Ontelbare keren zijn ze reeds opgenomen, de integrale vioolsonates van Ludwig van Beethoven. Toch klinken ze in de uitvoering van topvioliste Isabelle Faust en meester-begeleider Alexander Melnikov fris als nooit tevoren. Het is opmerkelijk dat de componist negen van de tien vioolsonates vroeg in zijn carrière schreef; de werken behoren met name tot de eerste vijftig opus-nummers. Pas veel later, met de tiende vioolsonate opus 96, keerde Beethoven nog een laatste keer terug naar de vorm, om even later in zijn ‘Missa Solemnis’ nog een vioolsolo te schrijven die de kers op de taart is van al zijn oefening in het genre.
Schitterend om te horen is de evolutie in de sonates. Van een ietwat speelse communicatie in de eerste drie werken van opus 12, tot de meer concertante sonates van later, waarin de violist stevig tegen de piano indruist. Denk wat dat betreft bijvoorbeeld aan de woelige Kreutzer-sonate, een stuk dat Kreutzer zelf nooit zou uitvoeren omdat hij het “onleesbaar” (laat staan “speelbaar”) vond. Het opus 96 is wat dat betreft alweer een breuk met de voorgaande lijn: na de extraordinaire uitspattingen van Beethovens tweede creatieve periode, begon de man terug introvert te schrijven. De opvallende wijzigingen in harmonie en de zeer gecondenseerde structuur die piano en viool samen weven, levert een werk met een totaal ander karakter.
Uitzonderlijk is dat Alexander Melnikov en Isabelle Faust de verschillende stadia perfect meester zijn. Waar Beethoven de pianistieke rol aanvankelijk nog bescheiden hield, maakte hij meer en meer prominent en dat voelt Melnikov perfect aan. Faust weet even goed wanneer ze ruimte krijgt, die ze solistisch perfect benut. Beide muzikanten buiten hun virtuoze talent schitterend uit en spelen de sterren van de hemel. Dat op de bijgevoegde dvd blijkt dat de opnametechnieken niet altijd even zuiver artistiek zijn (in die zin dat het duo de sonate in kwestie een aantal keer door speelt en dan in de studio beslist welke stukjes aan elkaar worden geplakt), is een spijtige ontdekking. Dat is dan ook het enige mankement aan deze sublieme en goed gedocumenteerde uitgave bij Harmonia Mundi.
De inkijk in het werkproces is dan misschien overbodig, deze set vioolsonates is eigenlijk onmisbaar in elke collectie. Niet voor niets spreekt men van de nieuwe opnamestandaard sedert de integrale cyclus van Oistrakh en Oborin. Een onverwacht verpletterende 4-delige uitgave dus, waarmee Harmonia Mundi twee van haar allergrootste artiesten samenbrengt in briljant en oneindig mooi repertoire. Zowel voor wie de stukken al kent als voor wie ze wil leren kennen: zonder onverwachte klemtonen of verruwing van het fijne materiaal, schijnen Faust en Melnikov toch een nieuw licht. Genieten…
Meer over Ludwig van Beethoven
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
