Van Mozarts requiem bestaan talloze opnames, zowel met moderne symfonieorkesten als met authentieke-muziekensembles. Een van de eerste volwaardige opnames die van het requiem op oude instrumenten werd gemaakt, dateert uit 1991 en ontstond dankzij de inspanningen van de Catalaanse dirigent en violaspeler Jordi Savall, zijn orkest Le Concert des Nations en zijn koor La Capella Reial de Catalunya. Omdat het requiem een kleine drie kwartier duurt, wordt de resterende tijd op een cd-opname gewoonlijk opgevuld met ander werk van Mozart, hetzij het 'Kyrie' KV341, hetzij met de 'Maurerische Trauermusik' KV477 en bij Savall werd voor dit laatste werk gekozen.
Deze ‘treurmuziek voor de vrijmetselarij’ is een gelegenheidscompositie die Mozart in 1785 schreef ter gelegenheid van de dood van twee mede-vrijmetselaars. Het zuiver instrumentale stuk is al een voorafschaduwing van het groter opgezette requiem, in dezelfde polyfone stijl gedacht en met twee bassethoorns in het orkest die net als in het requiem een donkere kleur oproepen. De ruwe toonkleur van de authentieke instrumenten die Le Concert des Nations gebruikt is onmiskenbaar, op deze twintig jaar oude opname misschien zelfs meer dan op meer recente en meer gestroomlijnde uitvoeringen. Zowel het requiem als de 'Maurerische Trauermusik' maken van twee klarinetten en twee bassethoorns gebruik en die vier instrumenten zorgen samen met de fagotten voor een hecht blazerssextet en een karakteristiek ingetogen klank op de opname. De trombones en trompetten, zo onmisbaar om het requiem waar nodig van zijn scherpe kantjes te voorzien, komen goed naar voren, met een slanke maar heel kernachtige klank.
Naar gewoonte van veel oude-muziek uitvoeringen, liggen tempi nooit echt traag, wat een gevoel voor richting in de uitvoering houdt. Dat valt onder meer op in het duet tussen trombone en bariton in een tamelijk vlot gedacht 'Tuba Mirum'. Zonder dat hij effecten wil opzoeken, houdt Savall de dramatische bewegingen, zoals het ‘Dies Irae’ of het ‘Confutatis’, vurig en gedreven, iets waar de zuivere klank van zijn Le Concert des Nations hem meesterlijk in bijstaat.
Tekstuitspraak is zoals steeds belangrijk bij de Capella Reial de Catalunya, al klinken de vier solisten onvermijdelijk beter verstaanbaar dan het twintigkoppige koor. Toch valt op hoeveel nuance Savalls gerenommeerde vocale ensemble kan maken en hoe verschillend langzame delen onderling kunnen klinken. Het koor voorziet het intrieste ‘Lacrimosa’ van een grondig verschillende atmosfeer dan bijvoorbeeld het kalme ‘Hostias’.
De stem van Montserrat Figueras (welke andere sopraan had men verwacht in een opname met Jordi Savall?) valt meteen op, met haar scherpe kleur en strak gespannen manier van zingen. Een in 1991 tamelijk jonge Gerd Türk vertolkt een soepele tenorpartij en contrasteert zo met de wat meer volumineuze stem van mezzo Claudia Schubert. Het ‘Recordare’ laat een goed gesmeerd solistisch kwartet horen, dat door bas Stephan Schreckenberger van een betrouwbare en discrete basstem voorzien wordt.
Het begeleidende cd-boekje bevat een hoeveelheid waardevolle informatie over Mozarts requiem, met een vergelijking met gelijkaardige missen van tijdgenoten die Mozart als model gebruikt zou kunnen hebben. Het voorziet de uitgave van de nodige achtergrondinformatie om Mozarts laatste meesterwerk in een historisch kader te kunnen plaatsen. Belangrijker is dat de vocale en instrumentale kwaliteiten van deze opname ervoor zorgen dat Jordi Savalls interpretatie na twintig jaar nog steeds aan de top staat wat historische uitvoeringen van Mozarts requiem betreft.
