René Jacobs is bij het label Harmonia Mundi bezig met het opbouwen van (onder meer) een respectabele reeks opera's van Wolfgang Amadeus Mozart. Parallel met die opnames loopt ook een reeks met symfonieën, waarvan dit de tweede (en voorlopig laatste?) cd is.
Mozarts negenendertigste en veertigste symfonie vormen de eerste twee in een drieluik van symfonieën (Mozarts laatste) die in de zomer van 1788 geschreven werden. De laatste van die drie, de 'Jupiter' symfonie met nummer eenenveertig verscheen al eerder op cd, samen met nummer achtendertig, in een markante opname die met aardig wat vastgelegde tradities van deze standaardwerken brak.
Want zelfs binnen de authentieke uitvoeringspraktijk zoekt Jacobs zijn eigen weg, bijvoorbeeld met eigenzinnige tempokeuzes of door schijnbaar onbelangrijke elementen van de muziek te belichten. Er is veel van die aanpak ook op deze opname terug te vinden. Tempi liggen doorgaans al hoog in de authentieke uitvoeringspraxis maar zelfs dan is het snelle 'menuet' uit de negenendertigste symfonie een uitzondering. Jacobs kiest zonder te twijfelen voor een dansbaar walstempo dat het trio met zijn klarinetmelodie transformeert van een idyllische serenade naar een vrolijke volksdans, compleet met een opvallende, wat tegendraadse ritmiek in de begeleiding.
In dit menuet, zoals ook op een half dozijn andere plaatsen wordt iets als de herneming van een belangrijke melodie of een opvallende harmonische verandering net niet clichématig maar wel heel opvallend aangebracht, met een zwierige vertraging bijvoorbeeld, zoals verder ook in het eerste en laatste deel van de veertigste symfonie gebeurt. Dat maakt van René Jacobs en het Freibürger Barockorchester beslist degenen die het meest vrij met Mozarts tempi omgaan. Dat zal wel wat wenkbrauwen omhoog doen gaan maar het zorgt ook voor uitvoeringen die levendig aanvoelen alsof ze ter plekke geïmproviseerd werden. Net als de inleiding in de 'Praagse' symfonie op de vorige uitgave, wordt ook de inleiding tot de negenendertigste symfonie veel sneller uitgevoerd dan gewoonlijk, al mag ook gezegd worden dat lang niet alle tempi zulke verrassingen brengen.
Bovendien zorgt de kwaliteit van het Freibürger Barockorchester voor sterk overtuigende uitvoeringen. Wat zeker het vermelden waard is, zijn de strijkers die met veel zorg en zin voor detail fraseren en zelfs schijnbaar onbelangrijke frases een frisse afwerking meegeven. De oude instrumenten bij de blazers zorgen voor een hecht samen hangende blazersgroep, die kernachtig kan klinken waar nodig en Mozarts muziek een directe, karaktervolle cadans meegeeft.
Standaarduitvoeringen zijn dit niet maar Mozarts befaamde laatste symfonieën mogen zeker eens in een nieuw licht gezien worden. René Jacobs' muzikanten zorgen trouwens in de eerste plaats voor prachtige, boeiende uitvoeringen die al zuiver omwille van de muziek zelf uiterst waardevol zijn, los van de keuze (en mogelijke spanning) die er tussen traditie, interpretatieve vrijheid en Mozarts eigen intenties bestaat.
Meer over W.A. Mozart
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
