Tijdens het voorbije Mozartjaar heeft het festival van Salzburg zich aan een mammoetproject gewaagd. Op zes weken tijd werden alle tweeëntwintig opera's van het Oostenrijkse genie uitgevoerd, en bovendien opgenomen op dvd. Idomeneo, een van Mozarts jeugdwerken, verscheen bij Decca in een uitvoering die gedirigeerd wordt door Sir Roger Norrington.
Mozart schreef Idomeneo in München in 1781. Tijdens een schipbreuk belooft Idomeneo – de koning van Kreta – aan Neptunus dat hij, wanneer hij gered wordt, de eerste mens zal offeren die hij aan land tegenkomt. Die persoon blijkt echter zijn zoon Idamante te zijn, waardoor Idomeneo zijn belofte niet durft na te komen. Uiteindelijk bindt Neptunus in, op voorwaarde dat Idomeneo troonsafstand doet ten voordele van Idamante en zijn geliefde, de Trojaanse prinses Ilia. De muziek die Mozart bij dit drama schreef is van een grootse en – zeker ten tijde van de creatie – revolutionaire rijkdom. Zo heeft de stormscène in act 1 een heus stereo-effect door de echo's in het koor of worden de vlammende wraakgodinnen wel erg zichtbaar wanneer prinses Elettra aan het slot van de opera haar coloratuurrijke aria zingt. Aan het hoofd van de Salzburgse Camerata Academica kiest dirigent Sir Roger Norrington duidelijk voor een aanpak die de dramatische kanten van de partituur in de verf zet. Dat zorgt soms voor knappe momenten, zoals in de onheilspellende ouverture of in de kleurrijke accompagnato recitatieven, maar verdringt ook de lyriek naar de achtergrond, temeer omdat Norrington resoluut voor een vibratoloos orkest kiest. In dat orkest laat hij de klavecimbel ook meespelen op momenten dat de partituur het niet vraagt. Soms levert dat stevige ritmische impulsen of extra kleur op, maar even vaak heeft het een onnodig opdringerig effect.
Gelukkig beschikt Norrington over een ijzersterke cast, die gedomineerd wordt door Magdalena Kožena (Idamante) en Anja Harteros (Elettra). Kožena haalt haar sterkte vooral uit haar warme mezzo, die vlot het grote register van haar rol overspant, terwijl Harteros de luisteraar de adem ontneemt met haar schijnbaar moeiteloze coloraturen. Daarnaast bespeelt ze een uitgebreid scala aan emoties: ze komt even sterk uit de hoek in momenten van razende woede als in haar dromerige aria waarin ze haar onbeantwoorde liefde voor Idamante bezingt. Als Idomeneo komt tenor Ramon Vargás vooral overtuigend naar voren in de meer heroïsche momenten, zoals in de aartsmoeilijke aria 'Fuor del Mar'. Het gemak waarmee hij daar de hordes van zowel tessituur als coloraturen overwint ontlokt aan het publiek een welverdiende ovatie. In de meer ingetogen recitatieven of in een lyrische aria als 'Vedrommi Intorno' komt zijn gebrek aan verfijning echter af en toe om de hoek kijken. Als acteur zet hij dan weer een overtuigend, getormenteerd portret neer van de vader die heen en weer geslingerd wordt tussen de liefde voor zijn zoon en de angst voor de goden. De regie van Karl-Ernst en Ursel Hermann is overigens een van de grote pluspunten van deze dubbeldvd. Binnen een ijzingwekkend wit decor vertellen de Hermanns een verhaal waarin ze veel aandacht hebben voor kleine details. Naast enkele verfijnde rekwisieten – nu eens een ovalen rots, dan weer een licht parapluutje – zijn die details vooral te vinden in de gebaren of blikken die de personages uitwisselen, en die voortdurend het verhaal blijven vertellen.
Deze 'Idomeneo' haalt zijn sterkte vooral uit de uitgewerkte regie en enkele vocale interpretaties van wereldklasse. Een andere dirigent had de dvd van dit meesterwerk naar een nog hoger platform getild.
Meer over Wolfgang Amadeus Mozart
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
