De Duitse cellist Julius Berger brak begin jaren ’90 door met zijn opnames van de celloconcerti van Luigi Boccherini. Sedertdien kwam ook zijn passie voor de hedendaagse cellomuziek in de schijnwerpers te staan, wat meteen het thema vormt voor deze cd met de nogal kitscherige titel ‘Music for my cello’. Kitsch is echter niet aan de orde op deze ‘Contemporary dedications’, behalve dan misschien in de sentimentele en kleffe tekst van Ina Kutulas in het verder heel informatieve en interessante boekje. Julius Berger vertelt daarin zelf over zijn ontmoetingen met de componisten waarvan hij op deze cd werken uitvoert, hoe emotioneel die vaak waren, en wat voor betekenis ze hebben in het aanschijn van de rest van zijn leven.
De cd opent met een prachtige solo-sonate voor cello van Krzystof Meyer. Dit opus 109 is licht ontvlambaar, zoals in het schichtige tweede deel, maar bevat evenzeer momenten waarin Meyer breed en melodisch componeert. Berger voert de sonate bovendien foutloos en ontzettend gedreven uit, waardoor de emotie puur en onversneden tot bij de luisteraar komt. Het derde deel is meer fragiel, maar ook in deze verstilde passages brengt Berger het er perfect vanaf. Langzaam bouwt dit stukje op naar een geweldige climax, die Berger als een wervelwind verklankt. In het slotdeel, met eenzelfde gedragen melodie als in het openingsdeel, besluit Krzystof Meyer zijn tweede sonate heel intiem.
De twee fantasieën van Bertold Hummel gaan ruwweg verder in dezelfde stijl, hoewel deze componist de werken meer fragmentarisch heeft opgevat. Het pizzicato-“gepingel” dat in ‘Fantasia I in G’ opus 77d opduikt, maakt de spanningsboog minder eenduidig en zorgt voor een extra spanningsveld in de compositie. De ‘Fantasia II in memoriam Pablo Casals’ opus 97a (als eerbetoon aan de grote cellist) dateert van 15 jaar later, maar de pen is nog steeds duidelijk die van Bertold Hummel. Het spel in de hoge registers geeft de compositie iets ijl en bovennatuurlijk mee, dat Berger als een natuurlijk iets in zijn interpretatie opneemt.
De ‘Vier Abendlieder’ van Hermann Regner catapulteren de luisteraar weer richting de meer klassiek opgezette compositievormen. Uit de vier avondliederen spreekt afwisselend verwondering, spanning, dreiging en angst, wat eigenlijk betekent dat Regner in zijn korte stukjes een groot pallet aan emoties voorschotelt. Het mooie is dat Berger zich op de goede momenten laat stuwen door de muziek en de composities af en toe in een heuse stroomversnelling brengt. Dat hij daarbij de melodieën niet versmacht in een overdreven force, spreekt boekdelen betreffende de kwaliteit van de opvoering.
Ook Wilhelm Killmayer presenteert twee composities op deze cd. Net als Hummel schuwt Killmayer in zijn ‘Bayerische Ländler’ en zijn ‘Kimbrisches Lied mit Tanz’ de hoge registers niet, maar Killmayer contrasteert deze met volkse, eenvoudige melodieën waardoor het werk bijzonder transparant en eenvoudig te bevatten wordt. Consistent zijn de stukken niet echt, maar de muzikale knipogen naar onder meer de cellosuites van Bach houden de luisteraar bij de les. De zware ademhaling van Berger stoort in deze opname wel enorm, maar de stukjes zijn gelukkig kort genoeg om daar geen punt van te maken
De bekendste componist van alle is ongetwijfeld de diepgelovige Mikis Theodorakis, wiens ‘East of Aegean’ als spirituele afsluiter voor deze ‘Contemporary dedications’ mag dienen. Ook hier weer staat de kracht van de melodie centraal, wat Berger als geen ander laat schitteren. Net zoals over de ganse cd is zijn uitvoering perfect uitgebalanceerd en ervaart de luisteraar bijna aan den lijve wat Berger bedoelt met het “één worden met de muziek” waar Berger het in het bijgevoegde boekje over heeft.
Al bij al is ‘Music for my cello: Contemporary dedications’ een prachtige cd, maar meer dan een uur solo cello is een beetje teveel van het goede voor de doorsnee luisteraar. Hoewel alle componisten een eigen stem hebben, is het stilistisch palet gelijkaardig, wat de cd zowel coherentie als een klein gebrek aan variatie meegeeft. Mensen die geïnteresseerd zijn in modern klassiek zullen dit absoluut kunnen smaken, maar voor de gemiddelde muziekliefhebber is dit geen must.
Meer over V/C
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
