Van alle oprichters van het Zuid-Afrikaanse jazzensemble The Blue Notes is Louis Moholo-Moholo vandaag de enige overlevende. De 74-jarige drummer, die midden jaren zestig samen met zijn bandgenoten Chris McGregor, Dudu Pukwana, Mongezi Feza, Johnny Dyani en Nikele Moyake het apartheidsregime ontvluchtte en zich in Europa vestigde, heeft nu een ode gemaakt aan zijn voormalige groep: ‘For The Blue Notes’.
Met deze plaat wordt een traditie in ere gehouden. Na het overlijden van Feza in 1975 en Dyani in 1986 werden reeds de albums ‘Blue Notes For Mongezi’ en ‘Blue Notes For Johnny’ gemaakt. Nu is er dus eentje opgedragen aan de volledige groep, wat waarschijnlijk het sluitstuk is van een rijk en boeiend hoofdstuk in de geschiedenis van de jazz. De muziek van The Blue Notes (en later ook de Brotherhood of Breath, wat een meer uitgebreidere versie was van die band) was dan ook uniek, in die zin dat ze een voorkeur voor progressieve jazz en freejazz combineerde met Zuid-Afrikaanse stijlen en invloeden. Dat leidde tot een origineel en vrij toegankelijk oeuvre waar ook vandaag nog gretig uit wordt geput.
‘For The Blue Notes’ werd live opgenomen in Milaan in 2012, waar de achtkoppige Louis Moholo-Moholo Unit een ochtendconcert speelde in Teatro Manzoni. Ondanks dit ongewone tijdstip speelde de groep een doorleefde set waar bekende en minder bekende songs passeerden, maar waar de typische thema’s en aanstekelijke ritmes wel volop aanwezig waren. Zo schommelt het prachtige ‘Zanele’ meer dan 7 minuten als een wals heen en weer, met de stem van Francine Luce en de ritmesectie als centraal gegeven, terwijl de vier blazers (saxofonisten Jason Yarde en Ntshuks Bonga, trompettist Henry Lowther en trombonist Alan Tomlinson) daar vrij rond mogen bewegen. Ook het geinige deuntje van ‘Ithi Giu’ wordt voor enkele minuten opgerakeld, net zoals ‘You Ain’t Gonna Know Me ‘Cos You Think You Know Me’, misschien wel de mooiste compositie van Feza en een absoluut hoogtepunt in het oeuvre van het Zuid-Afrikaans collectief.
De emotionele impact van sommige tracks is opmerkelijk. Zeker ‘Ismite Is Might’ wordt een gevoelige snaar geraakt dankzij de slepend melancholische melodie, die unisono door de groep wordt opgepikt terwijl Moholo-Moholo zich ritmisch vrij laat opmerken. Wanneer het stuk later in een soort marsritme gaat lopen, neemt pianist Alexander Hawkins (die al jaren in duo speelt met de drummer) het roer over met heftig dramatische akkoorden die af en toe mooi buiten de lijntjes kleuren. Een gelijkaardige aanpak is te horen in ‘Dikeledi’, waar een kippenvelmoment optreedt wanneer de groep plots een octaaf naar boven schuift.
Het aandeel freejazz is meer dan behoorlijk. Zo is de titeltrack ‘For The Blue Notes’, met haar snel en simpel motiefje in combinatie met een freakende groep (en vooral een razende Hawkins), voer voor liefhebbers van het uitbundigere werk en gaat de groep in ‘Sonke’ zelfs even de totaal vrije en abstracte toer op. Het is een van die uitzonderlijke momenten waarop emotionele intensiteit van deze plaat naar de achtergrond verdwijnt, want hoe men het ook draait of keert, ‘For The Blue Notes’ zal op dat vlak alleen al weinigen onberoerd laten.
