Het œuvre van Georg Philipp Telemann is werkelijk immens en is bovendien enorm veelzijdig: de barokke componist uit Magdeburg schreef in haast elk genre een grote verscheidenheid aan composities. Aangezien Telemann zelf meer dan een half dozijn instrumenten kon bespelen, waaronder zulke diverse instrumenten als bastrombone, chalumeau of contrabas (naast viool en toetsinstrumenten natuurlijk) hoeft het niet te verbazen dat hij ook in de kamermuziek en het concertante genre erg actief was.
De werken op deze compilatie van zeven cd's (heruitgaven uit de archieven van Ricercar, met opnames die sinds 1988 zijn gemaakt) zijn grotendeels van Telemann zelf afkomstig, uit collecties kamermuziek die hij op regelmatige tijdstippen uitgaf en die beschrijvende titels droegen als 'Essercizii Musici' of 'Getreue Musikmeister'. Zulke collecties waren lucratieve titels en Telemann droeg er dan ook zorg voor om ermee zowel simpele amateurs als meer ervaren professionele muzikanten tevreden te stellen. Om deze cd's te vervolledigen, wordt Telemanns muziek hier en daar aangevuld met concerti en sonates voor meerdere instrumenten van tijdgenoten van hem als Quantz, Graun, C.Ph.E. Bach of Fasch. De meeste van de zeven cd's zijn gewijd aan één specifiek instrument: concerti, kamermuziek en sonates met blokfluit, kwartetten voor variërende bezetting, fluitkwartetten, concerti voor blokfluit en meerdere instrumenten en tot slot kamermuziek en concerti voor hoorn.
De kleine bezetting van het Ricercar Consort (elke stem in de strijkers wordt solistisch bezet) vervaagt het onderscheid tussen de kamermuziek en de concerti en doet deze muziek direct en accuraat klinken. Deze muziek wordt doorgaans heel levendig en geëngageerd uitgevoerd, met trage delen die een vaste en vlotte puls blijven bewaren en 'allegro' tempi die hoogst virtuoos en snel kunnen klinken, zoals in de 'Gigue' waarmee een van Telemanns triosonates voor viool gamba en continuo eindigt.
De solisten zij te talrijk om hier allemaal op te sommen maar enkele hoogtepunten kunnen we wel vermelden. Zo is er de vlotte en virtuoze lezing van Telemanns dubbelconcerto voor traverso en fagot door Patrick Beukels en Marc Minkowski. Vooral deze laatste bezit een erg rijke sonoriteit die de luisteraar haast doet vergeten dat hier op oude instrumenten gespeeld wordt. In het concerto in e klein voor traverso en blokfluit mengt Beukels prachtig met blokfluitist Frédéric de Roos en geven ze bij momenten een razend virtuoze uitvoering ten beste. Frédéric de Roos beheerst om het even welke snelle trek zonder enige moeite en dat zorgt voor uitvoeringen waar de vonken van af lijken te vliegen. Zo is het heerlijk om te horen hoe Johann Christian Schickhardts concerto voor vier blokfluiten soepel en met veel bravoure uitgevoerd wordt. Traversospeler François Fernandez neemt een cd met fluitkwartetten voor zijn rekening en speelt met een sappige, zachte klank die de twee concerti, twee sonates en de suite die hij inspeelde heel warm en comfortabel doet overkomen. Hoboïst Marcel Ponseele speelt eigenlijk maar een bijrol op deze uitgave maar met een uitvoering die steeds moeiteloos en natuurlijk klinkt is hij, zoals men bijvoorbeeld in Telemanns triosonate voor blokfluit, hobo en continuo in c mineur kan horen, een plezier om naar te luisteren. Erg knap en uitstekend beheerst uitgevoerd is ook het hobokwartet in g mineur, waarmee de vierde cd opent. Hoornist Claude Maury verzorgt de laatste cd, met een verzameling barokke kamermuziek voor hoorn en diverse andere instrumenten. Zijn zachte klank, opmerkelijk egaal op elke noot, mengt perfect in welke instrumentale combinatie ook, of het nu Telemanns concerto voor hoorn en blokfluit is, Carl Heinrich Grauns triosonate voor oboe d'amore, hoorn en fagot of een kwartet voor viool; hobo, hoorn en continuo van de Dresdense componist Johann Friedrich Fasch. Opvallend is Händels trio voor twee klarinetten en hoorn, een van diens laatste composities en een van de allereerste stukken die voor klarinet geschreven werden. In het bescheiden concerto 'La Choisy' van de Fransman Michel Corrette wordt het ensemble versterkt met draailier, wat een rustiek en beslist verrassend klankbeeld oplevert.
De lijst van Telemanns composities is quasi eindeloos maar deze verzameling van zeven plaatjes geeft een knap overzicht van zijn instrumentaal werk dat elk aspect onder de loep neemt. Enkele van de grootste namen in de barokwereld zorgen voor uitvoeringen die enkel lof toegezwaaid mogen krijgen.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
