Nieuwjaar ligt al een goeie drie maanden achter ons en dus is het tijd dat het afgelopen nieuwjaarsconcert uit Wenen op cd wordt uitgegeven. De muzikanten van de Wiener Philharmoniker kunnen dit repertoire met gesloten ogen spelen, ongeacht welke dirigent er zich voor hem bevind. Toch kan elke dirigent die jaarlijks uitgenodigd wordt om dit prestigieuze concert (kaarten zijn al jarenlang op voorhand uitverkocht) te dirigeren zijn eigen stempel op deze muziek drukken. Dit jaar dirigeerde Daniel Baremboim en de eerste helft van het nieuwjaarsconcert bevat werken die (toegegeven, vaak maar erg losjes) met Barenboims carrière in verband te brengen zijn. Zo is er onder meer de wals 'Märchen aus dem Orient', een première op de nieuwjaarsconcerten en een referentie naar Barenboims eigen politieke betrokkenheid bij het vredesproces in het Midden-Oosten en zijn 'East-West Divan Orchestra' dat jonge Palestijnse en joodse muzikanten wil samenbrengen. Barenboim thuishaven Berlijn zorgde voor de link met de opener van het concert, de ouverture tot de operette 'Eine Nacht in Venedig', de enige operette van Johann Strauss die haar première buiten Wenen - namelijk in Berlijn - kreeg.
De tweede helft van het programma probeert een al even dunne link te leggen met Joseph Haydn, wiens tweehonderdste sterfdag dit jaar gevierd wordt. Dat wil zeggen dat vooral de Hongaarse kant van de Oostenrijkse dubbelmonarchie in de muziek vertegenwoordigd wordt want Haydn was jarenlang hofcomponist op het landgoed van de Hongaarse edele familie Esterhazy. Zo is er de snelle polka 'Eljen a Magyar' met zijn Hongaarse zigeunerritmes of de ouverture en mars uit 'Der Zigeunerbaron' waarmee deze tweede helft opende. En voor het eerst wordt een werk van Hadyn op een nieuwjaarsconcert gespeeld, namelijk het laatste deel uit Haydns afscheidssymfonie. Wat in essentie een goede uitvoering is, classicistisch en transparant wordt echter wat verstoord door het gelach van het publiek wanneer de muzikanten een voor een de zaal verlaten, om daarna weer terug te komen voor de snelle polka 'So ängstlich sind wir nicht!'.
Johann Strauss' broer Josef Strauss wordt doorgaans ook eventjes aangestipt op het nieuwjaarsconcert en dat ging dit jaar met zijn wals 'Sphären-Klange', een wals met die zo typerende symfonische allures waar de Wiener Philharmoniker hoorbaar van lijkt te genieten. Het zijn doorgaans minder vaak uitgevoerde stukken als deze die het op deze uitgave beter doen dan de obligate 'Schatz-Walzer', die hier wat plat klinkt of de alomtegenwoordige 'Blauen Donau' of 'Unter Donner und Blitz', al kan bij deze laatste het slagwerk bij momenten behoorlijk angstaanjagend uit de hoek komen. Onbekende pareltjes als Joseph Hellmesbergers subtiele, op kousenvoetjes uitgevoerde 'Valse Espagnole' of de languit en elegant gespeelde 'Alexandrinen-Polka' doen het dan ook het beste op dit zonder veel meer degelijk en stijlvol uitgevoerd nieuwjaarsconcert, een smakelijke herinnering aan de gemoedelijke gezelligheid van die eerste januari.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
