Als zijn laatste grote werk vormt 'Die Jahreszeiten' het kroonstuk op het oeuvre van Joseph Haydn. Het mag dan wat minder bekend zijn dan dat andere grote oratorium, 'Die Schöpfung' maar qua dramatiek en zeggingskracht doet het er zeker niet voor onder. Gentenaar René Jacobs dirigeert het Freiburger Barockorchester en het RIAS-Kammerchor in een onvergetelijke opname – op historische instrumenten, natuurlijk – van dit vroeg- romantische werk.
'Die Jahreszeiten' onderscheidt zich vooral van 'Die Schöpfung' in zijn door en door wereldse onderwerpen: de natuur en het landleven waren erg in trek aan het begin van de negentiende eeuw en Haydn schildert enthousiast de meest uiteenlopende taferelen: de boer die fluitend zijn veld beploegt, een jachttafereel (met een écht musketschot erin), een zomerse storm of een oogstfeest, waarin orkest en koor vedels, doedelzakken en andere volksinstrumenten imiteren. Haydns muziek klinkt heel klassiek maar met deze klankschildering loopt hij zijn tijd ver vooruit: zo zitten er in de jachtscène, uit 'de herfst', niet alleen jachthoornsignalen (gespeeld op 'open' natuurhoorn, inclusief 'valse' noten), maar Haydn beeldt, laag in trombones en contrafagot, ook het blaffen van de drijfhonden uit. Jacobs gaat zo ver als hij kan (en de goede smaak het toelaat) mee in deze klankschildering en dit alles zorgt voor een erg onderhoudende vertolking die qua dramatiek gemakkelijk een Mozart- opera kan evenaren. Voor deze opname is trouwens ook de originele versie van Haydns partituur gebruikt, met langere introducties van het orkest bij elk van de vier delen. Bij de solisten viel, naast bariton Dietrich Henschel, de keuze op twee minder bekende zangers, namelijk Marlis Petersen en Werner Gura. Maar dit hoeft absoluut geen tegenvaller te heten. Petersen is betoverend als sopraan, met haar uiterst heldere en trefzekere stem. Ze verzorgt een kleurrijke en gevarieerde rol die nooit verveelt. Geheel naar achttiende-eeuwse traditie voegt ze op heel natuurlijke manier in recitatieven en aria's versieringen toe maar elke snelle figuur klinkt altijd tot in de puntjes afgewerkt. Ook Werner Gura zingt erg onderhoudend en boeiend, altijd haarfijn, vooral in solo aria's zoals in de 'Kavatine' uit 'de zomer'.
Zonder schroom kun je zeggen dat een opname als deze nog jaren als maatstaf zal gelden voor latere uitvoeringen. Solisten, koor en orkest zijn van het hoogste niveau en Jacobs laat een frisse wind waaien door dit oratorium, met zijn enthousiaste interpretatie en vertelkracht. Hierdoor is deze cd, zelfs binnen de doorgaans verzorgde historische uitvoeringen, een absolute topper.
Meer over Joseph Haydn
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
