Een blazersoctet bestaande uit twee paar hobo's, klarinetten, hoorns en fagotten is misschien niet de meest courante bezetting, maar in het Wenen aan het eind van de achttiende eeuw lag dat anders. Keizer Franz-Joseph had in dat jaar beslist een dergelijk ensemble te vormen met vaste muzikanten, die de opdracht hadden banketten, recepties, jachtpartijen en feesten op te luisteren. Omdat muziek voor een dergelijke bezetting niet meteen overvloedig voorhanden was, kozen de meeste componisten de gemakkelijkste oplossing; ze gingen eerder geschreven werken arrangeren. Ook Mozart deed zijn duit in het zakje: naast twee serenades voor acht blazers verschenen ook de meeste van zijn opera's in bewerking. Meestal ging het om een opeenvolging van de bekendste aria's en ensembles uit het werk, ingeleid door de ouverture, een klein uurtje muziek in het totaal. Voor 'Die Entführung aus dem Serail', uit 1782, is dat niet verschillend, al werd in het verleden getwijfeld aan de authenticiteit van de partituur. Die werd in het Duitse Donaueschingen terug gevonden en droeg Mozarts naam, maar dateerde duidelijk van veel later. Uit Mozarts brieven blijkt echter wel dat hij een arrangement van zijn succesvolle opera wou maken. Musicoloog en dirigent Bastiaan Blomhert bewees dat de partituur inderdaad van Mozarts hand kwam en neemt nu voor de eerste maal dit werk op, met de blazers van de Engelse Academy of St Martin in the Fields.
Een 'opera voor blazers' mist natuurlijk de kleurenrijkdom en levendigheid die het origineel bezit, maar als je je daar als luisteraar kunt overzetten dan kun je alleen maar versteld staan van het meesterschap van Mozarts arrangement. Hij behandelt elke blazer als een afzonderlijke stem uit de opera en dat komt vooral de ensembles, zoals "Welch ein Geschik", ten goede. Ook de finale komt hier mooi tot zijn recht. Bovendien vloeien wat oorspronkelijk zangpartijen waren, nu erg goed samen met de begeleiding, zoals in de aria "Martern aller Arten". Noodgedwongen klinken de recitatieven (diegene die Mozart niet kon wegknippen natuurlijk) wat alsof ze in een keurslijf gestoken zijn, maar echt storen doet dat niet. Hoewel de tekstbeleving van de oorspronkelijke opera hier volledig ontbreekt, krijg je op bepaalde momenten dan weer wel de indruk dat de blazers met heel veel inlevingsvermogen de zangpartijen vertolken, zoals de hobo dat doet in die sopraanaria "Durch Zärtlichkeit und Schmeicheln". Op andere ogenblikken had een klein beetje meer levendigheid echter niet slecht gestaan. Een ostinato van herhaalde noten, zoals dat zoveel voorkomt in muziek voor blazers uit die periode lijkt soms de muziek net iets te veel tegen te houden. Maar dat is meer een verschil van smaak dan een gebrek aan kwaliteit en in ieder geval wen je daar als luisteraar snel aan. En verder biedt deze cd gewoon een erg genietbare reeks uittreksels uit Mozarts opera. Het arrangement is zeker met voldoende kennis van zaken gemaakt om de opera voldoende eerbied aan te doen. En wat bij een eerste beluistering een beetje vreemd aandoet, namelijk een opera door blazers gespeeld te horen, went snel en dan kun je alleen maar genieten van deze verzorgde en leuke cd.
Meer over Wolfgang Amadeus Mozart
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
