Mozart schreef niet weinig religieuze muziek toen hij in dienst was aan het bisschoppelijke hof van Salzburg, maar in zijn latere jaren, als free lance componist en muzikant in Wenen, zijn religieuze composities eerder uitzondering dan regel. Deze Mis in c klein is, samen met het Requiem, een van Mozarts latere grote kerkelijke composities en dateert uit 1783. Gebrek aan tijd betekende dat dit werk nooit volledig afgewerkt werd en delen ervan werden nadien gerecycleerd in het oratorium 'Davide Penitente'. Het volledige stuk werd pas in 1901 opnieuw uitgevoerd. De lange, mooie sopraansolo in het 'Et incarnatus est' werd waarschijnlijk geschreven voor Mozarts kersverse bruid Constanze Weber.
Louis Langrée, die onder andere ook dirigent is van de filharmonie van Luik, dirigeert dit werk in een versie die hij zelf vervolledigde door de gaten in de orkestratie van het originele manuscript op te vullen. En men zal zeker over een goed getraind oor moeten beschikken om het origineel van Langrées bewerking te kunnen onderscheiden – ondergetekende kon het alleszins niet. Deze Mis in c klein werd geschreven nadat Mozart, dankzij zijn mecenas Gottfried baron van Swieten, het werk van de barokke meesters (vooral dan Händel en Bach) had leren kennen. Het resultaat is een combinatie van strikte, polyfone stijl die zich uit in de fugatische gedeeltes zoals het 'Cum Sancto Spiritu' en die Bachs religieuze muziek voor de geest haalt, met een meer wereldlijke stijl in de aria's. Mozarts 'Mauerische Traurmusik', die met een gepaste dramatiek wordt gebracht, rondt de cd af. In dit korte werkje wisselt de fatalistische toonaard van c mineur af met zalvende gedeeltes in Es groot, bij Mozart niet zelden de toonaard waarin hij de idealen van de vrijmetselarij bezong. Bij deze uitgave wordt trouwens ook nog een leuke bonus-cd gegeven, met indrukken van de opnamedagen, weetjes over dit werk en interview met dirigent en (vrouwelijke) solisten. Of hoe je muzikanten off stage leert kennen...
Langrée dirigeert het Franse Le Concert d'Astrée, een ensemble dat op authentieke instrumenten speelt, al zorgt de relatief grote groep strijkers voor een atypisch afgeronde, wat omfloerste klank. Daar staat dan wel een behoorlijk dramatische interpretatie tegenover die de tekst in al zijn nuances – angst, ontzag, vreugde – nauwgezet volgt. De blazers staan heerlijk op de voorgrond, met fijne nuances in de houtblazers, natuurtrompetten die een feestelijk tintje aan de koorgedeeltes geven en trombones die de dreigende sfeer van het Requiem al voor de geest halen (maar waar zij de koorpartijen verdubbelen, verlenen zij zoals dat hoort niets anders dan een extra kleur aan het geheel).
De solisten scheppen hoge verwachtingen en die worden grotendeels ingelost. Natalie Dessay zingt met een heel gemakkelijke en soepele hoogte. Bij het afwisselen met de koorpartijen of bij solopassages gebruikt ze een wat ongebruikelijk wijde vibrato voor Mozart, maar in de ensembles mengt ze bijzonder goed. Het vocaal kwartet klinkt mooi in balans. In het 'Et incarnatus est' dan, de sopraansolo die het hart vormt van deze mis, beheerst Dessay moeiteloos de coloraturen die haar partij versieren. Een mooie adembeheersing stelt haar in staat lange, uitgesponnen frases te brengen. Dit hele deel, begeleidt door drie obligate blazers (fluit, hobo en fagot) wordt betrekkelijk snel genomen, eerder in de stijl van de achttiende-eeuwse serenade, iets waarnaar ook de instrumentatie verwijst. Ze toont ook dat ze hier over een wijd dynamisch spectrum beschikt en neemt ze niet zelden wat terug om de instrumentale solisten aan het woord te laten. Tweede sopraan Véronique Gens klinkt iets minder briljant, qua kleur, maar zingt haar partij met evenveel zorg en emotionaliteit. Ook het koor presteert sterk, al klinkt de sopraansectie niet steeds even egaal. De bassen zorgen dan weer voor een duidelijk en stevig fundament. Bovendien zorgen zij voor erg veel dramatiek, met een scherpe dictie bijvoorbeeld of een hemels zachte piano.
Samen met de 'Krönungsmesse' of het Requiem is deze Mis in c een van Mozarts bekendste werken. Langrée en zijn muzikanten doen de muziek alle eer aan en komen perfect overeen met de sterke solisten. De tempi liggen erg natuurlijk en vlot, met even natuurlijke fraseringen, terwijl de authentieke instrumenten gewoonweg een plezier zijn om naar te luisteren en met hun eigen typische timbre een meerwaarde verlenen aan deze mis.
Meer over Wolfgang Amadeus Mozart
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
