Wie de cover van deze nieuwe 'Tristan und Isolde' bekijkt, weet direct waar het om draait. Placido Domingo moest en zou Wagners moeilijkste rol, die hij nooit live gezongen heeft, op plaat vastleggen. Voor die droom heeft hij van EMI een quasi perfect team ter beschikking gekregen. Tot in de kleinste rollen is de uitvoering uitgerust met de meest klinkende namen uit de huidige operawereld. Dat levert bijna een ideaal resultaat op...
Wagner staat zowat gelijk aan de ontwikkeling van hét Duitse "Gesamtkunstwerk". Tekst en muziek vormen een onafscheidelijke eenheid. Vandaar dat Wagner het overgrote deel van zijn libretti zelf schreef, wat ook bij 'Tristan' het geval is. Voor het verhaal baseerde hij zich op de Middeleeuwse legende waarin ridder Tristan voor koning Marke diens bruid Isolde moet gaan halen. Tijdens de tocht worden Tristan en Isolde door een liefdesdrank verliefd op elkaar. In een gevecht tussen Tristan en een van Markes dienaars loopt Tristan een zware wonde op, waaraan hij uiteindelijk sterft. Isolde volgt hem in de "liefdesdood".
De ouverture verraadt onmiddellijk de spanning die in de hele opera heerst. Wagner laat vanuit het niets een dramatische opbouw ontstaan, vol aparte harmonieën en chromatische lijnen. Zo vormt ze met al haar Leitmotive een voorafspiegeling van wat er de komende vier uren te gebeuren staat. Ook tijdens het verdere verloop van de opera is het orkest constant aanwezig als een extra personage. In deze uitvoering komt dat nog meer tot uiting door de heldere en kamermuzikale aanpak van Antonio Pappano. Vanaf de eerste noten is voelbaar dat hij perfect weet waar de muziek heen vloeit, en zelfs in de krachtigste uitbarstingen verliest hij nooit de details uit het oog. In zachtere momenten verleidt hij zijn orkest dan weer tot de meest subtiele pianissimi. Pappano's omgang met de zangers laat duidelijk voelen dat hij een geboren operadirigent is. Wagners vocale schrijven is allesbehalve vriendelijk voor de stem: behalve dat de zangers moeten strijden met een groot symfonisch orkest, hebben ze ook de chromatische melodieën te overwinnen. In 'Tristan' komen voor de twee hoofdrollen de zwaarste momenten dan nog eens helemaal op het einde. Tristan krijgt in zijn doodstrijd drie kwartier lang hallucinerende monologen, terwijl Isolde in haar 'Liebestod' nog fris genoeg moet zijn voor een reusachtige vocale uitbarsting. Nina Stemme heeft daar helemaal geen problemen mee. Zij zet een schitterende Isolde neer die in alle registers even helder en verstaanbaar blijft. Domingo's Tristan is daarentegen minder overtuigend, wat voornamelijk ligt aan zijn zwakke Duitse uitspraak, die een heel deel van zijn sterfscène de mist in laat gaan. Toch zijn er momenten waar hij sterker uit de verf komt. Met zijn warme laagte kleurt hij bepaalde scènes erg expressief in. In de zwaardere hoge passages komt dan weer Domingo's leeftijd naar boven... De andere rollen zijn stuk voor stuk ideaal ingevuld, met als uitschieter de diepe ronde bas van René Pape als koning Marke.
Met deze 'Tristan und Isolde' heeft Domingo wat hij wilde. Jammer dat net hij de enige zwakke schakel is in een voor de rest heerlijke opname.
Meer over Richard Wagner
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
