Dit achttiende volume uit de archieven van de Staatskapelle Dresden is niet alleen een hommage aan een van de oudste orkesten ter wereld maar ook een hommage aan een stad die opera en in het bijzonder Richard Strauss steeds nauw aan het hart heeft gedragen. Niet minder dan zes opera's (Feuersnot, Elektra, Salome, Der Rosenkavalier, Die Schweigsame Frau en Die Ägyptische Helena) beleefden hier hun wereldpremière. Het neobarokke operagebouw waarin deze opnames werden gemaakt is volledig verwoest in het bombardement in 1945 maar werd veertig jaar later weer trouw aan het origineel heropgebouwd.
De opnames op deze cd dateren uit 1939, 1940 en 1942 en omvatten aria's en langere scènes uit vier van Richard Strauss' opera's: 'Der Rosenkavalier', 'Die Frau ohne Schatten', 'Arabella' en 'Daphne'. Karl Böhm, die in 1933 tot dirigent van de Staatskapelle werd benoemd, kende Richard Strauss erg goed en daarom hebben deze opnames niet alleen een muzikale maar ook een grote historische waarde. Enkele van de beste zangers uit Duitsland zingen op deze plaat, waaronder sopraan Margarete Teschemacher of bariton Mathieu Ahlersmeyer.
Een groot pluspunt aan deze uitgave is dat hij zich niet concentreert op afzonderlijke aria's of zangers maar grotere scènes laat horen. Hierdoor kan ook het orkest, dat zoals steeds een erg dankbare rol te vertolken heeft, schitteren. Langere scènes, zoals de tenorscène 'Falke, du Wiedergefundener' tonen op die manier dat deze cd niet uitsluitend rond de zangers maar evenzeer rond het orkest is opgebouwd. Bovendien voert de Staatskapelle Dresden in deze scène een van Strauss' meest betoverende momenten op een erg knappe manier uit, heel verhalend en het meeste en beste uit Strauss' rijkelijke orkestratie halend. De ouderdom van de opname laat zich tamelijk vaak raden, vooral dan ik de nogal schelle klank van de koperblazers en de 'oude grammofoonplaat'-klank van de strijkers. Het warme samenspel van het geheel maakt echter veel goed en wordt bovendien subtiel gevarieerd naargelang het orkest de gezellige wereld van 'Der Rosenkavalier' betreedt of de mystieke van 'Die Frau Ohne Schatten' of wanneer ze de op meer klassieke leest geschoeide partituur van 'Daphne' aanpakken. Ondanks enkele intonatieve problemen, een paar ongelijke inzetten en een koor dat niet altijd even subtiel zingt, komt het koor uit de eerste akte van 'Die Frau ohne Schatten', 'Sie haben es mir Gesagt' heel magisch en respectvol over.
Margarete Teschemacher zet een uitstekende Arabella neer, elegant en met veel inlevingsvermogen geacteerd zonder te overdrijven of haar rol tot een parodie te drijven. Een dergelijke combinatie van acteertalent en zangkunst is vandaag ook niet alledaags. Bovendien beschikt zij over een loepzuivere hoogte die slank en fris blijft klinken. Als Daphne (opname uit 1939) stoort echter wel die voor de jaren veertig zo kenmerkende wijde vibrato, zeker als zij luid zingt. Tenor Torsten Ralf bezit dan weer een erg goeie dictie en blijft zo heel verstaanbaar en overzichtelijk klinken – niet altijd een gemakkelijke prestatie in Strauss' dichte orkestrale weefsel. Enkele van Strauss' mooiste bladzijden, de twee duetten tussen Sophie en Octavian (Esther Rethy en Elisabeth Höngen) uit 'Der Rosenkavalier' zijn pareltjes in hun soort, onmiskenbaar gedateerd maar toch kwalitatief erg hoogstaand.
Wie interesse in oude opnames heeft kan zijn hart ophalen met deze cd, een knap eerbetoon aan de niet aflatende kwaliteit van de Staatskapelle Dresden en eveneens een eerbetoon aan enkele van de grootste zangers uit de jaren '40.
Meer over Richard Strauss
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
