Een cd waarop enkele van de meest veelbelovende jonge muzikanten, uit moderne en authentieke uitvoeringspraktijk samen komen, spant hoge verwachtingen. Het Franse label Harmonia Mundi bracht de Duitse pianist Andreas Staier, en de Franse violist Daniel Sepec en cellist Jean-Guihen Queyras bij elkaar voor een uitgave van twee van Beethovens pianotrio's, gekoppeld aan een trio van Beethovens tijdgenoot en tot op zekere hoogte rivaal Johann Nepomuk Hummel. De keuze viel op een van de drie trio's die Beethovens opus 1 vormen (Op.1 nummer 3, in c mineur) - maar zeker niet zijn eerste composities waren - en het bekende 'Geister' trio, Op. 70/1 dat bijna vijftien jaar later geschreven werd en een voorbeeld is van Beethovens meer individuele middelste stijlperiode.
Elk deel uit Beethovens eerste trio bezit hier haar eigen karakter, van de stormachtige maar romantische geest van het eerste deel, tot de dromerige, klassieke atmosfeer van het tweede, het uitgemeten karakter van het scherzo of de gejaagde maar nooit haastig gespeelde finale. Het openingsdeel van het Op.70/1 wordt een mooi contrast gevormd tussen het bruuske, plotse openingsmotief en de breed uitgesponnen melodielijnen die erop volgen. Het hele trio komt, meer nog dan het gedreven opus 1 op een spontane, complexloze manier over, alsof sommige snelle trekjes hier ter plekke geïmproviseerd werden.
De klank van de oude instrumenten en darmsnaren waarop gespeeld wordt komt mooi naar voren en dat wordt het duidelijkst in Daniel Sepecs ijle vioolspel. Hij gebruikt een minimale hoeveelheid vibrato maar slaagt er toch in zijn klank levend en boeiend te houden. Wie zijn mooie opnames van Beethovens vioolsonates (HMC 901919) gehoord heeft, die Sepec trouwens ook met Andreas Staier maakte, weet aan welk hoog niveau hij zich mag verwachten. Waar de klank van deze oude instrumenten misschien niet altijd even vol klinkt als bij hun moderne equivalenten, wordt dit ruimschoots goedgemaakt door het klankverschil dat tussen elke snaar op de viool of de cello hoorbaar is, iets waar de uitvoerders beiden gretig gebruik van maken. Zo klinkt het lage register van de cello wat hees en 'korrelig', terwijl de hoogste snaar nooit gaat overheersen in de balans. Heel mooi zijn de dynamische verschillen op de opname, die elke nuance, van een intimistische meditatieve 'piano' tot een overdonderend tutti perfect op cd vatten.
Andreas Staiers pianoforte ontwikkelt nog een vrij groot geluid, dat moeiteloos de balans met de viool en de cello aankan. Vooral in de hoekdelen van Beethovens opus 1 kan Staier soms werkelijk overweldigend overkomen. De trage delen bij Beethovens twee trios speelt hij met een subtiele vrijheid op snelle trekjes die zeldzaam is maar een feilloos kenmerk van een prachtige uitvoering. Een aardigheidje is het 'janitsaren' pedaal op de pianoforte (een replica van een Graf uit 1825), een pedaal dat een ingebouwd cimbaal en trommel bedient en dat aan het einde van Hummels trio eventjes zijn opwachting mag maken. Misschien wat jammer dat met de voorstelling van deze rariteit tot het einde van de cd gewacht werd, waar het eerder potsierlijk overkomt...
Als opvolger van een vorige Beethovenplaat, kan deze nieuwe uitgave bij Harmonia Mundi (dit keer met toevoeging van Jean-Guihen Queyras) onmogelijk teleurstellen. De drie uitvoerders verstaan elkaar in de muziek volledig en vinden een perfecte balans tussen historisch verantwoorde uitvoeringspraktijk en esthetische consideraties.
Meer over Ludwig van Beethoven, Johann Nepomuk Hummel
Verder bij Kwadratuur
