode toen ik me begon te realiseren dat alle dingen hoe dan ook een einde hebben in de dood, dus ook ikzelf. Ik zat toen midden in een verwarrende kindertijd, waarbij ik op een nacht bij een vallende ster de wens deed dat God – als er zo iemand was – naar me zou luisteren en alles zou oplossen tegen de volgende morgen. In ruil zou ik dan voor eeuwig devoot blijven. Toen de volgende morgen alles toch nog hetzelfde was, had ik voor het eerst het gevoel een dichter te zijn. Iets dat me altijd zal bijblijven.