De grote affiniteit van Antonio Pappano met de muziek van Rachmaninov kon men al smaken in zijn opname van de vier pianoconcerti met Leif Ove Andsnes. Met de tweede symfonie nam hij nu het orkestrale meesterwerk van deze componist op. Deze keer had hij echter niet het gezag over de Berliner Philharmoniker, maar zijn eigen toporkest uit Rome.Met het Italiaanse Orchestra dell'Accademia Nazionale di Santa Cecilia, op de dag van vandaag het orkest met de langste naam ter wereld, maakt oprichter en chef-dirigent Antonio Pappano enorm furore. Op elke EMI-release doen ze prachtige dingen, waarbij het inheems repertoire met onder andere Rossini en Verdi uitblinkt. Pappano zelf behoort tot de absolute sterdirigenten en begeleidt de grootste vocale en instrumentale solisten van het moment.
Op hun nieuwe cd wordt de tweede symfonie van Rachmaninov ingeleid door een kleiner werk van een minder bekende Russische componist. Anatoly Lyadov (1855-1914) heeft als heel zelfkritisch componist niet veel geschreven, daarenboven ook meestal kleine vormen. Zijn stijl wordt vaak gekenmerkt door verfijnde en zachte texturen met mysterieuze quasi impressionistische sfeer. Zo brengt 'Het betoverde meer' (oftewel 'The Enchanted Lake') de luisteraar in een droomachtige stemming voor het hoofdwerk.
Na de compositie van de tweede symfonie in 1907, werd Rachmaninovs meesterwerk slechts zelden zonder weglatingen uitgevoerd. Elke inkorting gaat ten koste van de gebalanceerde architectuur van het werk en is dus zonde omdat de grote eenheid van het thematisch netwerk verstoord wordt. Op die manier werd de werkelijke waarde van de symfonie lang veronachtzaamd. Het was de grote dirigent André Previn die in 1973, ten gevolge van de 100-jarige geboorte van de componist, diens symfonie in eer herstelde en er een schitterende opname van maakte. Deze is nog altijd in de EMI cataloog aanwezig onder de "Great Recordings of the Century".
De ooit zelden opgenomen tweede symfonie van Rachmaninov is nu wel makkelijk op cd te vinden, zeker in veel Russische uitvoeringen. Een van de meest robuuste en intense uitvoeringen is die van Valery Gergiev met het London Symphony Orchestra. Heel anders is de benadering van Pappano die meer ingetogen te werk gaat. Vooral het 'Scherzo' is misschien een tikkeltje beteugeld en had iets stuwender gemogen in al zijn contrasten. De trage introductie van de symfonie geeft direct de sfeer van het stuk weer in zijn donkere en weelderige sonoriteit. Hier begint Pappano vrij traag, maar met grote fijngevoeligheid, wat hij in de rest van het eerste deel doortrekt. De rijkdom aan innerlijke details en de natuurlijkheid waarmee hij de uitgerekte melodieën in tijd en ruimte laat groeien getuigen van grote klasse. Introvert en gevoelig wordt ook het 'Adagio' gespeeld, dat met ruim 16 minuten ook een langzame uitvoering kent. Pappano laat zich echter nooit verleiden voluptueus te klinken. In het laatste deel is het muzikaal drama geëvolueerd van donker naar licht, wat zich uit in een vreugdevol en levenslustig orkeststuk. Hier klinken de Italianen energetisch en opgewonden zonder hun soepelheid te verliezen.
Pappano heeft dus gekozen voor een meer gepolijste interpretatie, waarin hij zijn orkest vriendelijk en wat teruggehouden laat klinken. Meer dan bij de eendimensionale benadering die de symfonie als virtuoos pronkstuk weergeeft, weet de Italiaanse chef wanneer hij de passie moet intomen. Dankzij de mooie en levendige opname die de intelligente balanskeuze van Pappano eer aan doet en het geheel toch de onontbeerlijke organische tint geeft, wordt de aandacht perfect vast gehouden.
