Uit Wagners magnum opus, de tetralogie 'Der Ring des Nibelungen', werd in september 2005 deze 'Die Walküre' opgenomen, de tweede opera uit de reeks. Het gaat om een live opname van het Nederlands Philharmonish Orkest, met een enscenering waarbij het orkest als het ware mee op scène zat en de actie zich dus in een halve circel rond de muzikanten afspeelde.
Wagners tweede opera uit 'Der Ring', de 'eerste dag' in zijn vierdaagse operaspektakel (waarin de eerste opera 'Das Rheingold' slechts het voorspel is), neemt een sprong van de mythologische en allegorische wereld van reuzen, goden en dwergen naar een meer menselijke wereld waarin, meer dan in de andere drie opera's, de liefde centraal staat. Centraal in het verhaal staan Siegmund en Sieglinde, over wiens lot oppergod Wotan beslist als hij hen probeert te gebruiken om de Nibelungenring, die macht geeft aan ieder die hem draagt, probeert te herwinnen. Hij kan echter niet direct tussenkomen en stuurt in de plaats zijn halfdochter Brünnhilde, die Wotans onmenselijke bevelen echter niet kan uitvoeren en toevlucht zoekt bij de Walkuren, Wotans mythische halfdochters die gevallen krijgers naar het Walhalla escorteren. Wotan vindt haar, maar komt tot inkeer door haar smeekbede en in plaats van haar te doden, sust hij haar in een diepe slaap waar zij pas uit zal ontwaken als een moedige held haar vindt: Siegfried, zoon van Siegmund en Sieglinde.
Dirigent Hartmut Haenchens interpretatie gaat terug naar de Urtext, Wagners manuscript dus, van de opera en het resultaat is een 'Walküre' die heel precies en licht klinkt, zonder de 'Wagneriaanse' dramatiek die men zo vaak met de 'Ring' associeert. Een ander aardigheidje aan deze opame is het gebruik van Wagners dondermachine, een apparaat dat Wagner blijkbaar zelf ontworpen had maar dat later in onbruik is geraakt en niet zo lang geleden ontdekt werd in de kelders van zijn operahuis in Bayreuth. Het verleent aan dramatische scènes, vooral in de laatste akte, een extra stormachtig karakter.
Er werd een indrukwekkende cast bij elkaar gebracht voor deze productie. De naam van Charlotte Margiono als een lyrische en zachtmoedige Sieglinde springt meteen in het oog, maar ook de andere zangers presteren doorgaans sterk, vooral omdat de nadruk in deze productie op tekstverstaanbaarheid en transparantie ligt. Zo lijkt het nergens alsof de zangers bovenaardse moeite moeten doen om het orkest te domineren, en wordt de zang vlot en relatief licht gehouden. Doris Soffel als Wotans vrouw Fricka behoudt al haar expressiviteit zonder toegevingen te moeten doen aan het tempo van de muziek, die vlot blijft doorklinken. Wotan zelf wordt gezongen door een warme en precieze Albert Dohmen, die over een uitstekende diepte beschikt en steeds heel accuraat blijft klinken, met slechts een minimale vibrato op zijn stem. Heel opmerkelijk is Brünnhilde (Linda Watson), die even krachtig als zuiver zingt en bovendien heel menselijk en gevoelig kan overkomen. De scène aan het eind van de opera, waarin zij Wotan smeekt haar niet te doden, is zonder meer een hoogtepunt van deze opname, mede door de ontroerende manier waarop het orkest, vooral dan de houtblazers, Brünnhildes smeekbede ondersteunen. Iets minder is Siegmund zelf, die met een heel stereotype, wijde vibrato zingt, waardoor hij moeite heeft evenveel kleur te maken als de andere zangers en niet zelden wat overdreven dramatisch overkomt.
Het grootste gebrek aan deze, overigens mooi gepresenteerde, uitgave is echter het uiterst karige cd-boekje, waarin niet meer dan een summiere samenvatting van het verhaal te vinden is, laat staan een volledig libretto. Misschien wordt die er bij een integrale uitgave van de hele 'Ring' nog bijgegeven, maar deze zuinige uitgave op zich veronderstelt een stevige voorkennis van Wagners tetralogie. Verder niets anders dan lof over deze nieuwe 'Walküre', want Wagners muziek wordt gepresenteerd als een vlotte en doorzichtige opera, met een expressieve en verstaanbare cast en een orkest dat de kunst van het trouw begeleiden uitstekend verstaat.
Meer over Richard Wagner
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
