Het eerste vioolconcerto van Sergei Prokofiev en dat van Jean Sibelius liggen in dezelfde tijdsperiode en werden in hetzelfde land geschreven (Finland was, in 1904, een Russische provincie) maar qua karakter verschillen ze sterk van elkaar. Terwijl in Prokofievs weliswaar lyrische concerto uit 1915 de geest van het modernisme nog steeds voelbaar is, ademt de muziek van Sibelius een diepe romantische geest uit die sterk beïnvloed is door Finse volksmuziek. Als toemaatje staan er op de cd ook nog eens de vier humoresken (nrs. III-VI) op.89 van Jean Sibelius en deze werken worden gebracht met solist Ilya Gringolts.
En de violist speelt zijn werken met zeer veel fijngevoeligheid. De virtuoze trekken en loopjes uit Prokofievs concerto, speelt hij helder en duidelijk zodat de indruk wordt gewekt dat het hem nauwelijks moeite kost. In het tweede deel – 'Scherzo' – toont de solist zijn virtuoze kunnen in het hoge register met onvoorspelbaar afwisselen tussen pizzicato, gestreken noten en snelle toonladderfiguurtjes. Hij doet dit met een precisie die Prokofievs muziek eer aan doet. Net zoals in Sibelius' humoresken speelt Gringolts met een soort van jeugdige onschuld. Het begin van het Prokofiev concerto klinkt fris in de oren en de solist slaagt erin het speelse karakter van de muziek nooit te verliezen. Want wat opnames met gevestigde waarden aan maturiteit misschien voor hebben, maakt deze violist goed door het schijnbaar gemak waarmee deze violist virtuoze passages ten gehore brengt. De hoogste passages bij Sibelius worden met een zuiverheid gespeeld die adembenemend is. (Tegenwoordig kan veel met een studio-opname, dat is ook waar, maar toch). In het ijzingwekkende begin van het Sibeliusconcerto opent Gringolts met een bijna vibratoloze toon die een heel andere wereld toont dan de burleske sfeer van Prokofiev. Het stille tweede deel schept beelden van uitgestrekte Finse meren en toendra. Alleen in het derde deel mist de solist misschien (maar dit zal eigenlijk niemand erg vinden) wat kracht.
Een aangename verrassing op deze plaats zijn de vier korte humoresken voor viool op.89 van Sibelius: kleine pareltjes met heldere, eenvoudige melodieën en weinig balast – ze werden dan ook grotendeels voor strijkorkest geschreven – zijn het, maar ontroerend mooi in hun finesse. Gringolts weet duidelijk hoe hij ze moet aanpakken want keer op keer komt hij uit de hoek met een, bescheiden, nieuwigheidje. Het fijne spel tussen de violen uit het orkest en de solist is hier een genot om naar te luisteren.
Dit blijkt een erg frisse, fijne opname te zijn van twee bekende werken. Ilya Gringolts brengt een adembenemende virtuositeit ten gehore die toch ten allen tijde muzikaal gebracht wordt. Deze cd is vast en zeker aan te raden.
Meer over Sergei Prokofiev / Jean Sibelius
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
