Met zijn negende symfonie bekroonde Beethoven zijn carrière als componist maar het werk opende, door zijn revolutionaire opzet, ook de deur naar de romantiek en uiteindelijk ook naar Mahlers 'wereldomvattende' symfonieën. De Poolse dirigent Stanislaw Skrowaczewski dirigeert hier het Saarbrücken Rundfunk Sinfonieorchester in een erg mooie en evenwichtige uitvoering van dit bekende werk.
Beethovens negende betekende een breuk met het verleden, in de eerste plaats door zijn lengte (het werk duurt meer dan een uur, twee keer zo lang als gewoonlijk was), en zijn opzet. Voor het eerst versterkt een koor deze symfonie, om in een vijfentwintig minuten lang laatste deel de universele boodschap van vrede en begrip uit Schillers gedicht 'Ode an die Freude' uit te dragen. Dit is niet meer de ontspanningsmuziek die Mozarts en Haydns symfonieën waren, maar een persoonlijke uitging van gevoelens en ideeën, die de bedoeling heeft het publiek te overtuigen en te louteren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het Beethoven meer dan dertig jaar en verscheidene pogingen kostte om Schillers hymne op muziek gezet te krijgen.
In een klein voorwoord in het cd-boekje spreekt Skrowaczewski over zijn persoonlijke keuzes in verband met interpretatie en tempo, en over de moeilijkheden om met moderne instrumenten een geslaagde balans te ontwikkelen. Het is daarom wat verwonderlijk dat hij zelf weinig revolutionairs in zijn interpretatie doet. De tempi en fraseringen liggen in de lijn der verwachtingen, al is aan beide hoorbaar veel zorg besteed. Vooral de strijkers charmeren erg vaak, met elegante fraseringen die veel oog voor detail verraden. De lieflijke passages in het eerste of derde deel laten horen hoe groot de kwaliteit van de strijkers in dit orkest wel is. Goed samengebrachte crescendo's, akkoorden die op dezelfde manier aangezet en afgebroken worden of melodieën die op gelijke manier worden uitgevoerd, laten horen dat dirigent en muzikanten deze opname met zorg voorbereid hebben. Bovendien is de balans tussen strijkers en blazers bijzonder goed uitgevallen, met kopers die ondersteunen maar niet overheersen en een compacte, transparante klank in de houtblazers.
Bij de solisten valt de heldere tekstuitspraak van bas Georg Zeppenfeld op, net als de mooie, rijke klank van alt Daniela Sindram. Tenor Christian Elsner komt wat zwakker uit, met een uitvoering die een beetje plat klinkt soms. Sopraan Annette Dasch, die vooral bekend is van opnames met barokmuziek, voelt zich ook goed in haar vel met deze Beethoven. Haar kleine stem ligt comfortabel boven op die van de drie andere solisten, zonder te gaan overheersen met een uitgesproken vibrato of een al te groot volume.
Skrowaczewskis interpretatie van deze negende Beethoven is geen hemelbestormende opname geworden, maar valt des te meer op door de grote zorg waarmee deze symfonie gespeeld wordt. Wat op het eerste gezicht een klassieke interpretatie lijkt, blijkt bijzonder doordacht te zijn, en honderden kleine aardigheidjes te bevatten. Zeker een aanrader voor liefhebbers.
Meer over Ludwig van Beethoven
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
