W.A. Mozart (1756-1791) was lang niet de eerste om muziek te componeren voor twee of meer klavieren; onder andere G.F. Händel (1685-1759) en J.S. Bach (1685-1750) gingen hem voor. Muziek voor vierhandig klavier - 2 spelers die slechts één instrument bespelen - liet op zich wachten tot bij C. Burney (1726-1814) en J.C. Bach (1735-1782) en bovenal Mozart. Deze laatste schreef 5 sonates en een heleboel losse werken voor vierhandig klavier.
Naast één sonate voor twee klavieren staan op deze cd Mozarts twee laatste en meest monumentale sonates voor vierhandig klavier. Deze drie werken werden om pedagogische redenen gecomponeerd, wat nog maar eens aangeeft dat het vierhandige genre in die tijd geen populair fenomeen was - wat het in de negentiende eeuw wel zou worden.
Het valt op dat Mozart beide spelers onafhankelijke, gelijkwaardige en technisch lastige partijen geeft. Niet alleen de melodiestem is mooi uitgewerkt, ook de middenstemmen en baslijnen zijn subliem.
De Sonate voor vierhandig klavier in F, KV 497, die Mozart componeerde in 1786, tast duidelijk de grenzen van het vierhandige spel af en is - in zijn historische context - op zijn minst baanbrekend en indrukwekkend te noemen. Deze sonate herinnert niet alleen aan Mozarts symfonische muziek en opera's, maar drukt - in de contrapuntische passages - ook duidelijk zijn bewondering voor J.S. Bach uit.
Deze kenmerken steken ook de kop op in de Sonate voor vierhandig klavier in C, KV 512 die Mozart één jaar later - in 1787 - componeerde. De uitvoerders zitten elkaar bij deze sonate op de hielen en imiteren elkaar vaak - weliswaar met omwegen. Kortom: hun relatie is heel wat competitiever dan bij de sonate in F.
De sonate voor 2 klavieren in D, KV 448 sprankelt van de virtuoze figuren die van de ene pianist naar de andere geschoven worden. Zonde dat Mozart slechts één werk voor 2 klavieren naliet.
Het repertoire op deze cd is dus al erg interessant en weinig gehoord, hoe uitzonderlijk is het niet dat de uitvoering dat ook is! Zusjes Marie en Veronica Kuijken - dochters van violist en dirigent Sigiswald - spelen op twee kopieën van een pianoforte uit 1788 van Johann Andreas Stein, vervaardigd door de Belgische klaviermaker Claude Kelekom. Geen vreemde keuze want het is geweten dat Mozart veel hield van de Stein-klavieren. Het dynamisch bereik van deze instrumenten is niet groot maar ze hebben een lichte aanslag en komen bijzonder elegant uit de hoek bij het snelle vingerwerk. De zusjes weten de toetsen op zoveel verschillende manieren aan te slaan dat erg mooie, bijna orkestraal aandoende effecten ontstaan. Bovendien valt bij de zusjes Kuijken alles op zijn plaats. Zowel technisch als muzikaal valt niks aan te merken op deze opname.
Deze frisse Mozart-cd is niet te missen! De vanzelfsprekendheid waarmee de zusjes Kuijken deze werken vertolken is om van te snoepen en bovendien passen de interessante maar luchtige teksten in het cd-boekje perfect bij deze uitgave. Dit album is een ware verademing na de overdoordachte en historisch overgeïnformeerde uitvoerpraktijk van de laatste jaren.
