Het Amerikaans Hoornkwartet brengt hier een cd uit met muziek voor vier hoorns en orkest, of tenminste orkestmuziek die vier indrukwekkende hoornpartijen bevat. En met indrukwekkend bedoelen de meeste koperblazers meestal erg hoog, en dus uitputtend om te spelen. Vandaar dat op het doosje van de cd vermeld staat dat een van de werken op deze cd – het Konzertstück van Robert Schumann – in zijn oorspronkelijke versie uit 1849 gespeeld wordt, een versie die (sic) 'extra hoge A's bevat'. Virtuoze, hoge hoorns dus, en die vindt de luisteraar verder meestal in barokmuziek. Een concerto van Händel, een suite van Telemann en een symfonie van Haydn, allemaal werken die de hoorn in the spotlight stellen, vullen Schumann aan.
De hoorn werd rond 1650 geïntroduceerd in het moderne orkest, maar tot lang daarna bleef zijn rol beperkt tot het opluisteren van muziek met een feestelijk of pastoraal karakter, muziek die meestal in de buitenlucht werd uitgevoerd. Dat is niet anders in het korte concerto voor vier hoorns in F van Händel. In tegenstelling tot de meeste barokconcerti, die uit drie losse, contrasterende delen bestaan, is dit een ééndelig werk, waarbij een statige inleiding wordt gevolgd door een matig snel en virtuoos slot. Händel plagieerde vrijelijk op zichzelf, want het begin van dit werk is een bijna letterlijke bewerking van het eerste deel van zijn 'Music for the Royal Fireworks'.
Telemann schreef de 'Alster' ouverture, een van zijn vele, als openlucht muziek voor de stad Hamburg, waar hij het grootste deel van zijn leven doorbracht. De vier hoorns worden begeleid door een klein barokorkest van violen, hobo's en continuo. Hoewel traditionele baroksuites (of ouvertures) bestaan uit een opeenvolging van hofdansen, schetst Telemann hier een aantal losse karikaturen van het leven in een achttiende-eeuwse stad. De vier hoorns worden dan ook hoofdzakelijk gebruikt om allerlei klanknabootsingen te spelen: musket- en kanonschoten in 'Die Kanonierende Palas', het mechanische klokkenspel van Hamburg kerktorens in 'Die Hamburgische Glockenspiele', of, het meest grotesk van al, kraaiengekras en kikkergekwaak in 'Die Konzertierenden Frösche und Krähen'. Erg serieus kun je dit hele werk dan ook niet echt nemen, maar de hoge en virtuoze hoornpartijen liegen er niet om: dit werk kan niet zomaar iedereen spelen. De vier hoornisten van het American Horn Quartet zorgen voor extra vuurwerk door naar believen versieringen toe te voegen in hun partijen, versieringen die vaak de mogelijkheden van de natuurhoorn waarvoor deze muziek geschreven werd, ver te buiten gaan. Maar vooral eerste hoornist Kerry Turner weet elk loopje en elke triller heel natuurlijk en moeiteloos te doen klinken.
Haydns 31ste symfonie is een werk dat werd geschreven toen Haydn als hofcomponist actief was aan het Oostenrijks-Hongaarse hof van Esterhazy. Het hoforkest dat hij toen ter zijner beschikking had, telde sommige van de beste muzikanten van Europa in zijn rangen en dat stelde Haydn in staat zware eisen aan hen te stellen. Het laatste deel is een lange reeks variaties, waarbij elk instrument de kans krijgt een virtuoze variatie voor zijn rekening te nemen.
Met Schumanns muziek nemen we in sprong van zo'n kleine eeuw doorheen de geschiedenis. Hoewel het werk de titel 'Konzertstück' meekreeg gaat het meer om een klassiek, driedelig concerto. Schumann haalt het uiterste uit het romantische klankidioom van de hoorn, en weet vier zelfstandige partijen goed samen te smelten met het orkest, dat in dit werk ook veel meer moet doen dan alleen maar begeleiden. De originele versie, die op deze cd opgenomen werd, verschilt weinig van de meer courante, behalve dan dat het laatste deel enkele maten bevat die Schumann uiteindelijk toch schrapte.
Over het spel van het American Horn Quartet natuurlijk niets dan goeds. Voor een Amerikaans ensemble spelen zij met een verbazingwekkend kleine, verzorgde en compacte klank, die zelfs beter past in Händels barokmuziek dan in Schumanns konzertstück. In dit laatste werk had de luisteraar soms zelfs wat extra power kunnen krijgen, ook vooral van het orkest. Maar dat zijn details, wanneer je hoort hoe vlot en gemakkelijk elk loopje, elke hoge passage of elke triller gespeeld wordt, en hoeveel kleurnuances de vier muzikanten in hun spel leggen. Meer vlekkeloos samenspel zal de luisteraar ook niet snel vinden. Ook de twee lage hoorns van het kwartet vallen op door hun brede, stevige laagte, al zijn de 'extraatjes', die zij er in de barokmuziek bij improviseren soms wat bij de haren gesleurd. De Sinfonia Varsovia vervult zijn rol als begeleider goed: het orkest blijft over het algemeen bescheiden op de achtergrond en laat de vier hoorns in the spotlight staan.
Cd's met hoornmuziek kunnen behoorlijk tegenvallen, muzikaal dan, maar met deze werken heeft het American Horn Quartet een gezonde keuze gemaakt. Elk werk is kwalitatief van een voldoende hoog niveau om de cd blijvend interessant te houden, ook voor aan wie de technische hoogstandjes van de hoorn voorbij gaan. En natuurlijk is de uitvoering van een verbluffend hoog niveau.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
